——————
“Τα σπίτια στο Συρράκο ήταν σε τρεις μορφές. Πρέπει να πω ότι το χωριό είναι επικλινές αμφιθεατρικό. Λοιπόν, κατ’ αρχήν οι οικοδομές, από το πίσω μέρος ιδωμένες, παρουσίαζαν δύο μέτρα ύψος έως καθόλου. Εμπρός όμως τα αρχοντικά ήταν τριώροφα, τα άλλα σπίτια διώροφα και των κτηνοτρόφων που περιέβαλαν το χωριό, μονώροφα.
Στον αύλιο χώρο ο οποίος ήταν περιτριγυρισμένος με υψηλό τοίχο ήταν χτισμένα, συνήθως δύο, εντεύθεν και εκείθεν χαγιάτια, το ένα για τις οικόσιτες κατσίκες, το άλλο για το γάστρο και την πλύση. Ακόμα μερικά σπίτια είχαν φούρνους και ένα ή δύο στέρνα.
Τα αρχοντικά σπίτια ήταν χάρμα ιδέσθαι. Στολισμένα με μυριόπλουμα υφαντά χράμια, κεντήματα, λάμπες αλαβάστρινες, δαντέλες και ενθύμια απ’ όλα τα μέρη που ταξίδευαν οι ντόπιοι. Τα συνήθη σπίτια είχαν δύο κατώγια και επάνω ένα δωμάτιο και μια κουζίνα, το επονομαζόμενο «στατώ». Κι αυτό γιατί το πάτωμα ήταν χωμάτινο στηριγμένο σε δύο καμάρες. Τέλος τα σπίτια των κτηνοτρόφων είχαν ένα κατώγι κι ένα δωμάτιο, δεν είχαν ταβάνια, δεν είχαν τζάμια, αλλά οι άνθρωποι αυτοί, οι ξωμάχοι, το καλοκαίρι είχαν λιγότερες ανάγκες από το χειμώνα που έμεναν σε αχυρένια καλύβια….” (Πηγή : ΣΥΡΡΑΚΟ, ΤΟ ΠΑΡΑΔΟΣΙΑΚΟ ΣΠΙΤΙ, Ερμηνεία Φωτιάδου, Ιωάννινα, 1999)
Στη φωτογραφία του Κ. Μπαλάφα «Σπίτι στο Συρράκο» από το Λεύκωμα ΗΠΕΙΡΟΣ, Αθήνα, 2003)
