Μελισσουργιώτες εύζωνοι το 1919 στη Θεσσαλονίκη. Όρθιοι οι αδελφοί Δημήτρης & Ιωάννης Χ. Σιαμαντά. Κάτω αριστερά ο Ελευθέριος Σιαμαντάς και δίπλα του ο Αλέξης Α. Κουτσούμπας (αρτοποιός). (Φωτο από αρχείο της Κωσταντούλας Α. Κουτσούμπα, συζύγου του δασκάλου Κώστα Μέλιου, Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)
Γύρω από τη φωτιά στο Νέγρι, στο πέρασμα του Μπάρου το 1975 – Φωτογραφία του Τάκη Τλούπα. (Πηγή : http://takis.tloupas.gr/)
Ένας από τους φωτογράφους που απαθανάτισε με το φακό του την άνοδο των ποιμένων από το Θεσσαλικό κάμπο στην Πίνδο είναι ο Τάκης Τλούπας. Στη φωτογραφία “Περνώντας το πέτρινο γεφύρι στο Νέγρι το 1975”. (Πηγή : http://takis.tloupas.gr/)
Για τις διόδους των ποιμένων της Πίνδου έχουμε γράψει και παλιότερα. Μια απ’ αυτές είναι και η δίοδος του Μπάρου που συνδέει το Βόρεια Τζουμέρκα με το Θεσσαλικό κάμπο.
«…….Οι κτηνοτρόφοι των Καλαρρυτών παραχειμάζουν στο Θεσσαλικό κάμπο. Η ανάγκη αυτή τους έσπρωξε ν ’ αναζητήσουν δίοδο στην Πίνδο. Και σαν τέτοια βρήκαν τη δίοδο του Μπάρου που προσφέρει η φύση. Αυτή ασφαλώς πρόσφερε και στα αρχαία χρόνια. Αφετηρία της διόδου είναι οι Καλαρρύτες και τέρμα το Θεσσαλικό χωριό Λεπινίτσα, στους πρόποδες της Πίνδου – Το υψόμετρο τού Μπάρου είναι 1.910.
Καλαρρύτες— Μπάρος (κορυφή) είναι 2.30 ώρες.
Μπάρος— Λεπινίτσα 3.30 ώρες.
Η όλη διαδρομή 6 ώρες. Ανεβαίνοντας από τις Καλαρρύτες κι’ ύστερα από 20′ της ώρας φτάνουμε στο παρεκκλήσι της Παναγίας. Μετά από άλλα 30′ της ώρας φτάνουμε στην τοποθεσία «Λειβάδια». Η τοποθεσία αυτή βγάζει άφθονο χόρτο, που το μαζεύουν οι Καλαρρυτιώτες για τα ζώα τους, το χειμώνα. Στη ΒΑ. άκρη των «Λειβαδιών» υπάρχει βρύση με πέτρινο κανούλι και «κοπάνα» για να ποτίζονται τα ζώα. Η βρύση αυτή λέγεται «Γκούρα— κάϊλου». Κουτσοβλάχικη λέξη που θα πει «πηγή του αλόγου».
Υστέρα από 10′ της ώρας ανάβαση φτάνουμε στη βρύση του «Αρλέτου». Εδώ φέτος η Δασική υπηρεσία έφτιαξε ποτίστρες για τα ζώα. Μετά από άλλα 10′ ανάβαση φτάνουμε στην πηγή «Γκουτζαμάνη».
Από την πηγή «Γκουτζαμάνη» κι’ υστέρα από 40′ τής ώρας φτάνουμε στην τοποθεσία «Χικούλτσα», που είναι γεμάτη βοσκοτόπια. Εδώ υπάρχει και ομώνυμη βρύση με πέτρινο κανούλι. Μετά από άλλα 30′ της ώρας ανάβαση φτάνουμε στο Μπάρο, στην κορυφή.
Αφού διαβούμε το Μπάρο αρχίζομε πιά να κατηφορίζομε. Σε 30′ της ώρας κάτω από την κορυφή φτάνουμε στην τοποθεσία «Ντούβλι». Εδώ υπάρχουν πηγές που αφρίζουν κατακάθαρα νερά, που χύνονται στον Αχελώο. 15’ κάτω από το «Ντούβλι» συναντούμε τοποθεσία γεμάτη στάνες. Από δω και κάτω αρχίζουν δάση με έλατα, μέσα από τα οποία κατέρχεται ο δρόμος. Η διαδρομή μέσα στο δάσος είναι 2 ώρες. Στην αρχή του δάσους βρίσκομε την τοποθεσία «Νέγκρι» με άφθονα νερά. Εδώ ψαρεύονται άφθονες και νοστιμότατες πέστροφες. Κατηφορίζοντας φτάνουμε στο «Μοναστήρι τής Λεπινίτσας», καμένο τώρα από τούς Γερμανούς. Εδώ τελειώνει και το δάσος.
Εδώ είναι και «Η βρύση τού Μοναστηριού», όπως την αποκαλούν. Μετά από 15′ της ώρας φτάνουμε σ’ έναν παραπόταμο του Αχελώου που μαζεύει τα νερά του Χαλικιού και της Λεπινίτσας. Περνούμε τη γέφυρα και σέ 30′ φτάνουμε στο χωριό Λεπινίτσα. Το Μπάρο τον περνούν οι Καλαρρυτιώτες και τον χειμώνα, τότε που τα χιόνια είναι άφθονα πάνω στην Πίνδο με τις κλάπες στα πόδια (βέργες από έλατα λυγισμένες σαν τόξο, σe σχήμα πετάλου. Τις πλέκουν με δερμάτινα κορδόνια. Πάνω σ’ αυτές δένονται τα παπούτσια κι’ έτσι δεν βουλιάζουν στο χιόνι) και κουκουλωμένοι γέρνουν στο περήφανο βουνό.
Τη δίοδο αυτή που πρωτοχρησιμοποίησαν οι τσοπάνηδες, αυτή την ίδια χρησιμοποίησαν υστέρα από πολλά χρόνια, όταν αναπτύχθηκαν οι τοπικές οικιακές βιομηχανίες, οι αργυροχόοι και οι χρυσοχόοι των Καλαρρυτών. Κατέβαιναν στα χωριά του Ασπροποτάμου και στ’ άλλα θεσσαλικά για να πουλήσουν τα δαχτυλίδια, τα σκουλαρίκια, τα μαχαιροπήρουνα, τα περιδέραια, τις παλάσκες και τ ’ άλλα ασημικά.
Η δίοδος του Μπάρου, όπως και όλαι οι δίοδοι της Πίνδου έχουν και στρατιωτική σημασία. Το 1821 ο Χουρσίτ Πασάς που πολιορκούσε στα Γιάννινα τον αποστάτη της πύλης, Αλή πασά, για να μην διακοπή η επικοινωνία του με τη Θεσσαλία έστειλε στρατεύματα και κατέλαβαν το Συρράκο και τις Καλαρρύτες για να ελέγχει τη δίοδο του Μπάρου.» (Από το άρθρο του Ν.Β. Κοσμά, ΟΙ ΔΙΟΔΟΙ ΤΗΣ ΠΙΝΔΟΥ, Περιοδικό Ηπειρωτική Εστία, τχ.33, 1955)
Μπορείτε να διαβάσετε για την δίοδο Βουργαρελίου στο λινκ https://doxesdespotatou.com/oi-diodoi-tis-pindoy/
για τη δίοδο Κριθαριών – Ματσουκίου στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-diodos-ton-kritharion-matsoykioy/
και για τη δίοδο στο ¨Αυτί” Μελισσουργών στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-diodos-sto-ayti-melissoyrgon/
Στη φωτογραφία του Ν. Καρατζένη «Επιτέλους τα αλογομούλαρα καταφέρνουν να σπάσουν τα σαμάρια του χιονιού και να πεταχτούν κατάρραχα στον Μπάρο των Καλαρρυτών – Μάης 1982».
Η φωτογραφία με τον τίτλο “Ο ποταμός Άραχθος” είναι του Hubert Pernot, από το πέρασμά του από την Ελλάδα μεταξύ 1898 – 1913. (Πηγή : Συλλογή Ηubert Pernot, ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Φωτογραφίες 1898 – 1913, Από το Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης, Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ, Αθήνα, 2007)
Εκδρομή στο Κομπότι το 1952-1953 της τάξης της Ζωσιμαίας Σχολής που αποφοίτησε το 1954. Η φωτογραφία μπροστά στο άγαλμα του Σκουφά, είναι από το αρχείο του απόφοιτου της Ζωσιμαίας Σχολής Γιώργου Τσιόδουλου. (Πηγή : ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΠΟΦΟΙΤΩΝ ΖΩΣΙΜΑΙΑΣ ΣΧΟΛΗΣ, https://zosimaia.gr/)
“…….Οι μουσουλμάνοι εξακολουθούσαν να μη βλέπουν με καλό μάτι τη δραστηριότητα των μοναχών, οι οποίοι , παρόλο που περιφέρονταν έναν ολόκληρο χρόνο στη μολυσμένη περιοχή, δεν είχαν προσβληθεί από την πανούκλα. Έλεγαν λοιπόν στους χριστιανούς να μην πιστεύουν τους μοναχούς, διότι είχαν προσβληθεί παλιότερα από την ασθένεια και είχαν ανοσία. Οι δημογέροντες είπαν στους μουσουλμάνους ότι, για εξήντα χρόνια η περιοχή τους και άλλα μέρη δεν είχαν προσβληθεί από την πανούκλα και επομένως, οι μοναχοί δεν είχαν ανοσία. Ακόμα κι αν είχε πληγεί η περιοχή από την ασθένεια, πως εξηγούνταν το γεγονός ότι ο ιεροδιάκονος Γεράσιμος, νέος ηλικίας 20 ετών και επομένως άνθρωπος που δεν είχε γνωρίσει την πανούκλα, δεν προσβλήθηκε στην Άρτα για ένα χρόνο; Ήταν φανερό, άφηναν να εννοηθεί, ότι ο άγιος Βησσαρίωνας τους προστάτευε και επομένως έκαναν καλά που προσκυνούσαν τα «κόκκαλα». Οι μουσουλμάνοι αντέλεγαν ότι ο νεαρός μοναχός είχε ανοσία επειδή είχε περάσει την ασθένεια η μητέρα του!
Παρά την αντίδραση των μουσουλμάνων, οι Αρτινοί είχαν αφεθεί στην προστασία του Θεού και το στήριγμά τους ήταν η κάρα του αγίου Βησσαρίωνα, στην οποία αφιέρωσαν ό,τι μπόρεσε ο καθένας τους. Από τις προσφορές τους «εκυβερνίθυκεν ο Άγιος την καλή». Επιστρέφοντας στο Δούσικο οι μοναχοί στις 12. 5. 1817 έφεραν μαζί τους «μεγάλην ποσότητα χρημάτων και άλλα αφιερώματα φορεμάτων». Μεταξύ των αφιερώσεων συμπεριλαμβάνονταν δύο ακίνητα. Το ένα πρόσφεραν τα δυο ορφανά παιδιά κάποιου Μήταρη και το άλλο οι κάτοικοι του χωριού Πέτα.
Τα δυο παιδιά του Μήταρη, τα οποία «κυλύονταν εις τον άμμον», τα συμμάζεψαν οι μοναχοί και τα πήραν μαζί τους και αυτά αφιέρωσαν στη Μονή του Δουσίκου το σπίτι τους, με το οικόπεδό του, το οποίο βρισκόταν κοντά στο ναό του Αγίου Μάρκου και στον ερειπωμένο ναό του Αγίου Γεωργίου. Το σπίτι αυτό, στο εξής, ήταν μετόχι της Μονής του Δουσίκου στην Άρτα. Από τα δυο ορφανά, ο ένας εκάρη μοναχός και βρισκόταν στην αγιορείτικη Σκήτη της Αγίας Άννας, με το όνομα Μεθόδιος και ο άλλος επέστρεψε στην Άρτα, όπου απεβίωσε.
Οι κάτοικοι του Πέτα αφιέρωσαν στη Μονή του Δουσίκου, στις 10. 3. 1817, ένα εκκλησιαστικό χωράφι 3,5 στρεμμάτων, για να ευχαριστήσουν τον άγιο Βησσαρίωνα επειδή «διά πρεσβειών του αγίου εδιώχθη η ασθένεια αυτή» από το χωριό τους. Την σχετική «ομολογία» της δωρεάς υπέγραψαν, για «όλη τη χώρα», τρεις ιερείς και ένδεκα πολίτες, προφανώς οι δημογέροντες του 1817. Το κτήμα αυτό βρισκόταν στον Αιγιαλό, ήταν κατάλληλο για ελαιόδεντρα και συνόρευε από το ένα μέρος με δρόμο, από το άλλο με το αυλάκι της άρδευσης και από το άλλο με κτήμα ιδιοκτησίας του Αλή πασά ή του γιού του Μουχτάρ (αυθεντικό) και με τμήμα ιδιοκτησίας κάποιου Τραβλιά….”[Μπορείτε να διαβάσετε τα ονόματα των ατόμων που υπέγραψαν την ομολογία του Πέτα στη σελίδα 3 της αναφοράς στη συνέχεια]. (Πηγή : Η πανούκλα της Άρτας του 1816-1817 στον κώδικα 59 της μονής του Δουσίκου, Κ. Σπανός, Ηπειρωτικά Χρονικά, τόμος 34ος, 2000 – Ευχαριστούμε θερμα την Δημόσια Κεντρική Βιβλιοθήκη Λάρισας που μας έδωσε πρόσβαση στην ψηφιακή έκδοση του τεκμηρίου, https://dspace.larlib.gr/)
Μπορείτε να διαβάσετε άλλες μαρτυρίες για την επιδημία πανούκλας στην Άρτα στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-epidimia-panolis-stin-arta-ton-19-aion/
και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-epidimia-panolis-stin-arta-ton-19o-aio/
Στη φωτογραφία η πρώτη σελίδα (σελ. 493) από τον κώδικα 59 με την εξιστόρηση της πανούκλας στην Άρτα.
Η αναφορά του μοναχού Χατζή – Γεράσιμου Δουσικιώτη σχετικά με την πανούκλα της Άρτας το 1816 – 1817.
Δεξιά ο Γεώργιος Π. Μανόπουλος (Πτυχιούχος Α.Σ.Ο.Ε.Ε., Η ψυχή, ο νους και η χρηματοδότηση της ομάδας) και αριστερά ο Νίκος Β. Μαστρογιάννης (Τρομερός γκολεαδόρ από τους Μελισσουργούς). Φωτο από αρχείο Ν. Μαστρογιάννη, Παρουσίαση Κ. Μπανιάς.
Ρωμαϊκή δίτοξη, ίσως τρίτοξη γέφυρα του 16 π.Χ. ή κατ’ άλλους της εποχής του Δεσποτάτου της Ηπείρου, μέσα στην κοίτη του Αχελώου. Πριν το χτίσιμο της Γέφυρας Κοράκου, την οδική σύνδεση εξυπηρετούσε η δίτοξη ή τρίτοξη καμάρα 800 μέτρα από εδώ μεταξύ των θέσεων «Πλατανιάς» Βρεσθενίτσας κοντά στο «Σαμάρι-Σμίξη» όπως κατεβαίνει ο Αχελώος και « Λογγούλα ή Ντρασκός» Λιασκόβου, ονομάζεται δε « Κουτσοκαμάρα ή Κουτσογέφυρο» και κτίσθηκε τα πρώτα Ρωμαϊκά χρόνια. Προφανώς το μεσαίο και το ακρινό προς Βρεσθενίτσα τόξο καταστράφηκαν ή από το σεισμό του 1466 ή από κατολίσθηση και τότε επιλέχθηκε η θέση στο εδώ βραχοστένωμα και χτίσθηκε η γέφυρα Κοράκου ο δε δρόμος από Γέφυρα Λιασκόβου στη θέση Πυρήνα μέσω Ντρασκού καταργήθηκε και χαράχθηκε νέος μέσω του διάσελου Πέντε Αδέρφια.
Πρόκειται για το αρχαιότερο πέτρινο γεφύρι της Αργιθέας πάνω στην αρχαία οδό που ένωνε την Αμβρακία με τους Γόμφους και την Τρίκκη. Εξυπηρετούσε τους αρχαίους οικισμούς – πολίχνες της Αθαμανίας. Ήταν σε χρήση έως τις αρχές του 16ου αιώνα, εποχή που τμήμα της κατέρρευσε. Το 1520 με την κατασκευή σε γειτονικό σημείο του ποταμού, της γέφυρας Κοράκου, αποκαταστάθηκε πλήρως η επικοινωνία. Το προς το μέρος της Συκιάς Πετρωτού τόξο είχε ύψος 7μ. και άνοιγμα 14μ. Το 1955 δίπλα από το βάθρο της, προς τη Συκιά, βρέθηκαν πέντε τάφοι ρωμαϊκής εποχής με αντικείμενα στρατιωτών. Ανήμπορο θύμα της φθοράς του χρόνου και των κολοσσιαίων νέων έργων μέχρι πρόσφατα μετρούσε μέρες ζωής. Ένα από τα ιστορικά μνημεία που μπορούσε να σωθεί μετά την κατάκλιση και τη δημιουργία της λίμνης Συκιάς. Λόγω πλήρους και αινιγματικής αδιαφορίας των τοπικών αρχών, κληρονόμων της Αργιθεάτικης παράδοσης, δεν σώθηκε. Σήμερα έχει καταχωθεί από τα μπάζα των εργασιών του φράγματος. (Πηγή : https://argithea.gov.gr/)
Στη φωτογραφία του Παναγιώτη Βοκοτόπουλου από το 1966 το Κουτσοκάμαρο με το σχόλιο “Πηγαί ( Βρεντενίστας). Ο Αχελώος και η αχρηστευμένη γέφυρα Κουτσοκάμαρο, νοτίως της Μονής Σέλτσου – Ιούλιος 1966” (Πηγή : Λεύκωμα ΗΠΕΙΡΟΣ, Θεσσαλονίκη, 2011)
Για την επιδημία πανούκλας στην Άρτα τον 19ο αι. έχουμε γράψει και πιο παλιά, κυρίως τις αναφορές του Σεραφείμ Βυζάντιου, του Πουκεβίλ και του Κατωπαναγίτη Κωνστάντιου. Ωστόσο μια εκτενής αναφορά για την πανούκλα του 1816 – 17 στην Άρτα υπάρχει στον κώδικα 59 της Μονής Δουσίκου, γραμμένη από τον μοναχό Χατζή – Φεράσιμο Δουσικιώτη, στις σελίδες 493 – 496, που έφερε στο φως ο μελετητής του κώδικα Κωσταντίνος Σπανός και δημοσιεύτηκε στα «Ηπειρωτικά Χρονικά»
“Ο μοναχός αυτός μας πληροφορεί ότι στην Άρτα και στα περίχωρά της πέθαιναν καθημερινά 60 – 70 άτομα και πολλές φορές 90. Γι’ αυτόν το λόγο τέσσερις Αρτινοί έφτασαν στη Μονή του Δουσίκου για να ζητήσουν την κάρα του αγίου Βησσαρίωνα. Ένας απ’ αυτούς ήταν ο ηγούμενος Καλλίνικος από την Σκουληκαριά (Σκλικοκαραία) και οι άλλοι τρεις ήταν εκπρόσωποι της πόλης που είχαν συνεννοηθεί με τους καπεταναίους των κλεφτών της Πίνδου, για να αποφύγουν προφανώς κάποιο απρόοπτο στο δρόμο τους. Μετά τις απαραίτητες συνεννοήσεις, η Μονή του Δουσίκου έδωσε την άδεια εξόδου της κάρας, την οποία μετέφεραν στην Άρτα τρεις μοναχοί της : ο πνευματικός Στέφανος Δραμηζινός, ο ιερομόναχος Παίσιος Μουζακιώτης και ο ιεροδιάκονος Γεράσιμος «ο χοιροβοσκός από Μακριχώρι, επαρχία του Λαρίσσης», ο γραφέας της αναφοράς για την πανούκλα.
Όταν οι μοναχοί έφθασαν στην Άρτα, οι κάτοικοι «ήτον έξω από το θανατικόν». Διάβασαν τον αγιασμό στα «ταμπούρια των χριστιανών και εις εικοσιδύο ημέρας έπαυσεν ο θάνατος, ω του θαύματος, διά πρεσβειών του (….) αγίου Βησσαρίωνος». Στη συνέχεια, με προτροπή των αρχόντων εισήλθαν στην πόλη και άνοιξαν τα σπίτια τους με τα κλειδιά που τους έδωσαν, για να κάνουν και σ’ αυτά αγιασμό.
Οι Αρτινοί δεν τολμούσαν να επιστρέψουν στα σπίτια τους εξαιτίας της πανούκλας και της διαταγής του Αλή πασά. Από το κείμενο του κώδικα δεν προκύπτει ο λόγος της απαγόρευσης αλλά από το οδοιπορικό του Πουκεβίλ καταλαβαίνουμε ότι ο Αλή πασάς απαγόρευσε την επιστροφή των κατοίκων, διότι είχε στείλει διάφορες επιτροπές για να καταλάβουν τις περιουσίες εκείνων των Αρτινών που είχαν πεθάνει χωρίς κληρονόμους και φοβόταν μήπως τις καταλάβουν οι γείτονές τους.
Όταν εισήλθαν στην πόλη οι μοναχοί συνάντησαν τριάντα γκουσγκούνηδες, δηλαδή αποθεραπευμένους από την πανούκλα. Ύστερα από δυο – τρεις μέρες οι δημογέροντες της πόλης έκαναν συμβούλιο με τους μουσουλμάνους στους Κωστακιούς. Στο συμβούλιο αυτό ο κατής (ιεροδίκης) και οι μπέηδες της περιοχής επέπληξαν τους δημογέροντες ότι προσκυνούσαν τα «κόκκαλα». Αυτοί τότε, για να αποφύγουν προφανώς τις προστριβές, διέκοψαν την αποστολή τροφίμων (ταϊνίων) στους τρεις μοναχούς.
Αμέσως μετά σημειώθηκαν και πάλι κρούσματα της πανούκλας, η οποία αποδεκάτισε το χαρέμι του ιεροδίκη, που έμενε στους Κωστακιούς, και την επόμενη μέρα πέθαναν διακόσιοι μουσουλμάνοι. Πολλά θύματα είχε και η εβραϊκή κοινότητα της Άρτας, τα μέλη της οποίας είχαν βρει καταφύγιο στη Βλαχέρνα. Τα θύματα ήταν τόσα πολλά, ώστε δεν μπορούσαν να τα θάψουν και τα έριχναν στον ποταμό Άραχθο να τα παρασύρει στη θάλασσα!
Λόγω των θυμάτων της πανούκλας είχαν μείνει κενά πολλά σπίτια Αρτινών. Γι’ αυτό το λόγο ο Αλή πασάς μετέφερε πολλούς Τουρκαλβανούς από την Χιμάρα και τους εγκατέστησε σ’ αυτά για να εισπράττει τα νοίκια τους, αντί να τα κληρονομήσει ο ίδιος.
Οι μοναχοί παρέμειναν στην πόλη έναν χρόνο. Μετά βγήκαν έξω και επισκέφτηκαν το Κομπότι, όπου τους υποδέχτηκαν οι δημογέροντες και ο αντιπρόσωπος (κεχαγιάς) του Μουχτάρ πασά, Δημήτριος Καλπακίδης, από το Μέτσοβο, οι οποίοι προσκύνησαν την κάρα του αγίου Βησσαρίωνα. Ο Καλπακίδης με τριάντα άτομα, συνόδευσε τους μοναχούς «εις όλα τα ταμπούρια, και εις όλον τον κάμπω», όπου έκαναν αγιασμό για οκτακόσια – εννιακόσια άτομα κάθε «ταμπουρίου». Αφού τελείωσαν τον αγιασμό στα χωριά της πεδιάδας, επανήλθαν όλοι τους (μοναχοί, δημογέροντες, κεχαγιάς) στην Άρτα. Τώρα παραχώρησαν στους μοναχούς σπίτι για κατοικία κοντά στο ναό της Αγίας Θεοδώρας…..(συνεχίζεται)
Στη φωτογραφία χαρακτικό με τη Μονή Δουσίκου. Κτίτωρ της ιστορικής Μονής, που τιμάται στη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, είναι ο άγιος Βησσαρίων, φωτεινή προσωπικότης και πολύεδρη φυσιογνωμία της Εκκλησίας και του Γένους των Ελλήνων, κατά το α’ ήμισυ του 16ου αιώνος, ο οποίος το 1527 εξελέγη μητροπολίτης Λαρίσης. Με την ιδιότητά του αυτή πρωτοστάτησε σε έργα κοινωνικής ευποιίας και εθνικού στηριγμού. Ανήγειρε γέφυρες, κατασκεύασε δρόμους, οργάνωσε κοινότητες, ελευθέρωσε αιχμαλώτους και απέσπασε το θαυμασμό και την αναγνώριση χριστιανών και κατακτητών. Στην περιοχή μας είναι γνωστός από τη γέφυρα Κοράκου της οποίας ήταν ο εμπνευστής. Επιστέγασμα των έργων του υπήρξε η ανίδρυση και ανέγερση της ιστορικής Μονής του Σωτήρος Χριστού ή Δουσίκου (1527), στις κατάφυτες ανατολικές πλαγιές του όρους Κόζιακας, πάνω από την κωμόπολη Πύλη, σε υψόμετρο 700 μ. και απέραντη θέα προς το θεσσαλικό κάμπο. Όταν εκοιμήθη εν Κυρίω το 1540 αναγνωρίζονταν ήδη από τους χριστιανούς ως άγιος και θαυματουργός. (Πηγή φωτογραφιας : https://www.kaliterilamia.gr/2021/01/blog-post_728.html)
