“Όταν βρεθεί κανένας πάνω στα οροπέδια της Πίνδου και των Αθαμανικών από την περιοχή του Άβατου των Καλαρρυτών μέχρι κάτω την Ηρακλεία και τη Θεοδωρία, θα συναντήσει ικανά ίχνη και ερείπια πελασγικών τειχών, τα οποία λόγω της κατωφέρειας του εδάφους και των εκτεταμένων κατολισθήσεων είναι δύσκολο να εντοπισθούν πια μέσα στην άγρια βλάστηση. Το ίδιο ακριβώς ισχύει και για τα πολίσματα της Ανατολικής Πίνδου, την ορεινή Χαλκίδα και τα παρά του Ασπροποτάμου, του θρυλικού Αχελώου, μέχρι κάτω τη γειτονική χώρα των Δολόπων, την Ηράκλεια ή την Αιτωλία, όπου έχτισαν τα πρώτα Πελασγικά τείχη, στις αργότερα Ομηρικές πόλεις : Μεδεώνα, Πλευρώνα, Καλυδώνα, που φιλοξένησαν κατά την παράδοση, όσους σώθηκαν από τον κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Οι αρχαιότατες ονομασίες από την εποχή του Χαλκού (2.800 προ της χρονολογίας μας) Πράμαντα, Άγναντα, Γραικικό διατηρούνται ακόμη……………..
Γυρνώντας τα Αθαμανικά βουνά συνάντησα παντού πανάρχαια κυκλικά γυροβόλια με ακατέργαστους ογκόλιθους μυκηναϊκής τεχνοτροπίας χρήσιμα, όπως διαφαίνεται, για τη θερινή διαμονή. Όλα ήταν χτισμένα δίπλα από τεράστιες πέτρες με σχετική είσοδο σπηλαίου. Παντού πάνω στα βράχια απολιθωμένα οστρακοειδή και παλαιοντολογικά απολιθώματα σε αρκετό μέγεθος, τα οποία πιστοποιούν τις συνακόλουθες γεωλογικές ανακατατάξεις….”(Πηγή : ΙΣΤΟΡΙΟΓΡΑΦΙΑ ΤΩΝ ΑΘΑΜΑΝΩΝ, Χ. Μακρυγιάννης, Αθήνα, 2021)
Στη φωτογραφία «Τείχος Πελασγικού Κάστρου στη θέση Μυλόλιθος ή Σκοτωμένου» (Φωτογραφία Λ.Π. Νασιούλα από το ίδιο βιβλίο)
