Δόξες Αγήραντες του Δεσποτάτου

“Μνήμη καλοκαιριού……

Αναφορά σ’ εκείνα τα καλοκαίρια προ πεντηκονταετίας και βάλε. Τότε που κάναμε μπάνιο στον Άραχθο, απέναντι απ’ τον Κρυστάλλη. Με σταυρούς μονούς – διπλούς μη μας πάρει το ρεύμα και πάμε καλιά μας. Έχει ρουφήχτρες – λέγανε – ο ποταμός και κάποια παιδιά τα είχε τραβήξει κατά τη γέφυρα.

Οι μεγαλύτεροι βούταγαν από ψηλά σε μια-δυο μεριές που το ποτάμι σχημάτιζε λάκκους βαθιούς. Εμείς, οι πιτσιρικάδες, παίρναμε το βάπτισμα του νερού με το …»Σώσον ελέησον» και το φόβο στην ψυχή. Φόβο διπλό, αφού εκτός από το ποτάμι υπήρχε και η μάνα που έτσι και το μάθαινε πως μπήκαμε στο ποτάμι…..καλά! Ποιος είδε το Θεό και δε φοβήθηκε!

Βέβαια εκείνη την εποχή για Μενίδι ούτε λόγος. Μόλις μετά τον εμφύλιο άρχιζαν οι εύποροι – οι τσιφλικάδες, οι γιατροί, οι μηχανικοί – να χτίζουν τις βίλες τους στον τόπο του παραθερισμού. Δεν ξέραμε ακόμη για έχοντες και κατέχοντες.

Οι αστοί – τι …..αστοί, δηλαδή, από Πέτα και κάτω μέχρι Ανέζα και Χαλκιάδες, απ’ την άλλη μεριά Γραμμενίτσα – παραθέριζαν στο Βουργαρέλι ή στην Καλεντίνη και πιο ψηλά στο Αθαμάνιο. Κάποιοι ανηφόριζαν μέχρι τις προγονικές στάνες στα Άγναντα και στα Πράμαντα. Τους δαχτυλόδειχναν. Αυτός παραθερίζει στον Καταρράχτη. Εμείς οι άλλοι, οι….περιλοιπόμενοι, περνάγαμε τα βράδια μας κάνοντας βόλτα στον Κρυστάλλη και κάπου – κάπου την αράζαμε φιλολογώντας ή φλερτάροντας, πίνοντας μια λεμονάδα ή τρώγοντας μια πάστα. Συνηθέστερα μια βανίλια – το….υποβρύχιο! – ή ένα λουκούμι που το σερβίριζαν στο πιατελάκι με μια…οδοντογλυφίδα! Οι κυρίες τρώγανε γλυκό κουταλιού : Κεράσι – βύσσινο – σταφύλι . Φημιζόνταν ανέκαθεν η Άρτα για τα γλυκά της. Νερατζάκι πράσινο, καρυδάκι! Ποιος τα καταδέχεται αυτά σήμερα;

Φοράγαμε μπλουζάκια μακό και παππούτσια λινά αγορασμένα από του Παζιργιανίδη – μεγάλη φίρμα τότε – ενώ ο Καζαναφέρης αποτελούσε σε πανελλήνια κλίμακα – και πρωτοτυπία – το πρώτο Σούπερ Μάρκετ, πουλώντας από …αντεπρίνες και κινίνο ή έμπλαστρα καλογήρου, πέταλα αλόγων, ρεβύθια ή φακές και θειάφι για τις καλλιέργειες. Αργότερα του έκλεψε το προνόμιο ο Στέφανος Δεβέκος……

Παλιά το καλοκαίρι σήμαινε φτήνια. Μια ντοματοσαλάτα, ένα σκόρδο, το πολύ δυο σαρδέλες. Οι γυναίκες φοράγανε τσιτάκια αγορασμένα απ’ του Ασλανίδη, οι άντρες τα πουκάμισα με γυρισμένα τα μανίκια ψηλά. Οι γέροι κασκέτο ή τριτσάκι για τον ήλιο……” (Πηγή : Άρθρο του Σταύρου Ιντζεγιάννη στην ΑΡΤΗΝΗ ΕΥΘΥΝΗ, τχ. 115, 1998)

Στη φωτογραφία «Αγοράζοντας παγωτό ΕΒΓΑ στον Άραχθο κάποιο καλοκαίρι την δεκαετία του ’50». Η φωτογραφία είναι του Ολλανδού φωτογράφου Cas Oorthuys από την συλλογή Arta, Arachthos (rivier), Griekenland. ( Πηγή : https://www.nederlandsfotomuseum.nl/)