Κώστας Ψηλός, Βασίλης Γ. Ματσούκας, άγνωστος, Κώστας Β. Μαστρογιάννης, Χριστ. Βασιλείου, άγνωστος, Αναστάσιος Υφαντής (Ιερέας στο Κομμένο), Κώστας Νεοχωρίτης.
Κάτω δεξιά : Ιωάννης Κλάρας, Κων/νος Ι. Ρίζος, Χρήστος Ν. Παπαγιάννης, Αναστάσιος Μαστρογιάννης, άγνωστος. (Φωτο & Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)
Μια φωτογραφία του Νίκου Οικονομόπουλου γνωστού ως ” Φωτογράφου των Βαλκανίων”.
Ο Νίκος Οικονομόπουλος γεννήθηκε στην Καλαμάτα το 1953, και σπούδασε Νομική στην Πάρμα της Ιταλίας.
Όπως έχει δηλώσει ο ίδιος, μέχρι την ηλικία των 27 ετών η επαφή του με τη φωτογραφία ήταν σχεδόν ανύπαρκτη. Μέχρι τότε δεν τον είχε απασχολήσει η φωτογραφία ως αντικείμενο, αφού τα ενδιαφέροντά του εστιάζονταν κυρίως στην πολιτική, τη λογοτεχνία και τη μουσική.
Το 1977, όμως, ως ασκούμενος τότε δικηγόρος στην Πρέβεζα, έπεσε πάνω σε ένα βιβλίο που τον συνεπήρε μια συλλογή φωτογραφιών του φωτογράφου, ιδρυτικού μέλους του Magnum, Henri Cartier-Bresson, το οποίο τον ώθησε, κατά κάποιον τρόπο, στο χώρο της φωτογραφίας…..
Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα για τον Νίκο Οικονομόπουλο στο λινκ https://www.ifocus.gr/to-be-a-photographer/education/733-master-of-photography-nikos-oikonomopoulos
Όρθιοι στη βάρκα, αριστερά ο Α. Τούμπουρος και δεξιά ο Δ. Παπαϊωάννου. Στη μέση η Ε. Παπαϊωάννου. (Φωτο από αρχείο Ρ. Τούμπουρου)
Η παραλία του Μενιδίου το 1962 (Φωτο από αρχείο Τάκη Ζαρκαλή)
Χαράλαμπος Παπαχρήστος (Ακοντισμός, Φυσικοθεραπευτής), Γεώργιος Κ. Κονταξής (Καθηγητής Ε.Μ.Π.), Απόστολος Τσιρογιάννης (Ζωγράφος, Καθηγητής στη Σχολή Καλών Τεχνών), Γεώργιος Ζάγκλης ( Διευθυντής Εμπορικής Τράπεζας), Βασίλης Λάιος(Αναγέννηση, Δ.Ε.Η.), Γεώργιος Παπασπύρου (Ασφαλιστής), Δαμιανός Δ. Μανούσης (Διευθυντής Α/θμιας Εκπαίδευσης), Παναγιώτης Οικονομίδης ( Ιατρός, Βουλευτής Π.Α.Σ.Ο.Κ., Δήμαρχος Αρταίων 2000-2012, Πρόεδρος Αναγέννησης 2004-2012), Κωσταντίνος Μπασιούκας (Αρχηγός της Αναγέννησης 1963 -1977)
(Φωτο από αρχείο Μπάμπη Παπαχρήστου, Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)
Πριν καιρό διαβάσαμε ένα μικρό άρθρο του γιατρού Γιώργου Γεωργούλα στο 85ο τεύχος του περιοδικού ΣΚΟΥΦΑΣ σχετικά με ένα ζευγάρι χρυσά σκουλαρίκια από την περιοχή της Άρτας σε έκθεση στο Βρετανικό Μουσείο. Έγραφε ο κ. Γεωργούλας:
«Το καλοκαίρι του 1994 βρέθηκα στο Λονδίνο. Και όπως κάθε ξένος, έτσι κι εγώ, επισκέφθηκα διάφορα μουσεία. Φυσικά πρώτο και καλύτερο το ονομαστό Βρετανικό Μουσείο. Συνέπεσε τότε να γίνεται στο Μουσείο αυτό μια έκθεση με τον τίτλο “Greek Gold” (Ελληνικός Χρυσός). H έκθεση αυτή γινόταν με τη συνεργασία των Μουσείων “Μητροπολιτικό της Νέας Υόρκης, “Eρμιτάζ” της Πετρούπολης και φυσικά του “Βρετανικού”, χορηγός δε ήταν ο Καρτιέ.
Το ενδιαφέρον του επισκέπτη αποσπούσε μια πλούσια σειρά χρυσών κοσμημάτων, προερχόμενων από την Ερέτρια. Η όλη σειρά δεν βρίσκεται σέ ένα μουσείο, αλλά είναι ένα μέρος της στο Λονδίνο, ένα στο Βερολίνο κι ένα στην Αθήνα. Περιδέραια, δακτυλίδια εξαίρετης τέχνης. Επίσης προσελκύουν την προσοχή σκόρπια ευρήματα, όπως ένα ζευγάρι από θαυμάσιες καρφίτσες, πού λέγεται πώς προέρχονται από την Πάτρα ή το Αίγιο (του Μουσείου της Βοστώνης), ένα σκουλαρίκι πού λέγεται ότι προέρχεται από την Κόρινθο (του Μουσείου του Βερολίνου) και ένα ζευγάρι σκουλαρίκια από την Κουτσομίτα της Άρτας.
Αξίζει να σημειωθεί πώς ζευγάρι χρυσών σκουλαρικιών δεν υπήρχε άλλο στην έκθεση, γι’ αυτό τα σκουλαρίκια της Άρτας (Αμβρακίας) αποκτούσαν ιδιαίτερη σημασία. Τα εκθέματα ήταν χρυσά, ελάχιστα δε ασημένια. Προέρχονταν από όλες τις ελληνικές πόλεις της αρχαιότητας, από την περιοχή του Γιβραλτάρ μέχρι την Αίγυπτο και τον Εύξεινο Πόντο. Αυτή η έκθεση, στην οποία δεν έλαβαν μέρος τα Ελληνικά Μουσεία -αν και όπως έμαθα είχαν προσκληθεί- τον χειμώνα 1994-95 μεταφέρθηκε στο Μetropolitan Museum of Art, της Νέας Υόρκης. Ζήτησα από ομογενείς πληροφορίες, αλλά μέχρι στιγμής δεν έλαβα. Τα χρυσά κοσμήματα αυτής της έκθεσης μας δίνουν μόνο μια ατελή ιδέα για το πώς μπορεί να ήταν τα χρυσά κοσμήματα στην Ελλάδα του 5ου αιώνα π.Χ.
Στο σχετικό αγγλικό κείμενο (“The Greek Mainland and island – Greek Gold”, σελ. 49) σημειώνεται πώς “είναι δύσκολο να εξηγήσεις την ευρύτατη έλλειψη χρυσών κοσμημάτων, ένας όμως μπορεί να ψάξει για να καταλάβει τα πλούσια ευρήματα στην Ερέτρια, τη μικρή αποικία, γιατί φαίνεται πώς έχουν σταλεί έξω από την Αθήνα ακολουθώντας τη συνεχιζόμενη αντίθεση από τούς ολιγαρχικούς εκεί”.
Στην παρατιθέμενη βιβλιογραφία, σχετικά με τα σπάνια σκουλαρίκια τής Άρτας, σημειώνεται: Koutsomita: Arch. Reps, 1955, p. 19, fig. 16.
Και μένω με το ερώτημα: Πώς βρέθηκαν τα χρυσά σκουλαρίκια τής ’Αμβρακίας στο Μουσείο του Λονδίνου;» (Πηγή : ΣΚΟΥΦΑΣ, τχ. 85, Άρτα, 1995 )
Λογικό ήταν να κάνουμε μια σχετική έρευνα σχετικά με τα χρυσά σκουλαρίκια της Αμβρακίας αλλά δεν ήταν και τόσο εύκολο. Τελικά όμως η έρευνά μας απέδωσε καρπούς και όλες οι πληροφορίες σχετικά με τον τόπο και τον χρόνο που βρέθηκαν τα σκουλαρίκια έχει ως εξής :
“Στα νοτιοανατολικά της πόλης της Άρτας, στη θέση Κουτσομύτα και στο χωράφι του ιερέα Κ. Παπαθεοχάρη, έχουν ανακαλυφθεί είκοσι επτά αρχαίοι τάφοι. Οκτώ από αυτούς τους τάφους είναι κιβωτιόσχημοι. Είναι χτισμένοι από μεγάλες ασβεστολιθικές πλάκες και καλύπτονται από μεγάλη πλάκα. Ένας άλλος κιβωτιόσχημος τάφος είναι κτισμένος από μικρότερες πλάκες από πορώδες υλικό. Εννέα άλλοι τάφοι είναι απλοί λάκκοι που καλύπτονται από μια μεγάλη ασβεστολιθική πλάκα διαστάσεων 2 μ. 10 επί 2 μ. 30. Τρεις άλλοι τάφοι είναι κατασκευασμένοι από ευθυγραμμισμένες ακατέργαστες πέτρες. Οι είκοσι τρεις τάφοι περιείχαν ο καθένας ένα πτώμα, τοποθετημένο στην πλάτη με τα χέρια κατά μήκος του σώματος και στραμμένο νοτιοδυτικά. Κοντά σε αυτούς τους τάφους έχουν ανακαλυφθεί τέσσερις ταφές αποτέφρωσης, εκ των οποίων μία περιέχεται σε ερυθρόμορφη πελέκεια των αρχών του 4ου αιώνα π.Χ., άλλος σε άβαφο αμφορέα, και οι άλλοι δύο σε χάλκινη υδρία (εικ. 8). Τα αγγεία αυτά τοποθετούνταν σε λάκκους που καλύπτονταν από αρκετά λεπτές λευκές πλάκες. Κοντά στα βάζα υπάρχουν ίχνη από τη φωτιά που είχαν ανάψει για την αποτέφρωση.
Οι παλαιότεροι είναι οι οκτώ κιβωτιόσχημοι και οι εννέα λακκοειδείς τάφοι. Χτίστηκαν στο πρώτο μισό του 5ου αι. Προφανώς λίγο αργότερα βρίσκονται οι τέσσερις τάφοι καύσης. Από την άλλη, οι τάφοι με τα κεραμίδια και τις πορώδεις πλάκες χρονολογούνται στους ελληνιστικούς χρόνους. Τα πιο πλούσια σε ευρήματα ήταν οι κιβωτιόσχημοι τάφοι Τ2, Τ3 και ΤΒ3. Στο Τ2 (γυναικείος τάφος) ανακαλύπτουμε ένα ζευγάρι χρυσά σκουλαρίκια με τρία μενταγιόν που καταλήγουν σε δισκοπότηρο λουλουδιών (εικ. 9), ένα ζευγάρι ασημένια κοσμήματα και ένα σκαραβαίο με παράσταση στην αναγέννηση μιας φτερωτής Nίκης που κρατά στέμμα και φιάλη……..”
(Πηγή : Chronique des fouilles en Grèce en 1955 (pl. VI-VIII) [illustration] Bulletin de Correspondance Hellenique Année 1956)
Ο Δ. Καρατζάς σε κάποιες από τις αποστολές του για το ράντισμα της ελιάς στην Πάργα και την Κέρκυρα, πετούσε πάνω από την πατρίδα του την Άρτα. Από μια τέτοια αποστολή είναι η φωτογραφία με το αεροπλάνο που πετά χαμηλά πάνω από την πόλη της Άρτας την δεκαετία του ‘50. Συγκεκριμένα η πεθερά του έδωσε εντολή σε κάποιον πλανόδιο φωτογράφο στην πλατεία Μονοπωλίου να απαθανατίσει τη στιγμή, όπως και έγινε.
Δυο ακόμη φωτογραφίες του Δ. Καρατζά …Δεν γνωρίζουμε την τοποθεσία που απεικονίζεται στις φωτογραφίες, ούτε τον τύπο του αεροπλάνου.
(Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Γιάννη Νίκα)
Ο Δημήτρης Καρατζάς γεννήθηκε στην Άρτα το 1909. Ήταν από τους πρώτους πιλότους της χώρας καθώς είχε αποφοιτήσει από την Σχολή Αεροπορίας Στρατού, την σημερινή Ικάρων. Το 1935 συμμετείχε στο Κίνημα του Βενιζέλου. Στον πόλεμο του 1940 επανήλθε στην υπηρεσία του και αργότερα συμμετείχε στην Εθνική Αντίσταση στο πλευρό του Ν. Ζέρβα. Το 1946 παντρεύτηκε με την Βιβή Λαλαγιάννη και ζούσε στην Αθήνα.
Μετά τον πόλεμο συμμετείχε σε αποστολές δακοκτονίας σε περιοχές που καλλιεργούσαν ελιές όπως η Κέρκυρα, η Πάργα και ή Ρόδος.
(Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο του Γιάννη Νίκα)
10-10-42
ΤΗΝ 4ην ΩΡΑΝ Ο ΚΑΙΡΟΣ ΠΡΟΜΗΝΥΕΙ ΒΡΟΧΗΝ ΚΑΙ ΓΙΑ ΝΑ ΜΗΝ ΒΡΑΧΩΜΕΝ ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΑΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΚΑΤΑΥΛΙΣΜΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΥΒΙ ΤΟΥ ΚΩΝ/ΝΟΥ ΔΑΣΚΑΛΟΥ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΙΝΑΜΕΝ ΕΩΣ ΤΗΝ 7ην ΩΡΑΝ ΑΝΑΜΕΝΟΝΤΕΣ ΤΗΝ ΒΕΛΤΙΩΣΙΝ ΤΟΥ ΚΑΙΡΟΥ.ΕΠΕΙΔΗ ΗΤΟ ΑΝΑΓΚΗ ΝΑ ΦΥΓΩΜΕΝ ΠΑΡ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΒΡΟΧΗΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΚΑΙ ΚΑΘ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΠΟΡΕΙΑΝ ΡΑΓΔΑΙΑ ΒΡΟΧΗ ΣΥΝΕΧΩΣ ΕΩΣ ΤΗΝ ΜΕΓΑΛΟΧΑΡΗΝ ΟΠΟΥ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΤΗΝ 9,10΄ ΩΡΑΝ. ΞΕΦΟΡΤΩΣΑΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΙΟΥ ΚΟΣΣΥΒΑΚΗ. ΤΗΝ 13ην ΩΡΑΝ ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΑΓ/ΧΗΣ ΜΑΤΖΟΥΚΗΣ ΓΕΩΡ.,ΤΑΓ/ΧΗΣ ΠΙΣΠΙΡΗΣ, ΑΝΘ/ΓΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΚΛΠ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗΝ ΤΟΥ Ε.Α.Μ. ΑΡΤΗΣ ΠΟΛΥΩΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ.ΕΝΟΙΚΙΑΖΟΜΕΝ ΤΗΝ ΟΙΚΙΑΝ ΤΟΥ ΚΩΝ.ΚΑΙ ΕΜΜ. ΚΟΣΣΥΒΑΚΗ.ΜΕΤΑΦΕΡΟΜΕΝ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΕΓΚΑΘΙ- -ΣΤΑΜΕΘΑ ΜΟΝΙΜΩΣ.Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡ. ΚΟΣΣΥΒΑΚΗ._
11-10-42
ΚΑΤΑΓΙΝΟΜΕΘΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΙΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΜΑΣ ΓΙΑ ΤΟ ΦΤΙΑΞΙΜΟ ΑΠΟ ΕΛΑΤΑ ΚΡΕΒΑΤΙΟΥ. ΕΓΩ ΤΥΓΧΑΝΩ Ο ΜΑΓΕΙΡΑΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ.Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΠΑΝΤΟΤΕ ΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ._
12-10-42
ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΟΠΩΣ ΧΘΕΣ._
13-10-42
ΑΠΟ ΤΟ ΠΡΩΙ ΒΡΕΧΕΙ.ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΞΥΛΟΥΡΓΟΣ ΓΕΩΡ.ΠΑΠΑΧΡΗΣΤΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΕΠΙΣΚΕΥΑΣΕΙ ΤΟ ΣΠΙΤΙ.ΤΗΝ 10ην ΩΡΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ Ο ΤΑΓ/ΧΗΣ ΚΑΝΤΙΑΝΝΗΣ ΜΕ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΝ ΚΑΙ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. ΤΗΝ 15ην ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΕΙ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ Ο ΤΑΓ/ΧΗΣ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΕΙ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΝΗ ΑΡΡΩΣΤΟΣ ΚΑΙ Ο ΑΡΙΣΤΕΙΔΗΣ ΝΙΚΟΛΑΙΔΗΣ ΜΕ ΕΠΙΣΤΟΛΑΣ ΚΑΙ ΕΝΤΟΛΑΣ._
14-10-42
ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΑΣΧΟΛΗΘΗΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΜΕΤΑΦΟΡΑΝ ΤΩΝ ΠΡΑΓΜΑΤΩΝ ΜΑΣ,ΤΡΟΦΙΜΩΝ,ΙΜΑΤΙΣΜΟΥ,ΑΡΒΥΛΑ ΚΛΠ,ΕΙΣ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΩΝΑ ΜΑΣ ΚΑΙ ΕΝΑΠΟΘΗΚΕΥΣΑΜΕΝ ΕΙΣ ΕΙΔΙΚΗΝ ΑΠΟΘΗΚΗΝ.ΠΑΡΑΤΗΡΟΥΝΤΑΙ ΠΟΛΛΑΙ ΕΛΛΕΙΨΕΙΣ ΕΙΣ ΟΛΑ ΤΑ ΕΙΔΗ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΕΚΡΑΤΗΣΕ Ο ΓΡΗΓΟΡ.ΚΟΣΣΥΒΑΚΗΣ.
ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙ ΑΥΤΟΣ ΧΕΙΡΟΤΕΡΟΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΙΣΚΟ.Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΠΑΡΑΜΕΝΕΙ ΑΚΟΜΑ ΕΙΣ ΤΟΥ ΓΡΗΓΟΡΗ.ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΡΤΑ Ο ΕΥΑΓΓΕΛΟΣ ΚΑΠΗΣ ΓΙΑ ΑΝΤΑΡΤΗΣ.ΤΟΝ ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΑ ΣΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ._
15-10-42
ΑΡΧΙΖΟΥΝ ΑΙ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΙ ΚΑΙ ΠΡΩΤΑ ΠΡΩΤΑ ΤΑ ΞΥΛΑ ΣΕ ΑΡΚΕΤΗ ΠΟΣΟΤΗΤΑ.Ο ΕΠΙΠΛΟΠΟΙΟΣ ΗΛΘΕΝ ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΦΤΙΑΞΗ ΝΕΑΝ ΕΠΙΔΙΟΡΘΩΣΙΝ.Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΕΧΕΙ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΕΠΑΦΕΣ ΜΕ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΧΩΡΙΚΟΥΣ._
Στη φωτογραφία τρεις από τους πρώτους που πλαισίωσαν τον Ν. Ζέρβα στις αντάρτικες ομάδες του Ε.Δ.Ε.Σ. (Πηγή : Αφιέρωμα στο Προσωπικό Ημερολόγιο του Άγγλου Αντιστρατήγου Ρόναλντ Σκόμπη του Χένρυ Μολ που δημοσιεύτηκε σε παλιά εφημερίδα)
Δεκέμβριος 1940 : Ο έφεδρος Ανθυπολοχαγός (ΠΒ) Ευγενίδης Ιωάννης από την Βέροια στην σκηνή του που ήταν ταυτόχρονα και γραφείο εκστρατείας, όπου είχε στρατοπεδεύσει με ‘’Μοίρα Αντιαεροπορικών’’ ως διοικητής, έξω από την πόλη της Άρτας.
(Πηγή : Ιστορικός Συλλέκτης Βέροιας)
