ΘΥΕΛΛΑ Γραμμενίτσας

Δημοσιεύθηκε την 8 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Η ομάδα ΘΥΕΛΛΑ Γραμμενίτσης Άρτης το 1954. (Φωτο από αρχείο Κ. Μπανιά)

Δημοσιεύθηκε στη Οι άλλες ομάδες | Σχολιάστε

Στην οδό Αγίου Βασιλείου….

Δημοσιεύθηκε την 7 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Παλιό πέτρινο σπίτι στην οδό Αγίου Βασιλείου στην Άρτα….Ερμητικά κλειστό!!!!

Δημοσιεύθηκε στη Ό,τι έχει απομείνει απ’ την Άρτα του χτες….. | Σχολιάστε

Η θρυλική γέφυρα της Άρτης

Δημοσιεύθηκε την 7 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Παλιά φωτοκάρτα έκδοσης Π. Φωτόπουλου με τίτλο “Η θρυλική Γέφυρα της Άρτης – 13ος αιών” (Φωτο από προσωπική συλλογή)

Δημοσιεύθηκε στη Το Γεφύρι της Άρτας και ο Άραχθος Ποταμός | Σχολιάστε

Σινέ “ΤΕΛΗΣ” στη Βαλαώρα….

Δημοσιεύθηκε την 7 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

“Στα μέσα Ιουλίου η ανυπόφορη ζέστη ψηλά στη Βαλαώρα της Φανερωμένης, σε συνδυασμό με την τρομερή υγρασία που προέρχονταν από τον ζωοδότη Άραχθο, έκανε όλους τους φτωχοδιάβολους της γειτονιάς να μην έχουν όρεξη ούτε και για την τακτική τους βόλτα – περατζάδα ως το καφενείο του Γιάννη του Κουφού, του κυρ-Κώστα Σακκά ή του κυρ-Γιάννη Βασιλείου.

Ο Τέλης Κώτσιας, ο καλύτερος μάστορας ρολογιών της πόλης, ο άντρας της κυρά- Χαρίκλειας Σιαπάτη, είχε από ώρα παρατήσει το εργαστήριό του στο υπόγειο του σπιτιού του με την ευρύχωρη και όμορφη αυλή με τις μεγάλες μπιγκόνιες και τις τριανταφυλλιές και ετοιμαζόταν για τη δική του παράσταση. Είχε από καιρό ετοιμάσει την αποψινή βραδιά σε συνεννόηση μόνο με τη Χαρίκλεια τη γυναίκα του και είχε αρχίσει να ξεκαρφώνει το μεγάλο ξύλινο κιβώτιο με το θησαυρό του, που δεν ήταν άλλος από μια κινηματογραφική μηχανή προβολής που περίμενε τη βραδιά αυτή αχρησιμοποίητη αρκετό  καιρό, για να δώσει μεγάλη χαρά και ικανοποίηση τόσο στο σπίτι του, όσο και κυρίως στους αγαπητούς του γείτονες.

Με βοηθό του τον ανηψιό και μαθητευόμενο ρολογά, τον Παύλο, άρχισε το κουβάλημα στην ισόγεια αυλή, όπου έστησαν το σπαστό μεταλλικό τραπέζι που είχε για την περίσταση, έφεραν τη μεγάλη μπαλαντέζα του ρεύματος και μερικές παλιές καρέκλες για τους θεατές……..

Είχε αποκτήσει την κινηματογραφική μηχανή πριν καιρό, όταν του τη χάρισε η αδελφή του η Μαρία, μόλις γύρισε από την Αυστραλία που είχε πάει γύρω στο 1965 σαν μετανάστρια. Τοποθέτησε τη μηχανή με πολύ μεγάλη προσοχή, σαν να ήταν το Άγιο Δισκοπότηρο, πάνω στο τραπεζάκι, έβαλε την ταινία που είχε διαλέξει από το αρχείο ταινιών που του είχε φέρει η αδελφή του και όταν σουρούπωσε και ήρθε η κατάλληλη στιγμή, άρχισε τις δοκιμές στον απέναντι τοίχο του σπιτιού του γείτονά του Κώστα Μαγειριώτη και έτσι δεν χρειάστηκε να κρεμαστεί από την ταράτσα για να απλώσει το σεντόνι που θα χρειαζόταν υπό άλλες συνθήκες για οθόνη.

Ο τοίχος έκανε μια χαρά τη δουλειά του και τότε ξαμόλησε τα πιτσιρίκια της γειτονιάς να διαλαλήσουν, σαν τον τελάλη της Αποκριάς στο Μονοπλιό, να μάθουν όλοι οι γειτόνοι και ακόμα πιο πέρα στις γειτονιές με τους Πραμαντιώτες και τους Μελισσουργιώτες, ότι θα έπαιζε στην αυλή του δυο ταινίες του κινηματογράφου δωρεάν και να μη χάσουν τέτοια ευκαιρία……..

Τα νέα διαδόθηκαν σαν αστραπή και αργότερα άρχισαν οι γειτόνισσες με τα χέρια μέσα από τις ποδιές τους και οι πιο υποψιασμένες περπάταγαν πιο γρήγορα για να πιάσουν καλύτερη θέση και να βλέπουν καλύτερα, ενώ τα πιτσιρίκια είχαν στρωθεί μπροστά από το τραπεζάκι της μηχανής και μαγεύονταν από το χαρακτηριστικό ήχο της μπομπίνας που γυρνούσε. Ήταν μια μοναδική ευκαιρία για όλη τη γειτονιά να διασκεδάσει δωρεάν, γιατί δεν είχαν, μεροκαματιάρηδες άνθρωποι, την οικονομική δυνατότητα να πάνε στο Σινέ Παλλάς πίσω στην Αγία Θεοδώρα ή στο Σινέ Άνεσις στον Άη Γιώργη και μάλιστα να δουν και δυο ταινίες μια βραδιά………” (Πηγή : Από το υπέροχο, βιωματικό βιβλίο ΤΟ ΞΥΡΙΣΜΑ ΤΗΣ ΚΥΡΙΑΚΗΣ, του Λευτέρη Τσιρώνη – Πάτρα, 2018 – που μας ταξιδεύει στην Άρτα μιας αθώας εποχής).

Στη φωτογραφία η είσοδος του Σινέ ΟΡΦΕΑΣ στην Πλατεία Κιλκίς τη δεκαετία του ’50. Το έργο που διαφημίζεται στα σταντ που θα στήνονταν σε διάφορα σημεία της πόλης είναι ο “Τρωικός Πόλεμος”…. …Ο Τρωικός Πόλεμος είναι μια επική ταινία της εταιρείας Warner Bros που κυκλοφόρησε το 1956 σε σινεμασκόπ, βασισμένη στην Ιλιάδα και την Οδύσσεια του Ομήρου. Το σκηνοθέτησε ο Ρόμπερτ Γουάιζ, σε σενάριο των Χιου Γκρέι και Τζον Τουίστ. Η μουσική της ταινίας είναι του Μαξ Στάινερ. Στην ταινία πρωταγωνιστούν οι Ροσάνα Ποντεστά, Στάνλεϊ Μπέικερ, σερ Σέντρικ Χάρντγουικ και Ζακ Σερνά, ενώ εμφανίζεται η νεαρή Μπριζίτ Μπαρντό στην πρώτη της κινηματογραφική παραγωγή που γυρίστηκε εκτός Γαλλίας. (Μοναδική φωτογραφία από το αρχείο της Πηνελόπης Τ. Ρίγγα)

Δημοσιεύθηκε στη Η μουσική, τα σινεμά και το ερασιτεχνικό θέατρο στην Άρτα | Σχολιάστε

ΑΕΤΟΣ ΑΡΤΑΣ – ΑΤΡΟΜΗΤΟΣ ΙΩΑΝΝΙΝΩΝ

Δημοσιεύθηκε την 7 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

4.11. 1951 – Ιωάννινα

Ο ΑΕΤΟΣ με τις φανέλες με τις κάθετες ρίγες. Από αριστερά : Κ. Κεφάλας(Α), Σπ. Παπλιάκος (Α.Ι.), Β. Φίλος (Α), Θωμάς Κώνστας (Α), Αλ. Δούβλης, Τζαχρήστας, Σ. Μπίζιος (Α.Ι.), Γ. Ιωάννου (Α, 8ος στη σειρά), Νίκου (Α), 9ος  Ζώης, Αλ. Λέτσος (Α.Ι.), 10ος Σπ. Σταυρόπουλος (Α), Ν. Γκαρανάτσης (Α.Ι.), 12ος Ξεν. Λυγούρας (Α), 13ος  Κ. Παπακοσμάς (Α.Ι.), 14ος Αγησίλ. Αναστασόπουλος, 15ος Αλ. Σιδηρόπουλος (Α.Ι.), 16Ος Στ. Μπόμπολης (Α.Ι.), προτελευταίος Β. Λέντζος και στην άκρη Κ. Κεφάλας.

Κάτω αριστερά ο Κ. Μπλάτσας (ιδρυτής του Αετού), Σαράντης Παπαηλίας (Σκόρερ Α.Ι.), Χριστόδ. Κεφάλας (Α), οι δυο γκολκίπερ Απόστολος Κεφάλας (Α) & Ευστ. Τσανακτσής (ΑΠΟΛΛΩΝ, ΟΣΦΠ, ΕΘΝΙΚΗ). Παράγοντες : Αθ. Σάρρας, Σωτ. Ζώης, Ν. Ρούσσης. (Φωτο από αρχείο Απ. Κεφάλα, Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η ομάδα του Αετού | Σχολιάστε

Έγκριση χρηματικού ποσού για τη σύλληψη ληστή

Δημοσιεύθηκε την 6 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Επιστολή προς την Ανωτέρα Διοίκηση Χωροφυλακής Ηπείρου με χρονολογία 4 Ιουνίου 1914. Η επιστολή αναφέρει ότι υπεβλήθη αναφορά στο Υπουργείο Εσωτερικών σχετικά με την έγκριση χρηματικού ποσού 6.000 δραχμών σε όσους συνετέλεσαν στη σύλληψη του ληστή Α. Στριφτάρη στην Φιλιππιάδα, το οποίο και εξέδωσε χρηματικό ένταλμα στα ονόματά τους, μεταξύ των οποίων και ο Α. Παπαθέου. (Πηγή : http://www.venizelosarchives.gr/)

Δημοσιεύθηκε στη Περί Τμήματος Καραβοσαρά και Λάκκας | Σχολιάστε

Η αιχμαλωσία της Νίτσας Ρίγγα από τα Πράμαντα

Δημοσιεύθηκε την 6 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Οι Ριγγαίοι ήταν πλούσια οικογένεια των Πραμάντων με πολλές δωρεές και αγαθοεργίες προς το χωριό και όχι μόνο. Ο Ιωάννης Ρίγγας  ήταν έμπορος με μεγάλη οικονομική δραστηριότητα. Εμπορεύονταν τυριά, βούτυρα, λάδια, μαλλιά και είχε συναλλαγές με τα νησιά του Ιονίου, την Αυστρία, την Ιταλία και τη Μάλτα. Γι’ αυτό οι διάφορες συμμορίες ληστών που λυμαίνονταν την περιοχή των Τζουμέρκων πριν την απελευθέρωση είχαν σχεδιάσει από καιρό την αιχμαλωσία του, ιδιαίτερα το καλοκαίρι που ο Ιωάννης Ρίγγας ανέβαινε στο χωριό, κοντά στην οικογένειά του. Η πρώτη απόπειρα αρπαγής του έγινε το καλοκαίρι του 1878, αλλά απέτυχε. Στο ιερό βιβλίο  «Καλοκαιρινή» της Αγίας Παρασκευής βλέπουμε τη παρακάτω ενθύμηση : «1878, Ιουλίου 1. Ήλθαν οι ληστές εις το χορίον μας. Ο Τζίτζο Μήτζας με 80 νομάτος και έκατζαν μέρες πέντε και μας πήραν λίρες 80 έκαψαν το σπίτι του Γιαννάκη Ρίγγα και ήλθαν και Τούρκοι και πολέμησαν και χαλαστήκαχεν. Ι. Κοντακτσής».

Η συμμορία αυτή περικύκλωσε το σπίτι του Ιωάννη Ρίγγα με σκοπό να τον ληστέψει. Αυτός όμως πρόλαβε και κρύφτηκε σε συγγενικά σπίτια κι έτσι διέφυγε . Ο λήσταρχος Τσίτσι Μήτσος (Θύμιο Γάκης) έβαλε τότε φωτιά κι έκαψε το αρχοντικό του, υποχρέωσε δε τους κατοίκους να του συγκεντρώσουν 80 λίρες και όταν τις πήρε, αποχώρησε απ’ το χωριό.

Ο Ιωάννης Ρίγγας είχε και μια μονάκριβη κόρη, τη Νίτσα που είχε γεννηθεί στα Πράμαντα το 1861. Μετά την απόπειρα ληστείας εναντίον του και επιδή απουσίαζε για μεγάλα χρονικά διαστήματα, βιάστηκε να την παντρέψει με τον γλωσσομαθή γιατρό Ιωάννη Χρυσοχόου από το Χαλίκι Τρικάλων. Οι γάμοι έγιναν  την ίδια χρονιά, το 1878, στα Πράμαντα και στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου και ο γιατρός εγκαταστάθηκε στο χωριό  μόλις ο Ρίγγας ξανάφτιαξε το σπίτι του.

Ο λήσταρχος Τσίτσι Μήτσος επανήλθε στα Πράμαντα στις 18 Μαρτίου του 1880 και με τη συμμορία του κύκλωσε τα σπίτια των Ριγγαίων στον Κάτω Μαχαλά.. Ο Ιωάννης Ρίγγας πρόφτασε και κρύφτηκε στο διπλανό σπίτι του Αθανάσιου Ρίγγα κι έτσι κατόρθωσε να ξεφύγει. Η συμμορία όμως συνέλαβε και αιχμαλώτισε την κόρη του, Νίτσα Ρίγγα – Χρυσοχόου και τα δυο παιδιά της, τον Νικόλαο και τον Αθανάσιο, μόλις 35 ημερών, που δεν ήθελαν να αποχωριστούν τη μητέρα τους. Από τους πυροβολισμούς και τα ποδοβολητά ξύπνησαν πολλοί Πραμαντιώτες και ένας απ’ αυτούς ο Γάκης Ρίγγας βγήκε στο παράθυρο του τρίτου ορόφου του σπιτιού του κρατώντας μια λάμπα. Τον αντιλήφθηκαν οι ληστές που αναχωρούσαν με τους αιχμαλώτους και πυροβολώντας τον, τον σκότωσαν.

Τα παιδιά της αιχμάλωτης έκλαιγαν συνέχεια κι έτσι, όταν η συνοδεία έφτασε στη θέση «Ράχη Βελούση» όπου τα σπίτια των Λυτραίων, οι ληστές αναγκάστηκαν να τα εγκαταλείψουν. Η αιχμάλωτη οδηγήθηκε στη Μουτσάρα, όπου και απελευθερώθηκε αφού οι συγγενείς της, σύμφωνα με την παράδοση, κατέβαλαν στους ληστές 5.000 χρυσές οθωμανικές λίρες. Σύμφωνα με το υπ’ αριθμ. 85 έγγραφο του Υποπροξενείου της Ελλάδος εν Άρτη, στις 13 Απριλίου 1880, τα λύτρα που καταβλήθηκαν ήταν 750 χρυσές λίρες.

Η αρπαγή της Νίτσας Ρίγγα συγκλόνισε την Ήπειρο και τη Θεσσαλία, καθώς φαίνεται από το δημοτικό τραγούδι :

“Θέλ’ τε ν’ ακούστε κλάματα, θρήνους και μοιρολόγια;

Περάστε από την Πράμαντα κοντά στο μεσοχώρι

που πλάκωσεν η κλεφτουριά με τον Αποστολάκη

Το Γάκη Ρίγγα σκότωσε τη Νίτσα πήρε σκλάβα

και το μωρό της το παιδιά το πέταξε στο δρόμο.

Για ξαγορά της γύρεψαν δέκα χιλιάδες λίρες.

Κλαίνε οι γέροι και οι νηές κι οι γρηές μοιρολογάνε

και οι Γιαννάκηδες οι δυό τρέχουν, παρακαλάνε…..”

Πολύ αργότερα ένας από τους γιούς της Νίτσας Ρίγγα, ο Αθανάσιος Ι. Χρυσοχόου, στρατηγός, όταν κατά το 1919 έφτασε με τον ελληνικό στρατό στη Σμύρνη και υπηρετούσε ως υπασπιστής της Μεραρχίας Ιππικού, γνώρισε έναν γέροντα που διατηρούσε ένα μικρό ταβερνάκι στη Σμύρνη, ο οποίος του είπε πως ήταν ο ληστής Τσίτσι Μήτσος που είχε αιχμαλωτίσει τη μητέρα του και ο οποίος προσφέρθηκε τότε να βοηθήσει τον ελληνικό στρατό”. (Πηγή : Άρθρα του Δημήτριου Καρατζένη στην εφημερίδα ΗΧΩ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Γενάρης 1985)

Για το ληστή Θύμιο Γάκη μπορείτε να διαβάσετε στο λινκ https://doxesdespotatou.com/o-listis-thymio-gakis-kai-i-vasilarcho/

και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/o-listis-thymio-gakis-kai-i-vasilarcho-2/

Στη φωτογραφία, δυσφημιστικό για την Ελλάδα σκίτσο των μέσων του 19ου αιώνα του γαλλικού περιοδικού LE CHARIVARI. Δείχνει την Ελλάδα να ληστοκρατείται, καθώς η ληστεία ταλαιπωρούσε μετά την απελευθέρωση τον ελληνικό λαό. (Πηγή : ΕΘΝΙΚΗ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΗΣ ΓΑΛΛΙΑΣ)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην Τουρκοκρατία | 2 σχόλια

ΤΟ ΜΗΤΡΩΟΝ ΑΡΡΕΝΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΠΡΑΜΑΝΤΩΝ, ΤΗΣ ΕΠΑΡΧΙΑΣ ΤΣΟΥΜΕΡΚΩΝ, ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΗΣ (καταρτισθέν εν έτει 1883). Γεννηθέντες τα έτη 1861 -1862 – 1863

Δημοσιεύθηκε την 6 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Συνεχίζουμε την ανάρτηση του Μητρώου Δήμου Πραμάντων με τα έτη 1861 – 1863. (Πηγή : ΓΑΚ Άρτης)

Έτος γέννησης 1861

Έτος γέννησης 1862

Έτος γέννησης 1863

Δημοσιεύθηκε στη Η Απελευθέρωση το 1881 | Σχολιάστε

Ενθύμιο από το πανηγύρι στη Φανερωμένη

Δημοσιεύθηκε την 5 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

Δυο καλοί φίλοι που ανέβηκαν παρέα στη Φανερωμένη για το πανηγύρι, κάποια χρονιά στα τέλη του 1960. Δεξιά ο Γιώργος Καρράς, δάσκαλος στα Πλατάνια Πιστιανών εκείνη την εποχή και αριστερά ο Νικόλαος Βέλιος από τα Πιστιανά. (Φωτο από αρχείο Α. Καρρά)

Δημοσιεύθηκε στη Στο δρόμο προς το Ξηροβούνι | Σχολιάστε

Από το πανηγύρι στην Φανερωμένη….

Δημοσιεύθηκε την 5 Ιουνίου 2023 από Anastasia Karra

“Ο κύριος όγκος των επισκεπτών στη Φανερωμένη ήταν από Πιστιανά, Ροδαυγή, Σουμέσι, Σκούπα, Ανώι, Γοργόμυλο και Πλατανούσα. Οι πιο πολλοί ερχόταν από Κυριακή και κοιμόταν στην Εκκλησία. Επίσης κοιμόταν και σε κάθε σπίτι του χωριού. Στρωματσάδα… δέκα άτομα σε κάθε δωμάτιο…..Στο σπίτι μου κοιμόταν η ορχήστρα κ όσοι συγγενείς ερχόταν…..Είκοσι άτομα και βάλε! Ο Κωτσογιάννος ήταν η ψυχή του πανηγυριού για πολλά χρόνια.

Το πιο επικίνδυνο σημείο του δρόμου ήταν το λεγόμενο “Σκυλοταφιό”. Τις μπύρες τις κουβαλούσαμε με μουλάρια και άλογα από το τελευταίο σημείο του δρόμου που έφτανε το αυτοκίνητο, λίγο πιο πάνω από την Ροδαυγή. Οι παλιότεροι θυμούνται και λιτάνευση της εικόνας γύρω από την εκκλησία…” (Ευχαριστούμε τον κ. Νίκο Λιόντο για τις πληροφορίες)

“Ο πάγκος με τα ποτά σαν σήμερα στο πανηγύρι της Φανερωμένης στο Ξηροβούνι στις αρχές του 1960” . Η φωτογραφία αναρτήθηκε  από την κυρία Anthoula Ziori στις 26 Απριλίου 2020 στην σελίδα Φανερωμένη Άρτας στο facebook.

Δημοσιεύθηκε στη Στο δρόμο προς το Ξηροβούνι | Σχολιάστε