TO EΘΙΜΟ ΤΟΥ «ΧΑΣΚΩ»

——————
“Το έθιμο αυτό καταγράφηκε στο χωριό Καμπή, παλαιά Στρεβίνα, του νομού Άρτας και εξακολουθεί και σήμερα να παίζεται σε λίγες οικογένειες. Το έθιμο αυτό υπάρχει σε όλη την ευρύτερη περιοχή του νομού, ίδιο ή με διάφορες μικρές παραλλαγές. Σε πολλές περιοχές λέγεται και «χάσκα». Η ονομασία του πιθανόν να προήλθε από το «χάσκω = χαζεύω, περιμένω με ανοιχτό το στόμα». Το έθιμο γίνεται την Κυριακή της Τυρινής το βράδυ.
ΠΕΡΙΓΡΑΦΗ
Υλικά : Αυγά και διαούρτ’ (γιαούρτι)
Η νοικοκυρά μαζεύει τα αυγά από την προηγούμενη, έτσι ώστε να εξασφαλιστεί η ποσότητα. Συνήθως τόσα, όσα τα μέλη της οικογένειας. Τα αυγά έπρεπε να είναι καλά βρασμένα και κρύα, χρησιμοποιούνταν δε στο έθιμο μαζί με τα τσόφλια. Η νύφη του σπιτιού ετοίμαζε τα αυγά, τα έδενε με μια κλωστή, τρυπώντας τα με ένα βελόνι στη μέση. Η κλωστή δεν ξεπερνούσε το μισό μέτρο. Ο παππούς ή ο πατέρας του σπιτιού έπαιρνε την κλωστή με το αυγό, το βουτούσε μέσα στη λίμπα με το γιαούρτι και άρχιζε από τον πιο νέο, να αιωρεί το αυγό προς το στόμα του, τρείς ή τέσσερις φορές, ο οποίος με τη σειρά του προσπαθούσε να το πιάσει. Τα πειράγματα πήγαιναν σύννεφο, συνήθως στα παιδιά και στη νύφη και λιγότερο στους μεγάλους. Στον παππού σχεδόν καθόλου.
Το γιαούρτι δεν έδινε κανένα περιθώριο σοβαρότητας στο έθιμο, καθώς δεν υπήρχε κανείς που να μην γινόταν παρπαλιό (πασαλείβονταν) στο πρόσωπο και στα μαλλιά. Στον παππού έριχνε το αυγό ο πιο μικρός με προσοχή και σεβασμό. Ο κύκλος έκλεινε όταν τέλειωναν τα αυγά. Το έπαθλο ήταν το αυγό που έπιανε ο καθένας.
Το Χάσκω είχε την παρακάτω συμβολική σημασία : κλείνουμε το στόμα με το αυγό του χάσκω και αρχίζει η σαρακοστή, ανοίγουμε το στόμα με το αυγό της Ανάστασης. Το γιαούρτι πιθανόν να υπάρχει για να γίνει το χάσκω πιο σατιρικό . Υπήρχαν πολλά πειράγματα την ώρα του εθίμου, όπως :
Δες , δες πως το γλείφει, σαν η χελώνα που γλείφ’ το σύκο.
Άνξ (‘ανοιξε) το στόμα μωρ’ μσκαρ’(μοσχάρι)
Αντίκιαστο – αντίκιαστο (αντικιάζω = στοχεύω με ακρίβεια).
(Πηγή : ΑΠΟ ΤΗΝ ΑΠΟΚΡΙΑ ΣΤΟ ΠΑΣΧΑ – ΚΑΤΑΓΡΑΦΕΣ ΕΘΙΜΩΝ ΑΠΟ ΤΟ ΧΩΡΙΟ ΚΑΜΠΗ ΑΡΤΑΣ, Στέφανος Φασιάς, Θεσσαλονίκη 2013)

———————-

Δημοσιεύθηκε στην Οι Αποκριές. Αποθηκεύστε τον μόνιμο σύνδεσμο.

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *