Μονή Κάτω Παναγιάς

Δημοσιεύθηκε την 13 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Ασπρόμαυρη φωτοκάρτα Ε. Διακάκης & Υιός, με την εκκλησία στο Μοναστήρι της Κάτω Παναγιάς.

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μοναστήρια | Σχολιάστε

ΑΝΑΓΕΝΝΗΣΗ ΑΡΤΗΣ, 1968-69

Δημοσιεύθηκε την 13 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Βασίλης Ρέντζος (αρχηγός), Δ. Σιακούφης, Β. Χρηστάκης, Ι. Σιαπλαούρας, Φ. Κοντογεώργος, Μ. Χουλιάρας, Κ. Μπασιούκας, Δ. Τζιομάκης, Κ. Σωτηριάδης (“Κωστάρας”, Πανιώνιος), Δ. Κοτρώτσος (“Αστραχάν”), Κ. Ευταξίας, Κ. Νίκου, Σ. Πέτσας, Χ. Κουτσογεώργος, Μ. Τσίτσικας, Χ. Τσιάφης, Λ. Σκούρας. (Φωτο & Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η ομάδα της Αναγέννησης | Σχολιάστε

Γυμναστικές επιδείξεις 1970

Δημοσιεύθηκε την 12 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Γυμναστικές επιδείξεις στο στάδιο το 1970. Στη φωτογραφία οι σημαιοφόροι των Δημοτικών Σχολείων της Άρτας. Εντύπωση προκαλεί η απουσία κοριτσιών. (Φωτο από συλλογή Λ.Μ.)

Δημοσιεύθηκε στη Αθλητικές Εκδηλώσεις | Σχολιάστε

Οι ψυχοκόρες

Δημοσιεύθηκε την 12 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

“Κάθε οικογένεια ευκατάστατη στην Άρτα, είχε στο σπίτι της μια ή δυο ψυχοκόρες (παλιότερα τις έλεγαν δούλες). Φτωχές κοπέλες, από τις ορεινές κυρίως περιοχές, τις έπαιρναν από μικρές στα σπίτια «για ψυχικό», να βοηθούν την κυρά στις δουλειές του σπιτιού, που δεν ήταν και λίγες εκείνο τον καιρό. Οι ψυχοκόρες κοιμόταν και έτρωγαν στο σπίτι του αφέντη. Και η κυρά, απ’ την οποία είχαν πλήρη εξάρτηση, φρόντιζε για το ντύσιμό της και για την προίκα της.

Μισθό δεν έπαιρνε η ψυχοκόρη, αλλά τα αφεντικά είχαν την ηθική υποχρέωση – που εθιμικά μεταβλήθηκε σε νομική υποχρέωση – να φροντίσουν να παντρευτεί και στην περίπτωση που δεν ερχόταν το «τυχερό» της, έμενε στο σπίτι του αφέντη και τα παιδιά του ήταν υποχρεωμένα να τη συντηρούν μέχρι το θάνατό της. Αλλά και μετά το γάμο της δεν διακοπτόταν η σχέση της με την οικογένεια του αφέντη. Κάθε γιορτή και πασχαλιά τα αφεντικά θα της στέλναν κρέας, γλυκά και δώρα για τα παιδιά της, ενώ αυτή σε κάθε χαρά ή λύπη των αφεντικών ήταν παρούσα. Βέβαια σε ένα σύντομο σημείωμα όπως αυτό είναι αδύνατο να αναλύσει κανένας τον θεσμό αυτό, πολύ δε περισσότερο να ασχοληθεί με τα οικονομικά και κοινωνικά αίτια που τον εξέθρεψαν”. (Πηγή : Άρθρο του Ε. Μ. Πατσαλιά  στον ΕΡΙΒΩΛΟ, τχ, 6, 1989)

Στη φωτογραφία μια νέα κοπέλα μεταφέρει νερό από από κάποιο πηγάδι της Άρτας. Σύμφωνα με την κάτοχο της φωτογραφίας, μάλλον πρόκειται για την ψυχοκόρη στο σπίτι της γιαγιάς της τη δεκαετία του ’50. Αν τυχόν πρόκειται περί άλλου προσώπου, παρακαλούμε να μας το αναφέρετε. (Φωτο από προσωπική συλλογή)

Δημοσιεύθηκε στη Το εμπόριο στην Άρτα | Σχολιάστε

Το λουκούμι

Δημοσιεύθηκε την 12 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Με μια γλυκιά γεύση και με άρωμα τριαντάφυλλου και βανίλιας, το λουκούμι, υπήρξε το κατ’ εξοχήν κέρασμα  που συνόδευε τον ελληνικό καφέ στα σπίτια και στα καφενεία μέχρι τη δεκαετία του ’70! Πολλές φορές το βουτούσες στο ποτήρι με το κρύο νερό για να ξεπλύνεις την πολλή ζάχαρη που ήταν πασπαλισμένο….

“…..Το λουκούμι πρωτοεμφανίζεται στα τέλη του 18ου αιώνα. Μάλιστα υπάρχουν δύο εκδοχές για την αιτία της δημιουργίας του. Η μια εκδοχή αναφέρει ότι ο καταγόμενος από το Καστάμονου ζαχαροπλάστης, Χατζή Μπεκίρ, επινόησε το λουκούμι, όταν άκουσε τον σουλτάνο να φωνάζει οργισμένος και να ζητά ένα μαλακό γλυκό, επειδή έσπασε το δόντι του από τη σκληρή καραμέλα που έτρωγε. Πήγε τότε στο μικρό ζαχαροπλαστείο του, που είχε ανοίξει στην Κωνσταντινούπολη, έριξε μέσα στο καζάνι νερό, ζάχαρη, αλεύρι, κιτρικό οξύ και ροδόνερο και άρχισε να το ανακατεύει για ώρες ολόκληρες μέχρι που έγινε ένα διάφανο, κολλώδες μείγμα, το οποίο έχυσε πάνω σε μια επίπεδη επιφάνεια αλειμμένη με αμυγδαλέλαιο και το άφησε να κρυώσει. Στη συνέχεια, το έκοψε σε μικρά κομματάκια, μια μπουκιά το καθένα και τα πασπάλισε με ζάχαρη. Το γνωστό σε όλους μας λουκουμάκι είχε “γεννηθεί”!

Η δεύτερη εκδοχή αναφέρει, ότι ο σουλτάνος Χαμίντ ο Α΄, επειδή δεν άντεχε άλλο τη γκρίνια των γυναικών που είχε στο χαρέμι του, κάλεσε τους καλύτερους ζαχαροπλάστες και τους ζήτησε να φτιάξουν ένα γλυκό που θα γλύκαινε τις γυναίκες, ώστε να σταματήσουν τις φωνές τα παράπονα και τη γκρίνια. Το λουκούμι ήταν το γλυκό που επέλεξε.

Πολύ γρήγορα το λουκούμι ξεπέρασε τα σύνορα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και έγινε το αγαπημένο γλύκισμα του Μεγάλου Ναπολέοντα και πολύ αργότερα του Άγγλου πρωθυπουργού Ουίνστον Τσόρτσιλ, ενώ λέγεται πως ο Ισπανός ζωγράφος Πάμπλο Πικάσο δεν περνούσε μέρα χωρίς να φάει ένα λουκούμι. 

Στη χώρα μας η τέχνη του λουκουμιού έφτασε από την Κωνσταντινούπολη στις πρώτες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Με τον καιρό οι Έλληνες τεχνίτες πρόσθεσαν τα δικά τους στοιχεία στην παρασκευή του και στην αρχική συνταγή. Οι Χιώτες τεχνίτες για παράδειγμα, ήταν αυτοί που πρόσθεσαν στις πρώτες ύλες τη χιώτικη μαστίχα. Έτσι για πρώτη φορά το λουκούμι παίρνει μια νέα πιο ιδιαίτερη γεύση που στο μέλλον θα το κάνει διάσημο. Η διαδικασίας παραγωγής του λουκουμιού, ιδιαίτερα τα πρώτα χρόνια, ήταν δύσκολη και απαιτούσε γνώση και μεράκι. Η πρώτη παρασκευή έγινε το 1832 και έκτοτε δεν σταμάτησε, με τα λουκούμια να γίνονται μέρος της ελληνικής μας παράδοσης και το ιδανικό συνοδευτικό σερβιρίσματος του  ελληνικού καφέ. (Πηγή : https://www.kafekopteialoumidi.gr/ )

Στη φωτογραφία « Δελτίο παραγγελίας του Καταστήματος Εδώδιμων Προϊόντων Παναγιώτης Μανόπουλος & Υιός με ημερομηνία Άρτα, 24-8-1953» για τί άλλο – μια μεγάλη παραγγελία λουκουμιών στην Πάτρα. Το κατάστημα Μανόπουλος & Υιός βρισκόταν στην Πλατεία Κιλκίς πριν την είσοδο στην οδό Σκουφά. Αργότερα μεταφέρθηκε πιο δίπλα, στην οδό Γριμπόβου. (Φωτο από συλλογή Α.Γ.Κ.)

Δημοσιεύθηκε στη Το εμπόριο στην Άρτα | Σχολιάστε

Ε.Π.Ο.Ν. – Ε.Λ.Α.Σ. – Ε.Δ.Ε.Σ. μια αγκαλιά….

Δημοσιεύθηκε την 11 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Πάνω αριστερά : Παναγιώτης Μπαλάσκας (Ψηκτικός από Μελισσουργούς), Ανδρέας Αναγνωστόπουλος (Έμπορος με μεγάλο παντοπωλείο), Απόστολος Σπήλιος (Από Κωστακιούς), Γεώργιος Τσαμπάς (Ολυμπιακός Άρτης – Μακρόνησος), Μιχάλης Δάφνος (Εισαγωγέας Αυτοκινήτων), Γ. Μπόλας (Λέτσος, Αρχηγός Παναμβρακικού – Μακρόνησος), Σπύρος Κ. Ζαρκαλής  (Τραγουδοποιός, Κιθαρωδός – Μακρόνησος),  Βασίλειος Λυγούρας ( Έμπορικό Ενδυμάτων – Μακρόνησος, από Μελισσουργούς).

Κάτω αριστερά : Διαμάντης Ντούλας (Δημ. Υπάλληλος), Δ. Παπαδόπουλος, Σόλων Μαρκαμπέλας (Δημ. Υπάλληλος) Απόστολος Φράγκος (Δάσκαλος) Ιωάννης Κολοβός (Ιχθυοπώλης, Παίκτης του Ολυμπιακού – Μακρόνησος), Δημήτρης Θεμελής (από Ανέζα). (Φωτο & Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

11 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ 1942 – Η πρώτη συμφωνία Ζέρβα-ΕΑΜ  Νομού Άρτης

Δημοσιεύθηκε την 11 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Όπως ήδη έχει αναφέρει στο ημερολόγιό του ο Παντελής Κωτσάκης με ημερομηνία 10 – 10 -42

“ΤΗΝ 13ην ΩΡΑΝ
ΕΡΧΟΝΤΑΙ ΟΙ ΤΑΓ/ΧΗΣ ΜΑΤΖΟΥΚΗΣ ΓΕΩΡ.,ΤΑΓ/ΧΗΣ ΠΙΣΠΙΡΗΣ,ΑΝΘ/ΓΟΣ ΜΑΛΤΕΖΟΣ ΚΛΠ ΑΠΟΤΕΛΟΥΝΤΕΣ ΤΗΝ ΔΙΟΙΚΟΥΣΑΝ ΕΠΙΤΡΟΠΗΝ ΤΟΥ Ε.Α.Μ.ΑΡΤΗΣ
ΠΟΛΥΩΡΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΙΣ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ.”

Γράφει ο Ν. Κοσσυβάκης: «Για την καλύτερη επιτυχία του αγώνα αποφασίστηκε να συγκληθεί σύσκεψη όλων των τοπικών παραγόντων στο χωριό Μηλιανά, όπου ο Ζέρβας θα πρότεινε και την επίσημη ανάδειξη σε υπαρχηγό, του πατέρα μου» (Ιστορικόν Αρχείον Εθνικής Αντιστάσεως, τόμος Α’, τχ 2, σελ 69) .

«Η σύσκεψη αυτή έγινε στο σπίτι του Βαγγέλη  Γαλλίκα. Πήραν μέρος οι Σεραφείμ Κουτσούκαλης, Βαγγέλης Γαλλίκας, Χρήστος Παλαιοδήμος, Κώστας Γώγος, Γρηγόρης Κοσσυβάκης, Νίκος Αθανασάκης, Δημοσθένης Κοσσυβάκης, Νίκος Κοίλιας, Χρυσόστομος Παππάς, Γιώργος Παπαδημητρίου, Γιώργος Μαντζούκης και άλλοι. Ο Γρηγόρης Κοσσυβάκης δεν έμεινε σύμφωνος με την πρόταση του Ζέρβα και αντιπρότεινε τον Μαντζούκη να γίνει υπαρχηγός γιατί είναι νεότερος αλλά και ικανός αξιωματικός και πατριώτης». (Η Εθνική Αντίσταση του Νομού Άρτας, Α. Κουτσούκαλης, Αθήνα, 1983)

Τα βασικά σημεία της συμφωνίας αυτής ήταν τα εξής :

  1. Ο Ζέρβας συμφωνεί με το πρόγραμμα του ΕΑΜ για τη διατήρηση του λαού στη ζωή και την εκδίωξη των ξένων κατακτητών.
  2. Τόσο το ΕΑΜ  Άρτης όσο και ο Ζέρβας διατηρούν την οργανωτική τους αυτοτέλεια.
  3. Το Ε.Α.Μ. Άρτης αναθέτει την αρχηγία του μαχητικού τμήματος του ΕΑΜ του νομού Άρτης στο Ζέρβα.
  4. Ο Ζέρβας αναλαμβάνει την υποχρέωση να βοηθήσει το ΕΑΜ Άρτης για τον εξοπλισμό του.
  5. Τοπικά το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτης θα δράσει « μόνον κατόπιν καταφανών εκ μέρους των Ιταλών και σοβαρών προκλήσεων ήτοι κατόπιν εμπρησμών, συλλήψεων κ.τ.λ.

Βάσει των όρων του παραπάνω συμφωνητικού, το μαχητικό τμήμα του ΕΑΜ Άρτης (παρατηρούμε ότι ο όρος ΕΛΑΣ δεν εμφανίζεται στο συμφωνητικό, παρά μόνο γίνεται λόγος για μαχητικό τμήμα του τοπικού ΕΑΜ) θα συνέδραμε εμπράκτως στον δύσκολο και άνισο αγώνα που έδιναν οι πρώτοι αντάρτες του Ζέρβα εναντίον τριών ιταλικών ταγμάτων.

 «Αυτό όμως δεν συνέβη. Παρά το ότι ο Ζέρβας τους ζήτησε να προσπαθήσουν να ανακόψουν την προέλαση ενός εκ των τριών ιταλικών ταγμάτων, αυτοί δεν το έπραξαν και εγκατέλειψαν τις θέσεις τους με συνέπεια οι Ιταλοί να προχωρήσουν ανενόχλητοι. Μάλιστα ο ένας εκ των υπογραφόντων αξιωματικών του ΕΑΜ, ο ταγματάρχης Μαντζούκης παρουσιάστηκε στους Ιταλούς και στράφηκε κατά του Ζέρβα ακολουθώντας τους κατακτητές».(Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων, 1941 -45, Σ. Θ. Χούτας, 1961)

 Ο λοχαγός Φοίβος Γρηγοριάδης που υπηρέτησε στον ΕΛΑΣ, παραδέχεται τόσο την ύπαρξη του παραπάνω συμφωνητικού όσο και την αδράνεια των εκπροσώπων του ΕΑΜ κατά την διάρκεια των ιταλικών εκκαθαριστικών επιχειρήσεων. Επιβεβαιώνει επίσης την αντεθνική στάση του ταγματάρχη Μαντζούκη που αναφέρει και ο Χούτας.

Επιχειρεί βέβαια να δικαιολογήσει το ΕΑΜ, λέγοντας ότι στην πραγματικότητα δεν υπήρχαν ένοπλες ομάδες του ΕΑΜ στην περιοχή της Άρτας, και ότι απλά αυτές αναφέρονται στο συμφωνητικό χάριν γοήτρου. (Το Αντάρτικο, Φοίβος Γρηγοριάδης, Αθήνα, 1964)

Στη φωτογραφία “Το συμφωνητικό που υπεγράφη ανάμεσα σετα στελέχη του τοπικού ΕΑΜ Άρτης και του Ν. Ζέρβα” (Πηγή : Η Εθνική Αντίστασις των Ελλήνων, 1941 -45, Σ. Θ. Χούτας, 1961, σελ. 62-63)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

Φλογερό μήνυμα της Λευτεριάς από τις βουνοκορφές της Σεκλίστας (Ελάτης ‘Αρτης)

Δημοσιεύθηκε την 11 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

“……..Στο σπίτι του ταγματάρχη Μαντζούκη είναι συγκεντρωμένοι κάπου 35 κάτοικοι των γύρω χωριών και στο κέντρο οι ταγματάρχες Γιώργος Μαντζούκης και Άγγελος Πίσπερης και ο δικηγόρος Γιώργος Αναγνωστάκης. Μετά τις χαιρετούρες και τις συστάσεις ο Αναγνωστάκης μας ξεμονάχιασε και μας είπε ότι με εντολή της Κ.Ε. του ΕΑΜ και τη σύμφωνη γνώμη του Κώστα Παπαδόπουλου, τοποθετήθηκε γραμματέας της Τοπικής Επιτροπής του Ε.Α.Μ. στη θέση του Μπέκα και ότι με πρωτοβουλία του Μαντζούκη οργανώνεται πλατιά σύσκεψη παραγόντων της περιοχής του Άνω Ραδοβυζίου και ειδοποιήθηκε να πάρει μέρος και αντιπροσωπεία του ΕΑΜ και να μιλήσει για τους σκοπούς του. Πήγαμε όλοι μαζί στη θέση «Σταυρός», ένα μικρό διάσελο δεξιά από το δρόμο Σεκλίστας – Μηλιανών, χωμένο μέσα στα πυκνά έλατα. Είμασταν 35 κάτοικοι από τα γύρω χωριά της περιοχής. (Στην εκδήλωση αυτή δεν παραβρέθηκαν ο αντισυνταγματάρχης Ηλίας Λουτσάρης, ο υπολοχαγός Γεράσιμος Μαλτέζος και ο ανθυπολοχαγός Θόδωρος Ζαλοκώστας, όπως αναφέρουν ορισμένοι συγγραφείς).

Ο οργανωτής της συγκέντρωσης αυτής δεν επιδίωκε άμεσους στρατιωτικούς σκοπούς αλλά καθαρά πολιτικούς. Ο ταγματάρχης Μαντζούκης γνώριζε την παρουσία του στρατηγού Ζέρβα με το ψευδώνυμο Νίκος Σουλιώτης  στην περιοχή γιατί στις 10 του Σεπτέμβρη ακόμα  είχε πάρει γράμμα του για να συναντηθούν και αρνήθηκε, ενώ η αντιπροσωπεία του ΕΑΜ και ο ταγματάρχης Πίσπερης δεν γνώριζαν τίποτε. Κανένας από τους αξιωματικούς δεν γνώριζε αυτό το όνομα. Ωστόσο ο Μαντζούκης ήταν καλά πληροφορημένος, αλλά δεν είπε σε κανέναν τίποτα. Ήθελε μ’ αυτόν τον τρόπο να εντυπωσιάσει τον Ζέρβα και να τον υποχρεώσει να έλθει σε συμφωνία με το ΕΑΜ ή να μειώσει τον τόνο της φωνής του;  ( Ο οπλαρχηγός του Ζέρβα Αποστόλης Παπακώστας από τη Σκουληκαριά γράφει : Στις 11 του Σεπτέμβρη 1942 « ο στρατηγός Ζέρβας μου παρέδωσε πέντε επιστολές διά τον Γρηγόριον Κοσσυβάκην από την Μεγαλόχαρην, Θεοφάνην Κοσμάν, ιατρόν από τον Μεσόπυργον, ταγματάρχην Μαντζούκην από την Σεκλίστα Άρτας, Γεώργιον Παλαιοδήμον, διδάσκαλον και Χρήστον Παλαιοδήμον, αμφότεροι οι τελευταίοι από τα Μηλιανά της Άρτας…..Συνέχισα την πορεία μου από τη Μεγαλόχαρη για τη Σεκλίστα. Πήγα και συνήντησα τον ταγματάρχη Μαντζούκη. Του έδωσα το γράμμα, το διάβασε αλλά δεν είδα να αισθάνεται χαράν όπως οι άλλοι. Κάπως κατηφής μου είπε “καλά, πήγαινε και θα έλθω”. Αλλά ούτε ήλθε»).

Στη συγκέντρωση μίλησε ο Μαντζούκης για τους αγώνες του λαού της περιοχής από την Τουρκοκρατία ακόμη και για τη σημασία του αντιφασιστικού αγώνα. Ο Αναγνωστάκης μίλησε για τους σκοπούς του ΕΑΜ. Κατά τη διάρκεια της συγκέντρωσης ήρθε η πληροφορία ότι ένα ιταλικό τάγμα κινείται από την Άρτα για την περιοχή του Άνω Ραδοβυζίου. Ο Μαντζούκης πρότεινε αμέσως να το χτυπήσουμε με ότι μπορούμε και όσοι έχουν κρυμμένα όπλα να τα πάρουν και να συγκεντρωθούν στο εξωκκλήσι Αγία Τριάδα που βρίσκεται πάνω από το χωριό, χωμένο μέσα στα πουρνάρια και στα έλατα. Κατά το απόγευμα έφτασαν οι μισοί με γκράδες, οι αξιωματικοί με τα πιστόλια τους και οι άλλοι μισοί άοπλοι.

Όλη τη νύχτα μείναμε στο χαγιάτι της εκκλησίας, 36 ολόκληρες ώρες μείναμε ακίνητοι στις θέσεις μας, άυπνοι, νηστικοί, κουρασμένοι και παγωμένοι από το κρύο, όμως με σταθερή απόφαση να χτυπήσουμε τους Ιταλούς και να τους δώσουμε ένα καλό μάθημα. Κατά το μεσημέρι ήρθε νέα πληροφορία ότι το ιταλικό τάγμα έφτασε μέχρι τι Πουρνάρι και γύρισε πίσω στην πόλη. Τότε αποφασίσαμε να κατεβούμε όλοι στην πλατεία του χωριού. Ξεκίνησαν 35 παλληκάρια με επικεφαλής δυο ταγματάρχες. Οι κάτοικοι του χωριού έμειναν κατάπληκτοι από την εμφάνιση αυτή. Όταν όμως είδαν γνώριμους φίλους και συμπατριώτες, η πρώτη έκπληξή τους μετατράπηκε σε ενθουσιασμό. Η δημόσια εμφάνιση 35 παλληκαριών, αποφασισμένων να αποκρούσουν ένοπλα τους Ιταλούς δεν ήταν μόνο το πρώτο μαχητικό βάπτισμα των ίδιων, ήταν η απόφαση ενός λαού να αγωνιστεί και να νικήσει. Αποτέλεσε φλογερό μήνυμα λευτεριάς προς τους κατοίκους της περιοχής……..” (Πηγή : Η ΕΘΝΙΚΗ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΤΟΥ ΝΟΜΟΥ ΑΡΤΑΣ, Α. Κουτσούκαλης, Αθήνα, 1983)

Στη φωτογραφία ” Οι καπετάνιοι του ΕΛΑΣ Γιώργος Αναγνωστάκης (Καταχνιάς) και Φάνης Τσάκας (Τζαβέλας)” (Πηγή : Διπλωματική εργασία με τίτλο ΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ ΚΑΤΑ ΤΗ ΔΕΚΑΕΤΙΑ ΤΟΥ 1940 – Κοινωνικοί μετασχηματισμοί και πολιτικοστρατιωτικές συγκρούσεις, Ιωάννης Βάνας, Ιωάννινα, 2017)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

Tο αρχοντικό “Παπακώστα” στην Άρτα

Δημοσιεύθηκε την 10 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Αν βρεθείς κάπου ανάμεσα στο ρολόι της Άρτας και στην εκκλησία του Αγίου Νικολάου, σε ένα στενό δρομάκι, ίσως αντιληφθείς την παρουσία ενός ερειπίου, πνιγμένου στα δέντρα και στις φυλλωσιές. Αν όμως ρίξεις μια πιο προσεκτική ματιά, θα παρατηρήσεις ένα επιβλητικό και καλαίσθητο κτήριο. Ο λόγος για το ιστορικό αρχοντικό “Παπακώστα” που δεσπόζει στη συμβολή των οδών Μπιζανίου, Κομνηνών και Μητροπολίτου Ιγνατίου.

Πρόκειται για μια λιθόκτιστη αστική κατοικία, η ακριβής χρονολογία οικοδόμησης της οποίας δεν είναι γνωστή, τοποθετείται όμως μεταξύ ύστερου δέκατου ένατου αιώνα και πρώιμου εικοστού. Το αρχοντικό αυτό συνδυάζει χαρακτηριστικά των πυργόσπιτων του δέκατου όγδοου αιώνα με χαρακτηριστικά κλασικίζοντος ύφους. Αποτελείται από ισόγειο και όροφο που συνδέονται με μια ξύλινη σκάλα, ενώ στον περίβολο του αρχοντικού υπάρχει ένα πηγάδι. Ιδιαίτερη εντύπωση προκαλούν τα τείχη της κατοικίας με τις πολεμίστρες.

Για την ιστορία των ενοίκων του αρχοντικού υπάρχουν ελάχιστες πληροφορίες, σπαράγματα που συγκεντρώθηκαν από προφορικές διηγήσεις και όχι από γραπτά κείμενα. Ένας επιφανής κάτοικος ήταν ο γιατρός Παπακώστας, ο οποίος είχε σπουδάσει στη Γαλλία. Ο γιατρός αυτός ήταν μία ξεχωριστή προσωπικότητα, που συμμετείχε στα πνευματικά δρώμενα της εποχής του. Συγκεκριμένα, ήταν μέλος του “Μικρού Ομίλου”, ενός πολιτιστικού συλλόγου της Άρτας, που μετά τη διάλυσή του το 1927 δώρισε τη βιβλιοθήκη του για τη συγκρότηση της βιβλιοθήκης του συλλόγου “Σκουφά”. Τραγική ειρωνεία αποτελεί το γεγονός ότι αργότερα πολλά βιβλία (κυρίως γαλλικά) αλλά και αντικείμενα της οικογένειας από το αρχοντικό βρέθηκαν σε κάδους σκουπιδιών…! Από αυτά – τουλάχιστον επίσημα – δε διασώθηκε τίποτα.

Άλλη πληροφορία αναφέρει ότι μέχρι το 1990 στο αρχοντικό ζούσε μια οικονόμος της οικογένειας και διατηρούσε το σπίτι σε καλή κατάσταση. Μετά το θάνατό της άρχισε και η φθορά της οικίας…

Αν και το 1981 το αρχοντικό Παπακώστα κρίθηκε ιστορικό διατηρητέο μνημείο (ΦΕΚ 211/13-4-1981, τεύχος δεύτερο) από το Υπουργείο Πολιτισμού, δε λήφθηκε καμία μέριμνα από τους ιδιοκτήτες για τη διατήρησή του, με αποτέλεσμα το 1998 να αρχίσουν οι πρώτες φθορές στη σκεπή του σπιτιού. Σήμερα  το αρχοντικό βρίσκεται σε κακή κατάσταση και αποδομείται μέρα με τη μέρα, αφού έχει καταρρεύσει σημαντικό μέρος της στέγης και τα νερά της βροχής πλημμυρίζουν το εσωτερικό του. (Πηγή : Άρθρο της Αθηνάς Σκανδάλη στο ARTA VOICE, 29-10- 2017).

(Οι φωτογραφίες του αρχοντικού Παπακώστα είναι από τη δεκαετία του 1980 (Πηγή : Αρχείο Διατηρητέων Μνημείων της Άρτας, Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων και Τεχνικών Έργων Ηπείρου, Βορείου Ιονίου και Δυτικής Μακεδονίας, Ιωάννινα)

Δημοσιεύθηκε στη Η Αρχιτεκτονική στην Άρτα και την γύρω περιοχή | Σχολιάστε

Στρατιώτης Χρήστος Κλάγκος

Δημοσιεύθηκε την 10 Ιουλίου 2022 από Anastasia Karra

Στην πλατεία Ταχυδρομείου στη Λάρισα. Σε πρώτο πλάνο ο στρατιώτης Χρήστος Κλάγκος από την Άρτα και πίσω του η ταβέρνα ΤΑ ΠΑΣΣΑΔΑΚΙΑ. (Φωτο από αρχείο Νάσιας Φαναράκη)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Αρτινοί στον πόλεμο του '22 & τον πόλεμο της Κορέας | Σχολιάστε