———————–
“Η καλατζίδικη τέχνη είναι σκληρή και βάναυση. Τόσο, που μικρά παιδιά σαν είμαστε, οι πατεράδες μας θέλοντας να μας απειλήσουν για τη νωχέλεια ή την παιδική μας τεμπελιά μας έλεγαν « Μωρέ θα σε κάνω καλατζή έξη μήνες, για να γενείς άνθρωπος». Που «καλατζής» θα πει ραγιάς θεληματικός και πειθαρχημένος, της πιο σκληρής και βρώμικης εργασίας και της πιο φτωχής και καθυστερημένης ζωής. Μένει ανεξήγητο τί ήταν εκείνο που τους έκανε να υποβάλλονται σε τόσο δύσκολη, κακορίζικη και τραχεία δουλειά ενώ ασκούσαν ένα επάγγελμα επιτακτικής ανάγκης. Ξεκινούσαν, ιδία κατά την άνοιξη, σε ομάδες ανά 3-4, μεταξύ των οποίων απαραιτήτως και ο μαθητευόμενος. Ο δρόμος του μαρτυρίου άρχιζε από την Ήπειρο. Ποδεμένοι, κάπως, οι μάστοροι και ξυπόλητοι κατά κανόνα οι μαθητευόμενοι, που έφεραν στην πλάτη τους και το μεγαλύτερο φόρτωμα των εργαλείων, διέσχιζον όλη την Ελλάδα………………………..
Η εργασία δεν ήταν στάσιμη. Μόλις ετελείωναν από το ένα χωριό ξεκινούσαν για το γειτονικό. Σαν έφταναν, η πρώτη τους δουλειά ήταν η αναζήτηση εργασίας και ψωμιού. Αυτό ήταν έργο του «Μαχαλατζή». Αν στη γύρα που ‘φερνε μάθαινε πως δεν πέρασαν άλλα μπουλούκια και υπήρχαν χαλκώματα για γάνωμα, ειδοποιούσε το μαθητευόμενο «Γιαλαξή» να βρει στερνάρι για το τρίψιμο και τον αρχιμάστορα «Ντεζακτιάρη» να δώσει εντολή να στηθεί το συνεργείο σε καμιά αχυροκαλύβα ή σε κανένα ακατοίκητο παληόσπιτο που χρησιμοποιούσαν για εργαστήρι και για ύπνο. Αν δεν υπήρχαν χαλκώματα, προχωρούσαν. Μόλις ζύγωνε ο Άι Δημήτρης, ξαναγύριζαν στον τόπο τους…..”(Πηγή : ΤΣΑΓΚΑΡΗΔΕΣ – ΡΑΦΤΕΣ – ΚΑΛΑΤΖΗΔΕΣ – ΜΑΡΑΓΚΟΙ ΤΗΣ ΠΛΑΤΑΡΙΑΣ, Χ. Ευαγγέλου, Αθήνα, 2009)
Στη φωτογραφία «Καλατζής των Αγνάντων της Άρτας». (Πηγή : ΑΓΝΑΝΤΑ ΑΡΤΑΣ, ΤΑΞΙΔΙ ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΗ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΣΥΛΛΕΚΤΙΚΟ ΛΕΥΚΩΜΑ, Γιάννης Λ. Φίλος, Αθήνα, 2003)
