Η ΚΟΠΡΑΙΝΑ

Δημοσιεύθηκε την 6 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

————–
“Η λέξη Κόπραινα απαντιέται σέ όλα τά σερβοελληνικά λεξικά, παλαιά καί νεότερα, καί σημαίνει κάτι αραχνούφαντο, κάλυμμα, πέπλο. Ή Κόπραινα καί ή αμμώδης περιοχή της καλυπτόταν μέ στρώμα αλατιού καί ήταν κατάλευκη, σάν νά σκεπαζόταν μέ πέπλο. Άλλωστε, από αιώνες γινόταν εκεί εμπόριο αλατιού καί γι’ αυτό ασφαλώς μετονομάστηκε σέ Αλυκή. Ίσως λοιπόν σέ αυτό τό λευκό επίστρωμα αλατιού νά οφείλει ή Κόπραινα τό όνομά της…..”
(Πηγή Άρθρο του Γ. Τσούτσινου στο Περιοδικό ΣΚΟΥΦΑΣ, τχ. 85, 1995)

Στη φωτογραφία “Στο λιμάνι της Κόπραινας το 1937” (Φωτο από Αρχείο Σ. Σαρλή)

ΟΛΑ ΚΙ ΟΛΑ ΤΕΣΣΕΡΑ ΣΠΙΤΙΑ…..

———————
“Όλα κι όλα τέσσερα σπίτια, το καφενείο, που ήταν και μπακάλικο και κουρείο κι εστιατόριο κι εμπορικό. Και το τελωνείο ψηλό, επιβλητικό, δίπατο. Με χοντρά ντουβάρια, πέτρινες σκάλες και μεγάλες αποθήκες στο ισόγειο. Παράθυρα με σκαλιστό λιθάρι στις καμάρες και χοντρά κάγκελα. Για ασφάλεια. Τα εμπορεύματα δηλαδή να ναι ασφαλισμένα. Κι ένα γύρω τούτη η απόλυτη άπλα. Ο ουρανός, η θάλασσα κι η γη. Στο ίδιο επίπεδο όλα. Αφού όταν έβρεχε καμιά φορά, απ’ εκείνες τις ξαφνικές μπόρες του καλοκαιριού, ξέρετε, που κρατάνε δέκα λεπτά, το νερό σκέπαζε τούτη την ξερή γή, την επίπεδη, έτσι που γινόταν ένα με τη θάλασσα. Και τότε έβλεπες τούτα τα έξι σπίτια σαν να πλέουν πάνω στο νερό….και μακριά το φάρο που ήταν στην άκρη της ισόπεδης γης, ν’ αρμενίζει σαν καράβι……”
(Πηγή : “ Φυγή στον Αμβρακικό”, Θεατρικό έργο του Ν. Δημόπουλου)

Στη φωτογραφία “Τα κτήρια του Τελωνείου τη δεκαετία του’70”
(Φωτο από το αρχείο Ε. Πλακιά, όπως δημοσιεύτηκε στο Λεύκωμα του Ε. Ιντζέμπελη ΚΟΠΡΑΙΝΑ, ΤΑΞΙΔΙ ΣΤΗ ΜΝΗΜΗ, Άρτα, 2008)

Δημοσιεύθηκε στη Ο Αμβρακικός και τα λιμάνια του | Σχολιάστε

Αναμνηστική φωτογραφία των Κατηχητικών Σχολείων Θηλέων Άρτης

Δημοσιεύθηκε την 5 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

————–

Αναμνηστική φωτογραφία των Κατηχητικών Σχολείων Θηλέων Άρτης μπροστά στο “Εντευκτήριον Κατηχητικών Σχολείων” στον Άγιο Ιωάννη. Μέσα από αριστερά διακρίνονται ο π. Κωνσταντίνος Καλιακάτσος και ο ιεροκήρυκας τότε ως λαϊκός ο Επιφάνιος Σκανδάλης με την λευκή καπαρτίνα.
(Φωτο από αρχείο Ιωάννη Έξαρχου)

Δημοσιεύθηκε στη Η Εκπαίδευση στην Άρτα | Σχολιάστε

ΞΕΝΙΑ ΑΡΤΗΣ, 1963

Δημοσιεύθηκε την 5 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

——————–
Ο Εύδοξος Καραπέτσης, Γενικός Γραμματέας της ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗΣ, ανακοινώνει το ευχάριστο νέο για το 10ήμερο ταξίδι της Ομάδας σε Ισραήλ – Κύπρο – Δωδεκάνησα με την ατμοπλοΐα Ποταμιάνου, σε συνεστίαση της Ομάδας στο Ξενία. Η εβδομαδιαία αυτή κρουαζιέρα προέκυψε ύστερα από την κλήρωση που έγινε από την “ΟΜΑΔΑ” για τα βραβεία των διαγωνισμών των “Κυπέλλων Τιμής” μεταξύ των ομάδων Α,Β, Γ Εθνικής. (Φωτο από Αρχείο Οικ. Ε. Καραπέτση, παρουσίαση Κ. Μπανιάς.

Μπορείτε να διαβάσετε περισσότερα σε αντίστοιχο άρθρο του Κ. Μπανιά στο λινκ https://www.facebook.com/…/a.1524874034…/152497110153074

Δημοσιεύθηκε στη Η ομάδα της Αναγέννησης | Σχολιάστε

ΩΔΗ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ

Δημοσιεύθηκε την 5 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

Έπί τά ίχνη των βημάτων μου
φωνή τών προγόνων στήν ροή τού Άραχθου
ή μοναξιά τού φθινοπώρου καί τά γυμνά δέντρα
σ’ ένα τοπίο μνήμης παιδικών χρόνων γύρη τής πορτοκαλιάς
γιά τόν πάτερ Γαβριήλ στόν τοίχο τού μοναστηριού
όταν ή πύλη τού σύμπαντος αγγίζονταν μέ τά χέρια
οί σύντροφοι τών όπλων καί οί γραφικοί χατζήδες
άναμένοντες τήν βροχή καί τον ήλιο τού χρόνου στό χόρτο
ή γή δέν είταν μονάχα ένα μικρό κηπάριο τού Γαλαξία.
Όδοιπόρος τών βιβλίων μέ λίγες άψυνθιές τών όρέων
γιά τήν ευωδία τής ρείκης καί τήν γαλήνη τού κάμπου
πριν άπ’ τή νσυνάντηση τής έρήμου
μέ τούς λαμπρούς περιπλανώμενους τής εξορίας
νά συνάξουμε τά πλήθη τών πεινασμένων μ’ ένα τραγούδι
πού στρώνεται μέ τά σπάρτα καί τό αντίσκηνο
έξω άπ’ τόν περίβολο τής έκκλησίας καί τά κάγκελα τής φυλακής.
Έρχομαι πάνω στήν γαλάζιαν άχλύ τών Τζουμέρκων
θρούς στά φύλλα τής πανύψηλης πτελέας
γή τής ήμερης ’Άρτας μέ τούς όχτους τών περιβολιών
λυκαυγές καί λυκόφως τά κοπάδια καί τό άλέτρι
μιά έναν κόκκινο μύλο κατοικούμενον άπό νεράιδες.
Πώς νά μετρήσω τόν ίδρωτα καί τά όνειρα μ’ ένα καλάμι
γιομάτο άπό ραγισμένους φθόγγους παραμυθιών
ό έν ήμέραις πτωχείας περιπατών έπί τά νέφη τής εσπέρας
μέσα σ’ έναν καθρέφτη καταποντισμένον εντός μου
μέ τό άρωμα τής νεραντζιάς καί τήν αφθονία
λεηλατημένη πατρίδα τών καιρών καί τών χρυσών γεννημάτων.
Έπί τά ίχνη τών βημάτων μου
συρματοπλέγματα στρατοπέδων καί μελλοθάνατοι στό ικρίωμα
οι μικροί όδυσσείς μ’ έναν κόρφο περιστέρια καί όνειρα
αναζητούμε τόν γλαυκόν ουρανό στόν ορίζοντα
μέ τις συστοιχίες τών πυροβόλων πάνω άπ’ τις σκήτες τών μοναχών
γιά τόν άντικρυνό γείτονα πού σχοινοβατεί
σ’ ένα καλώδιο μέ αναμμένους λαμπτήρες τής άγοράς……..(Πηγή : Ηπειρωτική Εστία, τχ. 387-88-89, 1984)

*Οι πρώτοι στίχοι από το ποίημα για την πόλη της Άρτας που έγραψε ο Δημοσθένης Κόκκινος. Ο λογοτέχνης γεννήθηκε στη Νεράιδα των Τζουμέρκων το 1926 και επί 40 και πλέον έτη εξέδιδε το μοναδικό στο είδος του λογοτεχνικό περιοδικό ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΗ ΕΣΤΙΑ που αποτελεί σημείο αναφοράς στα σύγχρονα Νεοελληνικά γράμματα.

Στη φωτογραφία “Αποψη της Άρτας, χαρακτικό από την Ελλάδα του Christopher Wordsworth, 1841”
[View of Arta, Epirus, engraving from Greece, Pictorial, Descriptive, and Historical, 1841, by Christopher Wordsworth (1807-1885). (Photo by DeAgostini/Getty Images)] 

Δημοσιεύθηκε στη Έγραψαν για την Άρτα | Σχολιάστε

1939 : Ο ΠΑΝΑΜΒΡΑΚΙΚΟΣ σε φωτογραφία του Δ. Ν. Μητσιάνη

Δημοσιεύθηκε την 4 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

—————-

Διακρίνονται οι : Λέανδρος Παπακίτσος, Ντίνος Τσαντούκλας, Νίκος Οικονόμου, Σωτήριος Συγγούνας, Βίκτωρ Σακκάς, Θεόδωρος Αγόρος, Κων. Χρηστογιώργος, Χριστόφ. Βασιλείου, Κων. Γιαννακός, Κων. Γιώτης, Γεώργ. Κογιαντής και Δημ. Σίτας.
(Φωτο &Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η ομάδα του Παναμβρακικού | Σχολιάστε

ΜΑΘΑΙΝΕΙ Η ΑΡΚΟΥΔΑ ΚΑΙ ΧΟΡΕΥΕΙ…..

Δημοσιεύθηκε την 4 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

Παγκόσμια ημέρα των ζώων σήμερα κι ας θυμηθούμε τον αρκουδιάρη κι ένα ζώο που ευτυχώς σήμερα είναι προστατευμένο : την αρκούδα.
Κάποτε ο αρκουδιάρης, γυρνώντας τους δρόμους, σταματούσε σε μικρές πλατείες ή σταυροδρόμια, χτυπούσε το ντέφι και η αρκούδα, δεμένη με αλυσίδα από τα ρουθούνια της, χόρευε όρθια στα πισινά της πόδια. Και, μετά από λίγα λεπτά χορό, ο αρκουδιάρης αιτούσε προαιρετικά από τους ακροατές να ρίξουν στο ντέφι τον όβολόν τους.
« Θυμάμαι τον αρκουδιάρη, που πολλές φορές ανέβαινε και στο Καριώτι. Εκεί οι γυναίκες, που είχαν κάποιον πόνο στη μέση, στην πλάτη ή στα πόδια, με εντολή του αρκουδιάρη, η αρκούδα τις πατούσε με τα πόδια της στο μέρος αυτό, με την ελπίδα να θεραπευτούν ». (Πηγή : “Ο Λάμποβος της Παραμυθιάς”. Μπορείτε να διαβάσετε το άρθρο στο πρώτο σχόλιο)

Στη φωτογραφία του Κ. Μπαλάφα από το Λεύκωμα Ήπειρος, «Παράσταση για παιδιά» (Αθήνα, 2003)

Δημοσιεύθηκε στη Λαογραφικά και άλλα | Σχολιάστε

Η ΕΛΟΝΟΣΙΑ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ

Δημοσιεύθηκε την 4 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

—————-
“Ασθένεια, η αιτιολογία της οποίας ήταν γνωστή από την αρχαιότητα και που ενδημούσε σε πολλά μέρη της Ηπείρου. Σύμφωνα με τον Άγγλο περιηγητή W. Turner (1813): …….η πεδιάδα της Άρτας είναι ένα μεγάλο έλος, μία εστία πυρετών με ρίγη από τους οποίους οι κάτοικοι μόνιμα πάσχουν. Ο Αλή πασάς ποτέ δεν κοιμάται εκεί ούτε σταματάει εκεί το βράδυ. Το μολυσμένο αυτό αέρα τον αναπνέουν και στην Πρέβεζα που οι κάτοικοί της το καλοκαίρι σφαλίζουν τα παράθυρά τους μετά τη δύση του ηλίου.
Ο Hughes μάλιστα γράφει πως ο Ιταλός γιατρός και μηχανικός της Άρτας είχε χάσει από την ελονοσία τη γυναίκα και όλα τα παιδιά του. Με την πάροδο των ετών η κατάσταση δεν άλλαξε καθόλου γιατί εξήντα χρόνια αργότερα, το 1874, οι τοπικές αρχές αναγκάστηκαν να προσλάβουν το γιατρό Αλκιβιάδη Μουρούζη, αποκλειστικό καθήκον του οποίου ήταν να επισκέπτεται τους πάσχοντες από ελονοσία.”
(Πηγή : ΥΓΕΙΑ &ΠΕΡΙΘΑΛΨΗ ΣΤΗΝ ΗΠΕΙΡΟ ΤΟΝ 19Ο ΑΙΩΝΑ, Ιοκάστη Παναγιωτίδου, Διδακτορική διατριβή, 1997)

Στη φωτογραφία το ζεύγος Χαρίλαου Βάγια – Ελένης Κατσαούνου με το μικρό γιό τους Κωστάκη. Μάννα και γιός πέθαναν μαζί το 1929 από ελονοσία, καθώς στην Άρτα « θέριζε η αρρώστια». (Φωτο από αρχείο Κ. Μπανιά)

Δημοσιεύθηκε στη Λαογραφικά και άλλα | Σχολιάστε

ΟΙΚΟΤΡΟΦΕΙΟ ΑΡΤΗΣ, 1937-38

Δημοσιεύθηκε την 3 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

——————-
“Το Εθνικό Οικοτροφείο Άρτης στεγαζόταν σε χώρο δεξιά της Αγίας Θεοδώρας, εκεί που είναι σήμερα το 3ο Γυμνάσιο- Λύκειο. Τα ορφανά παιδιά μάθαιναν τέχνες όπως Ραπτική (Θεόδωρος Λάιος), Υπόδηση (Καρέλλης), Ξυλουργική (Ρίζος)κτλ.. Πολλά από τα παιδιά του Ορφανοτροφείου έπαιζαν σε ποδοσφαιρικές ομάδες.
Στη φωτογραφία εικονίζονται δεξιά Κωσταντίνος Γιώτης, απέναντι στην άκρη αριστερά ο αδελφός του Παναγιώτης, επίσης Σ. Μπακαγιάννης, Κουρκούτας, Γκανιάτσας και άλλοι.”
(Φωτο & Σχόλιο Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Οικοτροφείο Άρτης | Σχολιάστε

ΠΕΡΙ ΟΝΟΜΑΣΙΑΣ ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε την 3 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

Υπάρχουν διάφορες εκδοχές για την ονομασία του χωριού:
1) Μετά την καταστροφή της Θεοδωρίας από τους Σλάβους ίσως κάποιος Βούλγαρος κατείχε το μέρος ως τσιφλίκι νεμόμενος την περιοχή. Οι Τούρκοι κατέλαβαν το μέρος κατά το 2ο ήμισυ του 15ου αιώνα και εκδίωξαν τον Βούλγαρο δυνάστη.
2) Το μέρος που βρίσκεται το σημερινό Βουργαρέλι είχε πυκνό δάσος από έλατα. Βούλγαροι υλοτόμοι εκμεταλλεύονταν την οικοδομήσιμη ξυλεία και την μετέφεραν στην Άρτα με τα άφθονα ρέοντα νερά. Έτσι γυμνώθηκε το έδαφος και εκεί εγκαταστάθηκαν οι κάτοικοι των γύρω συνοικισμών, ωθούμενοι αναγκαστικά από τους Τούρκους ώστε να είναι ευκολότερη η είσπραξη των φόρων. Η κατάληξη Λη σημαίνει στην τούρκικη γλώσσα τοποθεσία.
3) Πιθανόν από κάποιον δραστήριο υλοτόμο που ονομάζονταν Βουργαρέλης. Να σημειωθεί ότι για 30 χρόνια (1950-1980) το χωριό μετονομάστηκε σε Δροσοπηγή.
(Πηγή https://www.vourgarelinet.gr/)

Στη φωτογραφία του Απόστολου Βερτόδουλου από το Λεύκωμα ΗΠΕΙΡΟΣ, “Άποψη του Βουργαρελίου όταν ονομαζόταν ακόμη Δροσοπηγή στις αρχές της δεκαετίας του’60”

Δημοσιεύθηκε στη Τα Τζουμέρκα και τα χωριά τους | Σχολιάστε

ΤΟ ΣΥΜΒΟΛΑΙΟ ΕΞΑΓΟΡΑΣ ΤΟΥ ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΙΟΥ

Δημοσιεύθηκε την 3 Οκτωβρίου 2021 από Anastasia Karra

“Την 4ην, όθεν, Οκτωβρίου του 1884 συνετάχθη υπό του Συμβολαιογράφου Άρτης κ. Βάλλα το υπ’ αριθμ.2701 Συμβόλαιο αγοραπωλησίας Βουργαρελίουκατά το ρηθέν σχέδιον υφ’ ημών των πληρεξουσίων, αποκλειομένου δι’ ημάς του δικαιώματος του όρου «με τας επικρατούσας συνηθείας» ισχύοντος μόνον διά τους εντολείς μας……” Γεώργιος Ι. Οικονομίδης

Δημοσιεύθηκε στη Το αγροτικό ζήτημα στην περιοχή της Άρτας | Σχολιάστε