——————
Μια απ’ τις πρώτες, αν όχι η πρώτη απόπειρα για εξέγερση στην περιοχή μας, ήταν η εξέγερση εναντίον των Τούρκων το 1585. Το 1581, οι κάτοικοι της Χειμάρας ζήτησαν ενίσχυση από τον Πάπα Γρηγόριο 13ο όπως επίσης και από τον βασιλιά της Νεάπολης, στην υπηρεσία του οποίου ήταν αρκετοί Ηπειρώτες. Ο διάδοχος του Γρηγορίου 13ου, Σίξτος ο 6ος είπε στους Βενετσιάνους ότι πρέπει να βοηθήσουν τους Έλληνες. Έτσι οι Βενετσιάνοι ήρθαν σε συνεννόηση με τους Ηπειρώτες και Ακαρνάνες και το 1585 όλα έδειχναν ότι κάποια εξέγερση ετοιμάζονταν. Μέσα σε μια νύχτα ο αρματωλός της Βόνιτσας και του Λούρου, Θεόδωρος Μπούα Γρίβας έσφαξε όλους τους Τούρκους του κάστρου της Βόνιτσας και του Ξηρόμερου, ενώ οι αρματωλοί Πούλιος Δράκος και Μαλάμος κατέλαβαν με τα παλληκάρια τους την Άρτα και προχωρούσαν στα Γιάννενα, απελευθερώνοντας χωριά της περιοχής.
Οι Τούρκοι κινητοποιήθηκαν αμέσως. Μέσω της Πίνδου έτρεξε από τη Θεσσαλία οθωμανικός στρατός στα Γιάννενα, ενώ άλλες τουρκικές δυνάμεις βάδιζαν στην Άρτα με επικεφαλής τον πασά της Ναυπάκτου. Ο Γρίβας έδωσε μάχες με τα τουρκικά στρατεύματα στις όχθες του Αχελώου (Ασπροπόταμου), πληγώθηκε βαριά και αποσύρθηκε στις κλεισούρες των βουνών της Άρτας. Κατόπι πέρασε στην Ιθάκη όπου και πέθανε απ’ τις λαβωματιές.
Για τους άλλους δύο αρματωλούς διαβάζουμε στο μπλογκ drakotrypa.gr την εκδοχή της Βασιλικής Αποστολίδη που είναι απόγονος της οικογένειας Μαλάμου.
“…… Η οικογένεια του Μαλάμου εγκαταστάθηκε στο Σούλι, όπου δεν υποτάχθηκε ποτέ πολεμώντας τους Τούρκους μαζί με τους άλλους Σουλιώτες ακατάπαυστα. Γνωρίζουμε για το χορό του Ζαλόγγου. Στο χώρο του Ζαλόγγου, σε διαφορετικά σημεία, εγκλωβίστηκαν τρεις οικογένειες. Του Κουτσονίκα, ο οποίος παραδόθηκε αφού πλέον δεν είχε άλλα πολεμοφόδια για να αντισταθεί, του Μπότσαρη που κατάφερε πολεμώντας να διαφύγει με μεγάλες απώλειες, ενώ η οικογένεια του Μαλάμου εγκλωβίστηκε στο Ζάλογγο. Οι γυναίκες που έπεσαν στον γκρεμό ήταν των Μαλαμαίων σύμφωνα με τις ιστορικές πηγές.
Ο έτερος επαναστάτης Πούλιος Δράκος, κυνηγημένος, κατέφυγε στο χωριό μας, όπου κρυβόταν σε μια σπηλιά από τους Τούρκους. Η σπηλιά αυτή, πιστεύω, πήρε το όνομά της από τον επαναστάτη και γι’ αυτό ονομάστηκε Δρακότρυπα. Με τα χρόνια όμως ξεχάστηκε το γεγονός και η ονομασία της σπηλιάς πέρασε στο θρύλο. Την πεποίθηση μου αυτή ενισχύει το γεγονός ότι και σήμερα υπάρχουν στο χωριό τα επώνυμα τόσο του Πούλιου Δράκου όσο και του Μαλάμου, που το 1583 ξεκίνησαν την πρώτη σημαντική επανάσταση μετά την άλωση του Βυζαντίου, για να απελευθερωθούμε από τους Τούρκους”.
Η Δρακότρυπα είναι χωριό στο δήμο Μουζακίου Καρδίτσας. Όσο για την Άρτα, η πόλη τίμησε τον Πούλιο Δράκο, δίνοντας το όνομά του σε έναν απ’ τους δρόμους της πόλης…την Οδό Πουλίου Δράκου στην περιοχή του Τριγώνου.
Πηγές : Δ. Σ. Σούτσου, ΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΗΓΕΜΟΝΕΣ ΤΗΣ ΜΟΛΔΟΒΛΑΧΙΑΣ, Αθήνα , 1972,
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ-ΑΦΙΕΡΩΜΑ, 1971,
ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ ΧΡΟΝΙΚΑ, τομ. Η’, 1933.
Στη φωτογραφία Έλληνας Αρματωλός. Ελαιογραφία (1825-26) του Richard Parkes Bonnington. Μοναδικό έργο του εξέχοντος Άγγλου εκπροσώπου της ρομαντικής σχολής σε ελληνικό Μουσείο.(Μουσείο Μπενάκη)