Σκίτσο της Μονής Κάτω Παναγιάς του 1745 μ. Χ.

Δημοσιεύθηκε την 10 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Σκίτσο της Μονής Κάτω Παναγιάς από τον Grigorovich-Barskij S.V, έναν Ρώσο μοναχό – ταξιδιώτη, που γεννήθηκε στο Κίεβο το 1701.

Ο Barskij ταξίδεψε στη Μεσόγειο για 23 χρόνια και το οδοιπορικό των ταξιδιών του περιλαμβάνεται σε 4 τόμους μαζί με τις σημειώσεις από τις επισκέψεις του στους ιερούς τόπους, τις επιστολές και τα σχέδιά του.

Το πέρασμά του από την Άρτα και η επίσκεψή του στο Μοναστήρι της Γέννησης της Θεοτόκου “επονομαζόμενον της καθ’ οδόν Βρύσεως πλησίον της πόλεως Άρτης” καταγράφεται στον IV τόμο του έργου του κατά τη διάρκεια του ταξιδιού του τα τελευταία χρόνια της ζωής του, μεταξύ 1744 – 1746 (πέθανε το 1747). Την περίοδο αυτή επισκέφτηκε τη Θεσσαλονίκη, τα Τρίκαλα, την Άρτα, τα Μετέωρα, την Πάτρα, τα Καλάβρυτα, την Αθήνα και την Κρήτη πριν επιστρέψει στην Κωνσταντινούπολη το 1746. (Πηγές : 1. The Mediterranean Visit and the Book of the Travels of the Russian Monk-Traveller Vasily Grigorovich-Barsky in the First Half of 18th Century, Elnur Ağayev, 2020, 2. Α. Ορλάνδος, Η Μονή της Κάτω Παναγιάς, ΑΒΜΕ Β΄, 1936, 71, εικ.2.)

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μοναστήρια | Σχολιάστε

Μοναστήρι Κάτω Παναγιάς

Δημοσιεύθηκε την 10 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Έγχρωμη φωτοκάρτα DELTA που απεικονίζει το Μοναστήρι της Κάτω Παναγιάς. ΕΚΔΟΤΗΣ ΚΑΡΤ ΠΟΣΤΑΛ, Δέλτα (Διακάκης, Εμμ.Σ.) Αθήνα. (Από προσωπική συλλογή)

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μοναστήρια | Σχολιάστε

Ετοιμόρροπα κτίρια – Φωτο Νο 5

Δημοσιεύθηκε την 9 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Η φωτογραφία Νο 7 από την ομάδα φωτογραφιών με τίτλο “Η μοντέρνα ελληνική αρχιτεκτονική”, έχει τον τίτλο “Παραδείγματα κτιρίων έτοιμων να πέσουν στο Αγρίνιο – Ήπειρος” και απεικονίζει  κάποια κτίρια που είναι έτοιμα να καταρρεύσουν. Πρόκειται για ξύλινες κατασκευές που εντυπωσίασαν τον R. Holtermann, καθώς περνούσε από το Αγρίνιο ταξιδεύοντας προς την Άρτα, το 1931. (Φωτο από αρχείο Οικογένειας Χόλτερμαν)

Tumble – down buildings – Photo No 5

Photo #7 from the group of photos titled “Modern Greek Architecture”, is titled “Some tumbled – down examples in Agrinion. Epirus” and depicts some buildings that are ready to collapse. These are wooden constructions that impressed R. Holtermann, as he passed through Agrinio on his way to Arta in 1931. (Photo Courtesy of the Holtermann Family)

Δημοσιεύθηκε στη "Οι φωτογραφίες του Richard William Holtermann από το ταξίδι του στην Άρτα και την Πρέβεζα" | Σχολιάστε

Οι σύγχρονοι Έλληνες & η τροφή τους – Φωτο Νο 7

Δημοσιεύθηκε την 9 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Η έβδομη φωτογραφία της παραπάνω ομάδας έχει τον τίτλο “Καύσιμα” και απεικονίζει τον παραδοσιακό τρόπο μεταφοράς ξύλων για τη φωτιά στα χωριά μέχρι σχεδόν την δεκαετία του 1970, που ήταν το “ζαλίκι ή ζαλίγκι ή ζαλίγκα”, ουσιαστικό από το ρήμα “ζαλώνομαι =φορτώνω κάτι στην πλάτη μου”. Ετυμολογικά η λέξη προέρχεται από την Βουλγαρική λέξη “ζαλούγκ”, που σημαίνει δυστυχής, μεταφορικά δε χρησιμοποιείται και για τα προβλήματα. Στην φωτογραφία, διακρίνονται τρεις γυναίκες με ένα φορτίο ξύλων και κλαδιών φορτωμένα στην πλάτη τους. (Φωτο από αρχείο Οικογένειας Χόλτερμαν).

The modern Greeks & their food – Photo No 7

The seventh photo in the group above is titled “Fuel” and depicts the traditional way of carrying wood for the fire in the villages until almost the 1970s, which was the “zaliki or zaligi or zaliga”, a noun from the greek verb “ζαλώνομαι = to load something on my back”. Etymologically, the word comes from the Bulgarian word “zalug”, which means unhappy, metaphorically it is also used for problems. In the photo, three women can be seen with a load of wood and branches loaded on their backs. (Photo Courtesy of the Holtermann Family)

Δημοσιεύθηκε στη "Οι φωτογραφίες του Richard William Holtermann από το ταξίδι του στην Άρτα και την Πρέβεζα" | Σχολιάστε

Οι σύγχρονοι Έλληνες & η τροφή τους – Φωτο Νο 1

Δημοσιεύθηκε την 9 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Η πρώτη φωτογραφία της κατηγορίας που αναφέρεται στους τρόπους που οι Αρτηνοί επέλεγαν για να εξασφαλίσουν την διατροφή τους, έχει τον τίτλο “Όργωμα έτοιμο για το καλαμπόκι”. (Φωτο από αρχείο Οικογένειας Χόλτερμαν).

The modern Greeks & their food – Photo No 1

The first photo of the category that refers to the ways the people of the area of Arta chose to secure their sustenance, is titled “Ploughing ready for the Maize”.  (Photo Courtesy of the Holtermann Family).

Δημοσιεύθηκε στη "Οι φωτογραφίες του Richard William Holtermann από το ταξίδι του στην Άρτα και την Πρέβεζα" | Σχολιάστε

Γέφυρα Καληγούρη – Φωτο Νο 7

Δημοσιεύθηκε την 9 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Πρόκειται για την τελευταία φωτογραφία (Νο 7) της τέταρτης ομάδας φωτογραφιών του Richard William Holtermann που έχει τον τίτλο “Η επικοινωνία στην κοιλάδα της Άρτας” και εστιάζει στους τρόπους διάβασης κυρίως στον ποταμό Λούρο. Η φωτογραφία έχει τον τίτλο “Γέφυρα Καλιγούρι, πάνω από τον ποταμό Λούρο”. Πρόκειται για μια σύγχρονη γέφυρα για την εποχή για την οποία δεν γνωρίζουμε περισσότερες πληροφορίες. (Φωτο από αρχείο Οικογένειας Χόλτερμαν).

Caligouri Bridge – Photo No 7

This is the last photograph (No. 7) of Richard William Holtermann’s fourth group of photographs entitled “Communication in the Arta Valley” and focuses on the ways of crossing mainly the Louro River. The photo is titled “Caligouri Bridge, over the Louros River” and it seems to be a modern bridge for the time. (Photo Courtesy of the Holtermann Family).

Δημοσιεύθηκε στη "Οι φωτογραφίες του Richard William Holtermann από το ταξίδι του στην Άρτα και την Πρέβεζα" | Σχολιάστε

Επιθεώρηση πυρομαχικών στο Πέτα Άρτης!

Δημοσιεύθηκε την 6 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Παλιά εικονογράφηση με τίτλο “Επιθεώρηση πυρομαχικών από Έλληνες αξιωματικούς στο Πέτα”, το 1897. (Πηγή : https://www.gettyimages.com)

Δημοσιεύθηκε στη Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 | Σχολιάστε

Το Νοσοκομείο στο Κομπότι το 1897

Δημοσιεύθηκε την 6 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

“Επίσης ο Χρήστος Ευαγγελίου, στο Πολεμικό Ημερολόγιό του για τον πόλεμο του 1897 μας δίνει μια γλαφυρή περιγραφή για το κτίριο και την κατάσταση που επικρατούσε στα στρατιωτικά νοσοκομεία του Κομποτίου :

«……Όσον δε αφορά διά την κατάστασιν των πλησίον της Ταξιαρχίας εν Κομποτίω Νοσοκομείων, αρκεί να σημειωθεί ότι πάσχοντες σοβαρώς στρατιώται αποτροπιάζονται την εις αυτά είσοδόν των, προτιμώσι δε υπό τα δένδρα και εν υπαίθρω και υπό τας σκηνάς να μένωσι παρά να εισέλθωσι εις αυτά προς νοσηλείαν, άτινα όμως εισί πλήρη πυρετιώντων και πνευμονιώντων. Και πως να εισέλθωσι εις αυτά προς νοσηλείαν πλέον ασθενείς εις την σπηλαιώδην εκείνην αποθήκην αραβοσίτου του Καραπάνου, την κειμένην εις το μεσημβρινόν άκρον του χωρίου, αφού φρίκην μεταδίδουσιν αι ανακοινώσεις των νοσηλευομένων ήδη εν αυτή περί των μαρτυριών των……. Ασθενείς πάσχοντες εκ βαρυτάτων φλογιστικών νοσημάτων του αναπνευστικού συστήματος και άλλων οργάνων κατάκεινται εν θαλάμοις ανοικτοίς και διατρήτοις πανταχόθεν διαυλακιζομένοις καθ’ όλας τα διευθύνσεις υπό των διαφόρων ανέμων, εκτεθειμένοι διαρκώς εις τας επηρείας των αποτόμων ατμοσφαιρικών μεταβολών.

Η αποθήκη αύτη διά παν άλλο ήτο κατάλληλος, όχι όμως διά νοσοκομείον, ο ιδιοκτήτης της οποίας ζάμπλουτος Καραπάνος, ειρήσθω εν παρόδω, πλην του ενοικίου, ηξίωσε και 400 περίπου δραχμάς δι’ έξοδα της μεταφοράς εκ ταύτης του εννυπάρχοντος αραβοσίτου του, ας και έλαβε. Αλλά και εκείνα τα σανιδοσύστατα παραπήγματα, τα κείμενα αριστερά του χωρίου, πενιχράς εγγυήσεις παρέχουσι περί υποφερτής διαμονής εν αυτοίς ασθενών ……»”. (Πηγή : ΤΑ ΛΟΙΜΟΚΑΘΑΡΤΗΡΙΑ ΚΑΙ ΟΙ ΥΓΕΙΟΝΟΜΙΚΟΙ ΣΤΑΘΜΟΙ ΣΤΗΝ ΠΕΡΙΟΧΗ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ ΤΟΝ 19 ΑΙΩΝΑ, Α. Καρρά, Άρτα, 2025)

Στη φωτογραφία “Έλληνες νοσοκόμοι” στον πόλεμο του 1897. (Πηγή : Ιστορία του Ελληνοτουρκικού πολέμου: από της ενάρξεως της τελευταίας Κρητικής επαναστάσεως μέχρι του πέρατος του πολέμου, γραφείσα επί τη βάσει των επισήμων εγγράφων και των ασφαλεστέρων πληροφοριών μετά πολλών εικόνων και τοπογραφικών χαρτών / Ηλία Ι. Οικονομοπούλου, Εν Αθήναις: Εκδοτικόν κατάστημα Γεωργίου Δ. Φέξη, 1897).

Δημοσιεύθηκε στη Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 | Σχολιάστε

ΣΚΗΝΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΟΛΕΜΟ ΤΩΝ ΤΡΙΑΝΤΑ ΗΜΕΡΩΝ ΑΝΑΜΕΣΑ ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ ΚΑΙ ΤΗΝ ΤΟΥΡΚΙΑ του HENRY W. NEVINSON, 1898 (15η συνέχεια – Ξανά στην Άρτα, “Οι βεντούζες”) )

Δημοσιεύθηκε την 6 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

“………Μέχρι το πρωί της Κυριακής δεν είχε μείνει σχεδόν κανένας Έλληνας στρατιώτης στην άλλη πλευρά του ποταμού. Και το απόγευμα της Κυριακής ήρθε μια ξαφνική αναφορά ότι οι Τούρκοι επιτέθηκαν στη γέφυρα. Αμέσως ο πληθυσμός της πόλης και οι στρατιώτες ξεκίνησαν μια τρελή πορεία  πανικού, τον χειρότερο πανικό που είδα ποτέ, αλλά και τον πιο σύντομο. Γιατί ένας αξιωματικός που στεκόταν σε μια γωνία του δρόμου παρείχε πολύτιμη υπηρεσία, πυροβολώντας τρεις στρατιώτες καθώς έτρεχαν και ο πανικός σταμάτησε.  Όχι όμως πριν οι φρουροί της φυλακής που πανικοβλήθηκαν  κλείσουν τις πόρτες, επιτρέποντας στους κρατούμενους να απολαύσουν την πλήρη  ελευθερία τους, κάτι που έκαναν χωρίς δισταγμό.

Είχα βρει τώρα το τελευταίο και καλύτερο μου κατάλυμα στην όμορφη αλλά δυστυχισμένη πόλη. Ήταν ένα δωμάτιο σε ένα μικροσκοπικό γαλανόλευκο σπίτι κάτω στην αραιοκατοικημένη συνοικία δίπλα στο ποτάμι. Τεράστιοι έρημοι κήποι με ψηλά τείχη στέκονταν γύρω του, όλοι ερημωμένοι από τον στρατό. Ανήκε σε δύο ηλικιωμένες κυρίες και έναν αόρατο άνδρα, που είχαν όλοι ξεφύγει από την τουρκική καταπίεση στη Γιάννενα μερικά χρόνια πριν. Το δωμάτιο είχε ένα τραπέζι, δύο σανίδες για να κοιμηθώ, και αμέτρητες φωτογραφίες αγίων, έτσι που ένιωσα ξανά αρκετά πολιτισμένος. Στην πέτρινη είσοδο υπήρχε ακόμη και μια βρύση με νερό και μου επέτρεψαν να πλυθώ στα σκαλιά της πόρτας.

Το παράθυρό μου είχε μια όμορφη θέα πάνω από τα κελαριστά ρεύματα και τις δίνες του ποταμού, στους λόφους του Ιμαρέτ και σε ολόκληρο το πεδίο της μάχης. Στον καθαρό ήρεμο αέρα της Κυριακής το απόγευμα μπορούσα να δω λεπτές μπλε στήλες καπνού να υψώνονται από όλες τις θέσεις στους λόφους όπου οι μάχες ήταν πιο σφοδρές. Οι Τούρκοι είχαν ξεγυμνώσει εκεί τους νεκρούς, τους είχαν μουσκέψει με πετρέλαιο και τους έκαιγαν με ένα σωρό από βρεγμένα ξύλα ανάμεσα στα βράχια. Μάλλον έκαψαν μόνο τους Χριστιανούς, γιατί οι Μωαμεθανοί δεν καίνε τους νεκρούς τους, αλλά σε κάθε περίπτωση ήταν ό,τι καλύτερο μπορούσαν να κάνουν. Ωστόσο, ήταν ένα θλιβερό θέαμα, και ακόμα πιο λυπηρό ήταν να βλέπω τις μαύρες μορφές τους να σέρνονται ανάμεσα στις παλιές πυροβολαρχίες που είχαμε εγκαταλείψει, αντικρύζοντάς τες  πέρα από το ποτάμι, ακριβώς σε απόσταση αναπνοής από το παράθυρό μου.

Στη μέση εκείνης της νύχτας με ξύπνησε ένα βίαιο ξέσπασμα πυροβολισμών από την πλευρά του ποταμού. Σε αντίθεση με τη σύνεση της κατάστασης, είχα ξεγυμνωθεί, αλλά σκεπτόμενος ότι τώρα επιτέλους οι Τούρκοι είχαν αποτολμήσει να ορμήσουν τη γέφυρα για μια νυχτερινή επίθεση (πράγμα που θα μπορούσαν να κάνουν χωρίς σοβαρές απώλειες ξανά και ξανά), έτρεξα καθώς έβγαινα στο δρόμο για να δω. Ακούστηκαν μερικοί ακόμα πυροβολισμοί, και μετά όλα έμειναν ακίνητα, και τα αστέρια συνέχισαν να λαμπυρίζουν. Καθώς περίμενα, με έπιασε ξαφνικά ένας τρομερός πόνος, υποθέτω από το κρύο, και γύρισα πίσω στο σανιδένιο κρεββάτι μου, άκαμπτος και λαχανιασμένος. Ο Μαύρος, υποθέτοντας ότι θα πέθαινα, έτρεξε ουρλιάζοντας στο διαμέρισμα των ηλικιωμένων γυναικών και αμέσως μια από αυτές έτρεξε δίπλα μου. Ήταν ένα ευγενικό πλάσμα, με πρόσωπο σαν έναν από εκείνους τους εκδικητές που κυνηγούν τον ένοχο για το καλό του. Χωρίς να χάσει στιγμή, άρχισε να χτυπάει και να ζυμώνει στο στομάχι μου με τις σφιγμένες γροθιές της μέχρι που θα μπορούσα να την είχα σκοτώσει κι αυτήν και τον εαυτό μου από τον πόνο.

Χωρίς να προσέξει την αγωνία μου, έκοψε ένα επίπεδο τετράγωνο κομμάτι ψωμί από ένα καρβέλι, κόλλησε ένα όρθιο σπίρτο σε κάθε γωνία, το τοποθέτησε προσεκτικά στο μέση στα πλευρά μου και άναψε τα σπίρτα, έτσι ώστε να φαίνονται σαν ένας λαμπρός βωμός που καίει προς τιμήν κάποιου Κινέζου θεού της όρεξης. Παίρνοντας ένα γυάλινο ποτήρι, το αναποδογύρισε πάνω από εκείνο το βωμό και μετά έμπηξε τις άκρες του  βαθιά μέσα στη σάρκα μου. Οι φλόγες, αφού έκαψαν αμέσως τον αέρα μέσα στο ποτήρι, έσβησαν και, δημιουργώντας  ένα κενό αέρα, φαινόταν σαν όλο το περιεχόμενο του σώματός μου να τραβιόνταν  μέσα σ’ αυτό το ποτήρι προκαλώντας μου τον  μεγαλύτερο πόνο. Στο μεταξύ, η θεά του πεπρωμένου, σηκώνοντας τα μάτια και τα χέρια της στον ουρανό, άρχισε να μουρμουρίζει προσευχές και λόγια μαγικά, που δυστυχώς δεν μπορούσα να καταλάβω. Αλλά κοιτάζοντάς αυτήν και μετά το ποτήρι και θυμούμενος μια Θεσσαλική σκηνή στον Απουλήιο, ξέσπασα σε γέλια, και ίσως οι μαγικές λέξεις είχαν αποτέλεσμα, έτσι η ανάκτηση των δυνάμεών μου από λεπτό σε λεπτό προχωρούσε καλά. Πριν περάσει μια ώρα, ο πόνος είχε φύγει, και η ηλικιωμένη γυναίκα, καθώς με σκέπαζε με μια κουβέρτα, ανακοίνωσε ότι αν δεν ήταν επιτυχείς αυτές οι μαγείες, θα είχε δοκιμάσει μια άλλη μέθοδο ακόμα πιο ισχυρή, αλλά το μυστικό της πλησιάζει πολύ τα βάθη της ύπαρξης για να επαναληφθεί ξανά……”. (Πηγή : SCENES IN THE THIRTY DAYS WAR BETWEEN GREECE & TURKEY – 1897, BY HENRY W. NEVINSON, London, J. M. DENT & CO. 29 and 30 BEDFORD STREET, W.C., 1898 – Μετάφραση Α. Καρρά)

Στη φωτογραφία, λιθογραφία με τίτλο “Τελευταίος ασπασμός προς θνήσκοντα αξιωματικόν”. (Πηγή : Ιστορία του Ελληνοτουρκικού πολέμου: από της ενάρξεως της τελευταίας Κρητικής επαναστάσεως μέχρι του πέρατος του πολέμου, γραφείσα επί τη βάσει των επισήμων εγγράφων και των ασφαλεστέρων πληροφοριών μετά πολλών εικόνων και τοπογραφικών χαρτών / Ηλία Ι. Οικονομοπούλου, Εν Αθήναις: Εκδοτικόν κατάστημα Γεωργίου Δ. Φέξη, 1897).

Δημοσιεύθηκε στη Ο Ελληνοτουρκικός πόλεμος του 1897 | Σχολιάστε

Από το αρχείο του Tom Barnes – Φωτο 15

Δημοσιεύθηκε την 5 Φεβρουαρίου 2025 από Anastasia Karra

Περνώντας πάνω από μια αυτοσχέδια γέφυρα από κορμό δέντρου, σε έναν χείμαρο στα Τζουμέρκα. (Από τη Συλλογή του κ. Μίμη Χριστοφιλάκη)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε