Για τις διόδους των ποιμένων της Πίνδου έχουμε γράψει και παλιότερα. Μια απ’ αυτές είναι και η δίοδος του Μπάρου που συνδέει το Βόρεια Τζουμέρκα με το Θεσσαλικό κάμπο.
«…….Οι κτηνοτρόφοι των Καλαρρυτών παραχειμάζουν στο Θεσσαλικό κάμπο. Η ανάγκη αυτή τους έσπρωξε ν ’ αναζητήσουν δίοδο στην Πίνδο. Και σαν τέτοια βρήκαν τη δίοδο του Μπάρου που προσφέρει η φύση. Αυτή ασφαλώς πρόσφερε και στα αρχαία χρόνια. Αφετηρία της διόδου είναι οι Καλαρρύτες και τέρμα το Θεσσαλικό χωριό Λεπινίτσα, στους πρόποδες της Πίνδου – Το υψόμετρο τού Μπάρου είναι 1.910.
Καλαρρύτες— Μπάρος (κορυφή) είναι 2.30 ώρες.
Μπάρος— Λεπινίτσα 3.30 ώρες.
Η όλη διαδρομή 6 ώρες. Ανεβαίνοντας από τις Καλαρρύτες κι’ ύστερα από 20′ της ώρας φτάνουμε στο παρεκκλήσι της Παναγίας. Μετά από άλλα 30′ της ώρας φτάνουμε στην τοποθεσία «Λειβάδια». Η τοποθεσία αυτή βγάζει άφθονο χόρτο, που το μαζεύουν οι Καλαρρυτιώτες για τα ζώα τους, το χειμώνα. Στη ΒΑ. άκρη των «Λειβαδιών» υπάρχει βρύση με πέτρινο κανούλι και «κοπάνα» για να ποτίζονται τα ζώα. Η βρύση αυτή λέγεται «Γκούρα— κάϊλου». Κουτσοβλάχικη λέξη που θα πει «πηγή του αλόγου».
Υστέρα από 10′ της ώρας ανάβαση φτάνουμε στη βρύση του «Αρλέτου». Εδώ φέτος η Δασική υπηρεσία έφτιαξε ποτίστρες για τα ζώα. Μετά από άλλα 10′ ανάβαση φτάνουμε στην πηγή «Γκουτζαμάνη».
Από την πηγή «Γκουτζαμάνη» κι’ υστέρα από 40′ τής ώρας φτάνουμε στην τοποθεσία «Χικούλτσα», που είναι γεμάτη βοσκοτόπια. Εδώ υπάρχει και ομώνυμη βρύση με πέτρινο κανούλι. Μετά από άλλα 30′ της ώρας ανάβαση φτάνουμε στο Μπάρο, στην κορυφή.
Αφού διαβούμε το Μπάρο αρχίζομε πιά να κατηφορίζομε. Σε 30′ της ώρας κάτω από την κορυφή φτάνουμε στην τοποθεσία «Ντούβλι». Εδώ υπάρχουν πηγές που αφρίζουν κατακάθαρα νερά, που χύνονται στον Αχελώο. 15’ κάτω από το «Ντούβλι» συναντούμε τοποθεσία γεμάτη στάνες. Από δω και κάτω αρχίζουν δάση με έλατα, μέσα από τα οποία κατέρχεται ο δρόμος. Η διαδρομή μέσα στο δάσος είναι 2 ώρες. Στην αρχή του δάσους βρίσκομε την τοποθεσία «Νέγκρι» με άφθονα νερά. Εδώ ψαρεύονται άφθονες και νοστιμότατες πέστροφες. Κατηφορίζοντας φτάνουμε στο «Μοναστήρι τής Λεπινίτσας», καμένο τώρα από τούς Γερμανούς. Εδώ τελειώνει και το δάσος.
Εδώ είναι και «Η βρύση τού Μοναστηριού», όπως την αποκαλούν. Μετά από 15′ της ώρας φτάνουμε σ’ έναν παραπόταμο του Αχελώου που μαζεύει τα νερά του Χαλικιού και της Λεπινίτσας. Περνούμε τη γέφυρα και σέ 30′ φτάνουμε στο χωριό Λεπινίτσα. Το Μπάρο τον περνούν οι Καλαρρυτιώτες και τον χειμώνα, τότε που τα χιόνια είναι άφθονα πάνω στην Πίνδο με τις κλάπες στα πόδια (βέργες από έλατα λυγισμένες σαν τόξο, σe σχήμα πετάλου. Τις πλέκουν με δερμάτινα κορδόνια. Πάνω σ’ αυτές δένονται τα παπούτσια κι’ έτσι δεν βουλιάζουν στο χιόνι) και κουκουλωμένοι γέρνουν στο περήφανο βουνό.
Τη δίοδο αυτή που πρωτοχρησιμοποίησαν οι τσοπάνηδες, αυτή την ίδια χρησιμοποίησαν υστέρα από πολλά χρόνια, όταν αναπτύχθηκαν οι τοπικές οικιακές βιομηχανίες, οι αργυροχόοι και οι χρυσοχόοι των Καλαρρυτών. Κατέβαιναν στα χωριά του Ασπροποτάμου και στ’ άλλα θεσσαλικά για να πουλήσουν τα δαχτυλίδια, τα σκουλαρίκια, τα μαχαιροπήρουνα, τα περιδέραια, τις παλάσκες και τ ’ άλλα ασημικά.
Η δίοδος του Μπάρου, όπως και όλαι οι δίοδοι της Πίνδου έχουν και στρατιωτική σημασία. Το 1821 ο Χουρσίτ Πασάς που πολιορκούσε στα Γιάννινα τον αποστάτη της πύλης, Αλή πασά, για να μην διακοπή η επικοινωνία του με τη Θεσσαλία έστειλε στρατεύματα και κατέλαβαν το Συρράκο και τις Καλαρρύτες για να ελέγχει τη δίοδο του Μπάρου.» (Από το άρθρο του Ν.Β. Κοσμά, ΟΙ ΔΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ, Περιοδικό Ηπειρωτική Εστία, τχ.33, 1955)
Μπορείτε να διαβάσετε για την δίοδο Βουργαρελίου στο λινκ https://doxesdespotatou.com/oi-diodoi-tis-pindoy/
για τη δίοδο Κριθαριών – Ματσουκίου στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-diodos-ton-kritharion-matsoykioy/
και για τη δίοδο στο ¨Αυτί” Μελισσουργών στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-diodos-sto-ayti-melissoyrgon/
Στη φωτογραφία του Ν. Καρατζένη «Επιτέλους τα αλογομούλαρα καταφέρνουν να σπάσουν τα σαμάρια του χιονιού και να πεταχτούν κατάρραχα στον Μπάρο των Καλαρρυτών – Μάης 1982».
