TO ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΣΚΥΛΟΚ’ΝΙΑΣ (ΣΚΥΛΟΚΟΥΝΙΑΣ) – 1ο ΜΕΡΟΣ

——————-
“Το έθιμο της σκυλοκ’νιάς γίνονταν το πρωί της Καθαράς Δευτέρας. Το έθιμο καταγράφεται στην Καμπή της Άρτας μέχρι το 1983 και παλιότερα λέγεται ότι ίσως να γινόταν στο χωριό Πέτρα καθώς και στην ευρύτερη περιοχή. Σαφής ερμηνεία για την ύπαρξη του εθίμου αυτού δεν υπάρχει.
Στις καταγραφές που έχω από τους παλαιότερους, είχα απαντήσεις όπως : « Έτσι το βρήκαμε, για να φύγουν οι ψύλλοι των σκύλων». Πάντως οι περισσότεροι είπαν : « Αυτό παιδί μ’ το κάναμε για να μην πιάνουν λύσσα τα σκλιά», που φαίνεται σαν εκδοχή πιο πειστική καθώς παλαιά η λύσσα των σκύλων πήγαινε σύννεφο και η σκυλοκ’νιά ήταν προληπτικό φάρμακο γι’ αυτήν………
Για τη σκυλοκ’νιά επιλέγονταν πρώτα -πρώτα τα ζαβά (άγρια) και όποια θεωρούσε η επιτροπή κατάλληλα. Περνούσε η επιτροπή από σπίτι σε σπίτι και μάζευε τα σκυλιά. Αν κάποιος δεν έδινε το σκύλο του στην επιτροπή, τότε του απαγορεύονταν να παρακολουθήσει το έθιμο. Για να μπορέσει να γίνει το έθιμο έπρεπε να υπάρχουν στο χωριό πολλά νερά, γεγονός που στην Καμπή υπάρχουν.”
(Πηγή : ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΟ ΠΑΣΧΑ – ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΕΘΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΜΠΗ ΑΡΤΑΣ, Στέφανος Φασιάς, Θεσσαλινίκη 2013)

Στη φωτογραφία « Η επιτροπή πάει το σκυλί να πάρει σειρά» από το ίδιο βιβλίο.

TO ΕΘΙΜΟ ΤΗΣ ΣΚΥΛΟΚ’ΝΙΑΣ (ΣΚΥΛΟΚΟΥΝΙΑΣ)- 2ο ΜΕΡΟΣ

—————————
“Περιγραφή
Μια κυκλική γούρνα με νερό διαμέτρου περίπου έως τέσσερα μέτρα και βάθος περίπου ένα μέτρο. Συνήθως χρησιμοποιούσαν μια παλιά ασβεσταριά. Αντι-διαμετρικά και σε απόσταση έως ένα μέτρο από τη γούρνα, τοποθετούνταν όρθιοι μέσα σε τρύπα, δυο ξύλινοι στύλοι, 4-5 μέτρα ελεύθερα από το έδαφος, που να μπορούν να κάνουν κυκλική περιστροφική κίνηση γύρω από τον άξονά τους και να μπορούν παράλληλα να λυγίζουν μέχρι το κέντρο της γούρνας.
Στην κορυφή των στύλων δένονταν μια χοντρή τριχιά, τόση όσο η απόσταση των στύλων και στα άκρα ήταν ελεύθερη μέχρι το έδαφος. Λύγιζαν τους στύλους μέχρι το κέντρο, έτσι ώστε η τριχιά να κάνει πλήρη καμπύλη. Πιάνανε την τριχιά στην άκρη της καμπύλης και τη στρίβανε όσο μπορούσαν, αφήνοντας στην άκρη της νεοδημιουργηθείσας θηλιάς, άνοιγμα τόσο όσο να χωρά ένα σκυλί. Μετά δυο άτομα τοποθετούσαν το σκυλί με τα πίσω πόδια, στη θηλιά, και το έσφιγγαν εκεί που τελειώνουν τα πίσω πόδια. Δυο άτομα κρατούσαν τον κάθε στύλο και άλλα δυο τραβούσαν την κάθε τριχιά. Άφηναν το σκύλο στη θηλιά και τραβούσαν σιγά – σιγά τις τριχιές, μέχρις ότου οι στύλοι να γίνουν κάθετοι και η θηλιά να ξετυλιχθεί. Με το ξετύλιγμα, ο σκύλος στριφογύριζε βγάζοντας αφρούς και σάλια από το στόμα, που όπως πίστευαν ήταν και το ζητούμενο. Γάβγιζε παρατεταμένα, δημιουργώντας έτσι ένα μακρόσυρτο κλάμα κι ύστερα ένα σιγανό ουρλιαχτό. Όταν η τριχιά χαλάρωνε, η περιστροφική δύναμη του σώματος του σκύλου με το τράβηγμα των άκρων της τριχιάς, ξανάστριβε την τριχιά που ήταν περασμένο το σκυλί και έτσι συνεχίζονταν ο στροβιλισμός του ζώου. Το ανεβοκατέβασμα γινόνταν αρκετές φορές ανάλογα με το σκυλί που ήταν επάνω. Μετά δίνονταν το σύνθημα της λήξης κι έτσι ξετυλιγόνταν η θηλιά. Με το ξετύλιγμα, το σκυλί εκτινασσόταν πάνω από το ύψος των στύλων και έπεφτε με δύναμη στο νερό της γούρνας. Ζαλισμένο από το στριφογύρισμα προσπαθούσε να βγεί έξω από το νερό και να βρει δρόμο ανάμεσα στο πλήθος για να φύγει.
Τότε ερχόνταν ο μασκαράς ή ο σταχτιάς με ένα μεγάλο ντορβά γεμάτο στάχτη. Πολλές φορές οι σταχτιάδες ήταν δύο. Σκοπός της στάχτης ήταν να εμποδίσει το σκυλί να επιτεθεί στο μαζεμένο πλήθος. Τελικά το άμοιρο ζώο έντρομο, τυφλό και ζαλισμένο κατάφερνε να βγει από τον κλοιό εν μέσω ζητωκραυγών και να βρει καταφύγιο σε κάποιο κοντινό μέρος. Έκανε να επιστρέψει στο σπίτι μέχρι και 3 μέρες. Το έθιμο κρατούσε μέχρι το απόγευμα της Καθαράς Δευτέρας, συνήθως όταν τέλειωναν τα σκυλιά. Την επομένη καμμιά αναφορά δεν γινόνταν στο έθιμο αυτό.
Με τον καιρό το έθιμο όπως ήταν φυσικό θεωρήθηκε βάρβαρο και σταμάτησε μετά από διαμαρτυρίες φιλοζωικών οργανώσεων και του τοπικού πολιτιστικού συλλόγου κατά την ώρα της εκτέλεσης.” (Πηγή : ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΟ ΠΑΣΧΑ – ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΕΘΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΜΠΗ ΑΡΤΑΣ, Στέφανος Φασιάς, Θεσσαλονίκη 2013)

Στη φωτογραφία « Προσπαθώντας να βάλουν το σκυλί στη θηλιά» από το ίδιο βιβλίο.

Ο σταχτιάς έτοιμος να αναλάβει δράση…

Μπορείτε να βρείτε λεπτομερή αναφορά στο έθιμο αυτό στο βιβλίο του Γιάννη Καλπούζου ” Ιμαρέτ, Στη Σκιά Του Ρολογιού”, σελίδες 101 – 105. Σας παραθέτουμε τη σελίδα 104…

Δημοσιεύθηκε στην Οι Αποκριές. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *