Γράψαμε χτες για τον Σπυρίδωνα Λάμπρο και το ταξίδι του στα Τζουμέρκα. Ο κ. Χρήστος Μακρυγιάννης, σύμφωνα με όσα του διηγήθηκαν οι παλαιότεροι, το τοποθετεί στο βιβλίο του, στα 1905 – 1906. Ίσως πρόκειται για ένα δεύτερο ταξίδι του Σ. Λάμπρου, καθώς τα “Σημειώματα ποικίλα εκ Τζουμέρκων” στον Νέο Ελληνομνήμονα, όπου και δημοσιεύτηκαν, φέρουν ημερομηνία “Περιοδεία 1885”.
Στα σημειώματα αυτά ο Σ. Λάμπρος μας δίνει πληροφορίες για δημοτικά τραγούδια, αρχαιολογικά ευρήματα, τοπωνύμια, λεξιλόγιο της περιοχής, ιστορικά γεγονότα κ.α. Εν καιρώ θα αναφερθούμε σε αυτά ξεκινώντας από το Βουργαρέλι….
“Το Βουργαρέλι κείται επί ράχεως εν μέσω ορέων, άτινα επεκτεινόμενα επί ¾ της ώρας περίπου μέχρι της Τσούκας αφίνουσιν εν τω μέσω κοιλάδα εύφορον καταλληλοτάτην διά πόλιν. Εν αυτή ο ναός της Παναγίας ολίγον τι απώτερον ημισείας ώρας από του χωρίου.
Είναι δε η Τσούκα λόφος πυραμιδοειδής. Εν τη κορυφή λείψανα τειχών νεωτέρου τινός πιθανώς κτιρίου. Επί της βορείου αυτής κλιτύος προς το Παλμοχώρι θέσις “Μνήματα”. Το αυτό όνομα “Μνήματα” φέρει και θέσις τις κατά το Σημαδοτόπι πλησίον της Τσούκας, δυτικώς. Κατά την ανατολικήν υπωρείαν της Τσούκας θέσις “Κτίρια” ουδέν περισώζουσα. Αλλ’ ευρίσκονται και εκεί τάφοι, εν τινι δε τούτων εν θέσει αγίου Μηνά ευρέθη επιγραφή επί λίθου εις τρεις στίχους ΦΙΛΕ ΧΡΗΣΤΕ ΧΑΙΡΕ, ην είδον σωζομένην τω 1885 εν τη οικία Κωστούλα Κυρίτζη. Ευρίσκονται δε και νομίσματα συνήθως και λαγήνια. Ευρέθη δε και πίθος με νομίσματα λεπτότατα (φραγκικά?) 4-5 οκάδων με ίχνη αποτυπώσεων λέοντος, σταυρού, ανθρώπου κατά τα λεχθέντα μοι. (Πηγή : ΝΕΟΣ ΕΛΛΗΝΟΜΝΗΜΩΝ, τεύχος Α’, Αθήνησιν, 1923)
Μπορείτε να διαβάσετε για την Τσούκα και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/tsoyka-voyrgarelioy/
Στη φωτογραφία “Πουρνάρια στον Άγιο Δημήτριο Βουργαρελίου και στο βάθος η Τσούκα” (Φωτογραφία Κ. Πετρονικολός)
