——————————–
“Το ξύλινο κεραμοσκεπές στέγαστρο που κάλυπτε τα υπολείμματα του αρχικού θολωτού προστώου του ναού του Αγίου Βασιλείου σε φωτογραφία του Α. Ζάχου το 1915.”
(Σχόλιο του Σ. Μαμαλούκου κ φωτο από το Λεύκωμα ΜΕΣΑ ΑΠΟΤ Ο ΦΑΚΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΖΑΧΟΥ, Μουσείο Μπενάκη, 2007)
——————–
“Εν τη συνοικία Τουρκοπαζάρου ανηγέρθη το παρεκκλήσιον του αγίου Βασιλείου οικοδομηθέν κατά την 14 εκατοντ. μετά δύω παρεκκλησίων Γρηγορίου του Θεολόγου και Ιωάννου του Χρυσοστόμου, όπου υπήρξεν η από εκ του Καστορίας Μανολάκη συστηθείσα Ελληνική Σχολή.” (Πηγή : ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΑΡΤΗΣ – ΠΡΕΒΕΖΗΣ, Σεραφείμ Βυζάντιος, Εν Αθήναις, 1884)
Στη φωτογραφία του Αριστοτέλη Ζάχου του 1915, άποψη από τα ανατολικά της εκκλησίας του Αγίου Βασιλείου. Διακρίνεται ο αρχικός μονόχωρος, δρομικός, ξυλόστεγος ναός του όψιμου 13ου αιώνα και τα λίγο μεταγενέστερα πλευρικά του παρεκκλήσια. Το μνημείο φέρει ακόμη καταφανή τα σημάδια των καταστροφών καθώς και των μεταγενέστερων επεμβάσεων που είχε κατά καιρούς υποστεί, πολλά από τα οποία εξαφάνισαν οι νεώτερες επεμβάσεις.
(Σχόλιο του Σ. Μαμαλούκου κ φωτο από το Λεύκωμα ΜΕΣΑ ΑΠΟ ΤΟ ΦΑΚΟ ΤΟΥ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΗ ΖΑΧΟΥ, Μουσείο Μπενάκη, 2007)
—————————-
ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ ΚΑΝΕΛΛΟΠΟΥΛΟΣ (Ακαδημαϊκός, Πρωθυπουργός της Ελλάδας) : “….ο Γεώργιος Καραϊσκάκης είχε γεννηθεί σ’ ένα χωριό της περιοχής της Άρτας…..”(Πηγή : ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΙΚΟΥ ΠΝΕΥΜΑΤΟΣ, Π. Κανελλόπουλος, τόμος ΙΧ, 1976 )
Στη φωτογραφία “Τοιχογραφία του Φώτη Κόντογλου (1938-39) στην αίθουσα του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου στο Δημαρχείο της Αθήνας, στην οποία απεικονίζονται ήρωες της επανάστασης με τον Γ. Καραϊσκάκη τρίτο από αριστερά…”
Διαβάζουμε : “Μετά την επισκευή και την ανακαίνιση του Δημαρχείου της Αθήνας κατά τον Μεσοπόλεμο ανατέθηκε στους σημαντικότερους ζωγράφους της εποχής, τον Γεώργιο Γουναρόπουλο, τον Φώτη Κόντογλου και τον Κωνσταντίνο Παρθένη, η τοιχογραφική διακόσμηση διαφόρων αιθουσών με θέματα από την ελληνική μυθολογία και ιστορία, ως εικαστική έκφραση του ιδεολογικού πλαισίου της εποχής που συνοψίζονταν στις έννοιες της ελληνικότητας και της επιστροφής στις ρίζες. Ο Κόντογλου, στην αίθουσα που στέγαζε το γραφείο του Προέδρου του Δημοτικού Συμβουλίου, ιστόρησε τους τέσσερις τοίχους, τους οποίους χώρισε οριζόντια σε δύο ζώνες. Στην ανώτερη ζώνη παρέστησε ολόσωμες και μετωπικές τις κυριότερες και αναγνωρίσιμες μορφές του Ελληνισμού από τους μυθικούς χρόνους ως την Επανάσταση και στην κατώτερη ζώνη σκηνές, μάχες και συνθέσεις από όλες τις περιόδους της ελληνικής ιστορίας. Ανάμεσά τους παρατίθενται οι νεότεροι πρωταγωνιστές με τις χαρακτηριστικές πάντα επιγραφές, Ρήγας Φεραίος, ο πρωτομάρτυς της Ελευθερίας, Αθανάσιος Διάκος, ο από της Ρούμελης, Θεόδωρος Κολοκοτρώνης, ο γέρος του Μοριά, Γεώργιος Καραϊσκάκης, ο μέγας στρατηγός, Ανδρέας Μιαούλης, ο νέος Θεμιστοκλής, Κωνσταντίνος Κανάρης, ο ανδρείος πυρπολητής, Διονύσιος Σολωμός, ο ψάλτης της Ελευθερίας, Γρήγόριος Παπαφλέσσας ή Δικαίος, ο λεοντόθυμος.” (Πηγή : CNN Greece)
——————–
25-8-42
ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΑΠΑΣΧΟΛΗΘΗΜΕΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΕΥΘΕΤΗΣΙΝ ΚΑΙ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΙΝ ΤΗΣ ΚΑΛΥΒΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑΤΑΚΙΟΥ ΜΑΣ ΜΕ ΦΡΕΣΚΑΣ ΛΑΤΣΟΥΔΑΣ (ΕΛΑΤΑ) ΚΑΙ ΤΩΝ ΟΛΙΓΩΝ ΕΙΔΩΝ ΜΑΣ. ΤΗΝ 18 ΩΡΑΝ ΕΡΧΕΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ Ο ΑΝ/ΧΗΣ ΚΩΝΣΤΑΝΤΟΠΟΥΛΟΣ ΚΩΝ. ΠΡΟΣΚΟΜΙΖΩΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΝ ΚΑΙ ΔΙΑΦΟΡΟΥΣ ΑΛΛΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΑΣ. ΜΑΣ ΕΙΠΕΝ ΟΤΙ ΠΡΟΚΕΙΤΑΙ ΝΑ ΕΛΘΟΥΝ ΑΓΓΛΙΚΑ ΑΕΡΟΠΛΑΝΑ ΓΙΑ ΝΑ ΜΑΣ ΡΙΨΟΥΝ ΥΛΙΚΑ ΕΙΣ ΤΗΝ ΖΥΓΟΜΗΛΙΑ, ΟΡΟΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΟ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙ ΚΑΙ ΟΤΙ ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΑΝΑΧΩΡΗΣΩΜΕΝ ΑΜΕΣΩΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΡΟΕΤΟΙΜΑΣΩΜΕΝ ΤΗΝ ΥΠΟΔΟΧΗΝ ΤΩΝ ΥΛΙΚΩΝ. ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΜΕΤ’ ΟΛΙΓΗΝ ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΠΛΗΝ ΤΟΥ ΙΩΑΝΝΗ ΠΑΠΑΔΑΚΗ ΠΑΡΑΜΕΙΝΑΝΤΟΣ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΥΒΙ. ΣΤΗ ΣΒΑΡΝΑ ΚΑΘΕΤΑΙ ΚΑΙ Ο ΤΑΓ/ΧΗΣ ΤΗΣ ΧΩΡΟΦΥΛΑΚΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΕ ΤΗΝ ΟΙΚΟΓΕΝΕΙΑ ΤΟΥ. ΠΟΛΥ ΚΑΛΟΣ ΠΑΤΡΙΩΤΗΣ. Η ΧΑΡΑ ΜΑΣ ΕΙΝΑΙ ΜΕΓΑΛΗ ΕΠΙ ΤΩ ΑΚΟΥΣΜΑΤΙ ΟΤΙ Η ΥΛΙΚΗ ΒΟΗΘΕΙΑ ΕΙΣ ΤΟΝ ΑΠΕΚΔΥΟΜΕΝΟΝ ΣΚΛΗΡΟΝ ΑΓΩΝΑ ΗΡΧΙΣΕ ΠΡΑΓΜΑΤΟΠΟΙΟΥΜΕΝΗ._
26-8-42
ΤΗΝ 1,30΄ ΩΡΑΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΛΕΙΒΑΔΙ ΣΥΝΤΕΚΝΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΠΑΡΑΛΑΒΟΜΕΝ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ ΓΑΛΑΝΟΝ. Ο ΘΩΜΑΣ ΗΤΟ ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΠΡΟ 2 ΗΜΕΡΩΝ. ΚΑΤΟΠΙΝ ΟΛΟΝΥΚΤΙΟΥ ΠΟΡΕΙΑΣ ΔΙΑ ΔΥΣΒΑΤΩΝ ΚΑΙ ΑΠΟΚΡΗΜΝΩΝ ΔΡΟΜΙΣΚΩΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΖΥΓΟΜΗΛΙΑ ΤΗΝ 6ην ΩΡΑΝ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΛΥΒΙ ΤΟΥ ΔΗΜ.ΖΑΓΚΑ «Η ΜΗΛΙΑ». ΕΚΕΙ ΚΑΘΙΣΑΜΕΝ ΓΙΑ Ν’ ΑΝΑΠΑΥΘΟΥΜΕΝ ΕΩΣ ΤΑΣ 15 ΩΡΑΝ. ΦΑΓΑΜΕ ΨΗΤΟ. ΜΕΤΑ ΑΝΕΒΗΚΑΜΕ ΣΤΗΝ ΚΟΡΥΦΗ ΚΑΙ ΑΡΧΙΣΑΜΕ ΤΗΝ ΟΡΓΑΝΩΣΙΝ ΤΩΝ ΠΥΡΩΝ ΔΙΑ ΤΟΝ ΑΚΡΙΒΗΝ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΝ ΤΟΥ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ ΓΙΑ ΝΑ ΡΙΨΗ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. ΕΝ ΤΩ ΜΕΤΑΞΥ ΤΑΚΤΟΠΟΙΗΣΑΜΕ ΚΑΙ ΜΕΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΟΥΜΕ. ΠΕΡΙΜΕΝΑΜΕ ΜΕ ΑΝΑΜΕΝΕΣ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ ΕΩΣ ΤΗΝ 1,30΄ ΩΡΑΝ ΑΛΛΑ ΔΥΣΤΥΧΩΣ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΝ ΔΕΝ ΗΛΘΕΝ. Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΥΠΕΣΧΕΘΗ ΟΤΙ ΟΠΟΙΟΣ ΑΚΟΥΣΕΙ ΠΡΩΤΟΣ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΘΑ ΤΟΥ ΔΩΣΗ ΜΙΑΝ ΧΡΥΣΗΝ ΛΙΡΑ. ΚΟΙΜΗΘΗΚΑ ΜΑΖΙ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ._
27-8-42
ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΞΕΚΟΥΡΑΣΤΗΚΑΜΕ ΚΑΙ ΚΟΙΜΗΘΗΚΑΜΕ. ΤΟ ΜΕΣΗΜΕΡΙ Ο ΜΥΡΙΔΑΚΗΣ ΜΑΣ ΕΙΠΕ ΑΦΟΥ ΚΟΙΤΑΞΕ ΤΗΝ ΩΜΟΠΛΑΤΗ ΕΝΟΣ ΣΦΑΓΙΟΥ ΚΑΙ ΜΑΛΙΣΤΑ ΙΔΙΑΙΤΕΡΩΣ ΣΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΟΤΙ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΘΑ ΕΡΧΟΤΑΝ ΑΛΛΑ ΤΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ ΘΑ ΜΑΣ ΤΑ ΚΛΕΨΟΥΝ. ΠΡΑΓΜΑΤΙ ΟΛΟΙ ΕΙΧΑΜΕ ΤΗΝ ΠΕΠΟΙΘΗΣΙΝ ΟΤΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΘΑ ΕΡΧΟΤΑΝ ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΝ. ΑΠΟ ΝΩΡΙΣ ΕΤΟΙΜΑΣΑΜΕ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ. Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΑΠΟ ΤΟ ΠΟΛΥ ΚΡΥΟ ΠΑΘΑΙΝΕΙ ΚΡΥΟΠΑΓΗΜΑΤΑ._
28-8-42
ΤΗΝ 1,25 ΔΙΝΕΙ ΤΟ ΣΥΝΘΗΜΑ ΤΗΣ ΑΦΙΞΕΩΣ ΤΟΥ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟΥ ΔΙΑ ΣΦΥΡΙΓΜΑΤΟΣ Ο ΙΩΑΝΝΗΣ ΖΑΓΓΑΣ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΠΗΡΕ ΚΑΙ ΤΗΝ ΛΙΡΑΝ. ΤΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ ΗΛΘΕΝ ΚΑΤΕΥΘΕΙΑΝ. ΕΚΑΝΕ ΜΕΡΙΚΕΣ ΒΟΛΤΕΣ ΠΑΝΩ ΑΠΟ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ. ΤΑ ΔΕΜΑΤΑ ΕΠΕΣΑΝ ΜΑΚΡΙΑ ΑΠΟ ΜΑΣ ΚΑΙ ΑΜΕΣΩΣ ΑΡΧΙΖΕΙ Η ΕΡΕΥΝΑ ΣΕ ΟΛΟ ΤΟ ΔΑΣΟΣ. ΤΑ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ ΕΠΕΣΑΝ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟ ΚΑΛΥΒΙ ΤΟΥ ΔΗΜ.ΖΑΓΚΑ. ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΨΑΧΝΑΜΕ ΚΑΙ ΜΟΛΙΣ ΚΑΤΟΡΘΩΣΑΜΕ ΝΑ ΒΡΟΥΜΕ 9 ΔΕΜΑΤΑ ΚΑΙ ΑΠΟ ΑΥΤΑ ΕΛΛΕΙΠΟΥΝ ΠΟΛΛΑ ΠΡΑΓΜΑΤΑ. ΕΛΛΕΙΠΟΥΝ ΑΚΟΜΑ ΠΑΡΑ ΠΟΛΛΑ ΠΕΡΙ ΤΑ 30. ΠΕΡΙΕΙΧΑΝ 7 ΟΠΛΑ, ΟΛΙΓΑ ΠΥΡΟΜΑΧΙΚΑ ΚΑΙ ΟΛΙΓΑ ΠΙΣΤΟΛΙΑ ΤΑ ΟΠΟΙΑ ΚΑΙ ΕΚΑΤΕΣΤΡΑΦΗΣΑΝ ΟΛΙΓΟΝ ΙΜΑΤΙΣΜΟ, ΧΕΛΩΝΕΣ ΜΑΓΝΗΤΙΚΕΣ ΚΑΙ ΒΛΗΜΑΤΑ ΑΤΟΜΙΚΟΥ ΟΛΜΟΥ …..ΕΙΧΑΝ ΜΑΖΕΥΤΕΙ ΠΟΛΛΟΙ ΚΑΤΟΙΚΟΙ ΤΟΥ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙΟΥ._
29-8-42
ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΑΣΧΟΛΗΘΗΚΑΜΕ ΕΙΣ ΤΗΝ ΕΞΕΡΕΥΝΗΣΙΝ ΤΟΥ ΔΑΣΟΥΣ ΜΗΠΩΣ ΤΥΧΟΝ ΕΥΡΟΜΕΝ ΚΑΝΕΝΑ ΔΕΜΑ ΑΚΟΜΑ. ΑΛΛΑ ΕΙΣ ΜΑΤΗΝ. ΜΑΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΟΥΝ ΟΤΙ ΣΤΟ ΜΙΤΣΕΛΙ ΣΤΑ ΚΑΛΥΒΙΑ ΤΩΝ ΔΗΜΟΒΑΣΙΛΕΩΝ ΕΥΡΕΘΗΣΑΝ ΑΛΛΑ 3 ΔΕΜΑΤΑ. ΤΑΣ ΠΡΩΙΝΑΣ ΩΡΑΣ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΙΣΚΟΣ ΜΕΤΑ ΤΩΝ ΥΠΕΝΟΜΑΤΑΡΧΟΥ ΚΟΣΣΥΒΑΚΗ ΓΙΩΡ. ΚΑΙ ΤΟΥ ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ ΜΑΚΡΗ. ΤΗΝ 19,30 ΩΡΑΝ Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΜΕΤΑ ΤΟ ΔΕΙΠΝΟΝ ΣΥΓΚΕΝΤΡΩΣΕ ΟΛΟΥΣ ΤΟΥΣ ΠΑΡΕΥΡΙΣΚΟΜΕΝΟΥΣ ΚΑΤΟΙΚΟΥΣ ΤΟΥ ΣΑΚΑΡΕΤΣΙΟΥ ΚΑΙ ΩΜΙΛΗΣΕΝ ΔΙΑ ΘΕΡΜΩΝ ΚΑΙ ΠΑΤΡΙΩΤΙΚΩΝ ΛΟΓΩΝ ΕΞΑΡΑΣ ΤΗΝ ΣΗΜΑΣΙΑΝ ΤΗΣ ΙΕΡΑΣ ΑΥΤΗΣ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΣ, ΣΥΝΕΣΤΗΣΕ ΔΕ ΙΔΙΑΙΤΕΡΑΝ ΠΡΟΣΟΧΗΝ ΚΑΙ ΜΕΓΑΛΥΤΕΡΟΝ ΕΝΔΙΑΦΕΡΟΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΚΑΤΑΒΑΛΟΜΕΝΗΝ ΠΡΟΣΠΑΘΕΙΑΝ ΜΑΣ….ΤΗΝ 21,30΄ ΑΝΑΧΩΡΗΣΑΜΕΝ (ΚΑΤΑΣΤΗΣΑΜΕΝ ΥΠΕΥΘΥΝΟΝ ΔΙΑ ΤΗΝ ΔΙΑΦΥΛΑΞΙΝ ΤΩΝ ΕΙΔΩΝ ΤΟΝ ΔΗΜ. ΖΑΓΓΑΝ). Ο ΑΡΧΗΓΟΣ, ΜΥΡΙΔΑΚΗΣ, ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ, ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΓΑΛΑΝΟΣ, ΘΩΜΑΣ ΖΑΓΓΑΣ ΚΑΙ ΔΗΜ. ΔΗΜΟΒΑΣΙΛΗΣ. ΑΦΗΣΑΜΕ ΕΝΤΟΛΗ ΣΤΟΥΣ ΥΠΟΛΟΙΠΟΥΣ ΝΑ ΠΑΡΑΜΕΙΝΟΥΝ ΚΑΙ ΑΠΟΨΕ ΓΙΑ Ν΄ΑΝΑΨΟΥΝ ΤΙΣ ΦΩΤΙΕΣ ΜΗΠΩΣ ΘΑ ΕΡΧΟΤΑΝ ΚΑΙ ΑΛΛΟ ΑΕΡΟΠΛΑΝΟ._
30-8-42
ΤΗΝ 1ην ΩΡΑΝ ΦΘΑΣΑΜΕΝ ΕΙΣ ΚΑΛΥΒΙ ΔΗΜ. ΔΗΜΟΒΑΣΙΛΗ ΣΤΟ ΜΙΤΣΕΛΙ ΚΑΤΑΚΟΠΟΙ. ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΗΜΕΡΑΝ ΑΝΕΠΑΥΘΗΜΕΝ ΚΑΙ ΤΗΝ 22,30΄ ΑΝΑΧΩΡΗΣΑΜΕΝ ΔΙΑ ΤΟ ΛΕΙΒΑΔΙ ΣΥΝΤΕΚΝΟΥ ΜΕ ΣΥΝΟΔΟΝ ΤΟΝ ΣΩΤΗΡΙΟΝ ΔΗΜΟΒΑΣΙΛΗΝ._
31-8-42
ΤΗΝ 1,30΄ΩΡΑΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΛΕΙΒΑΔΙ ΣΤΟ ΚΑΛΥΒΙ ΤΩΝ ΓΑΛΑΝΑΙΩΝ ΚΑΙ ΜΑΓΓΑΝΟΥ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΝΟΜΕΝ. ΤΗΝ 16,15΄ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΜΕ ΣΥΝΟΔΟΝ ΤΟΝ ΓΕΩΡΓΙΟΝ ΓΑΛΑΝΟΝ ΓΙΑ ΝΑ ΓΥΡΙΣΩΜΕΝ ΣΤΟ ΛΗΜΕΡΙ ΜΑΣ ΣΤΗ ΣΒΑΡΝΑ. ΕΧΩ ΜΑΖΙ ΜΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΙΤΑΛΙΚΟ ΟΠΛΟ ΠΟΥ ΠΗΡΑ ΑΠΟ ΤΗΝ ΡΙΨΗ. ΕΙΝΑΙ ΜΑΚΡΥΤΕΡΟ ΑΠΟ ΜΕΝΑ. ΤΗΝ 17,30΄ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΣΤΗ ΣΒΑΡΝΑΝ. ΜΑΣ ΠΕΡΙΜΕΝΕΙ Ο ΕΤΕΡΟΣ ΤΗΣ ΣΥΝΤΡΟΦΙΑΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΚΑΙ ΤΑΚΗΣ ΑΡΒΑΝΙΤΗΣ._
1-9-42
ΣΗΜΕΡΟΝ ΕΡΧΕΤΑΙ Ο ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΙΣΚΟΣ ΚΑΙ Ο ΕΜ. ΤΖΗΜΑΣ. ΣΥΝΕΖΗΤΗΣΑΝ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ. ΤΟ ΑΠΟΓΕΥΜΑ ΕΒΡΕΞΕ ΠΟΛΥ. ΤΗΝ 22,30΄ ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΕΙ Ο ΙΩΑΝΗΣ ΠΛΑΣΤΗΡΑΣ ΔΙΑ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΚΑΤΑ ΔΙΑΤΑΓΗΝ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ._
2-9-42
ΤΥΓΧΑΝΩ ΤΗΣ ΥΠΗΡΕΣΙΑΣ ΣΤΟ ΜΑΓΕΙΡΕΜΑ ΚΑΙ Ο ΜΥΡΙΔΑΚΗΣ ΓΙΑ ΝΑ ΠΛΥΝΗ ΤΑ ΠΙΑΤΑ. ΜΑΓΕΙΡΕΨΑ ΕΝΑ ΩΡΑΙΟ ΠΙΛΑΦΙ ΜΕ ΚΡΕΑΣ ΚΑΙ ΕΚΑΝΑ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΡΥΖΟΓΑΛΟ. Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΠΗΓΑΙΝΕΙ ΣΤΟ ΚΑΛΥΒΙ ΤΟΥ ΑΡΒΑΝΙΤΗ ΜΕ ΤΟΝ ΟΠΟΙΟ ΣΥΖΗΤΑ ΠΟΛΛΕΣ ΩΡΕΣ. ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΒΡΟΧΗ._
3-9-42
ΤΗΝ 18,30΄ ΩΡΑΝ ΕΠΑΝΕΡΧΟΝΤΑΙ ΑΠΟ ΤΑΣ ΑΘΗΝΑΣ ΟΙ ΚΟΜΝΗΝΟΣ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ ΜΠΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ (ΜΑΡΑΣ). ΕΦΕΡΑΝ ΑΛΛΗΛΟΓΡΑΦΙΑΝ. ΣΥΝΕΖΗΤΗΣΑΝ ΕΠΙ ΠΟΛΥ ΜΕ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ……….
Στη φωτογραφία χωρικοί και αντάρτες συλλέγουν τα δέματα που έριξαν τα αγγλικά αεροπλάνα.
Η φωτογραφία που έχει τον υπότιτλο «Μια από τίς λιγοστές ρίψεις εφοδίων στον ΕΛΑΣ» είναι από το βιβλίο του Θανάση Χατζή Η ΝΙΚΗΦΟΡΑ ΕΠΑΝΑΣΤΑΣΗ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΕ, Β’ Έκδοση, Αθήνα, 1983)
Ήρωας του έπους του ’40. Αργότερα λοχίας του ΕΛΑΣ. Συνελήφθη από τους Γερμανούς τον Ιανουάριο του 1944, μεταφέρθηκε στο Νταχάου [MOOSBURG – S. ALAG : No 134365….] και απελευθερώθηκε τον Μάιο του 1945.
(Φωτο από αρχείο Γ. Δ. Σπύρου, Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)
——————
“ΣΤΡΑΤΟΠΕΔΟ ΚΟΝΤΑ ΣΤΟΝ ΑΡΑΧΘΟ……
Βρέχει. Κλεισμένοι στ’ αντίσκηνο τρώμε καρύδια και κουραμάνα. Οι αρβύλες μας έχουν οκάδες τη λάσπη.
Την ώρα του προσκλητηρίου πέρασε ένα αυτοκίνητο με τέσσερις Ιταλούς αιχμαλώτους. Ο ένας, ο ταγματάρχης είναι ευδιάθετος, μασουλάει. Οι φαντάροι τούς προσφέρουν καρύδια, τσιγάρα. Είναι οι τρεις αχώριστοι. Όλοι αξιωματικοί. Ο ένας νέος, λιγνός, με ακαλλιέργητο γενάκι σκύβει το κεφάλι και δεν κοιτάζει γύρω, δεν μιλάει. Είναι ντροπιασμένος, αποφεύγει τα βλέμματά μας. Του προσφέρουν τσιγάρο και αρνείται ευγενικά.
ΤΑ ΓΡΑΜΜΑΤΑ ΤΟΥ ΝΕΚΡΟΥ.
Τον βρήκανε νεκρό, έξω από το Καλπάκι. Ήτανε λέει, πεσμένος, ανάσκελα, ως 25 χρονών. Αντόνιο Τσεκκαρέλι τον έλεγαν. Του γράφει η μάνα του και ο θείος του με τη θεία νουνά του.
Λίγες λέξεις, τυπικές σχεδόν. Η μάνα: «Χαίρομαι που είσαι καλά. Μια mamma δεν μπορεί παρά να εύχεται το γρήγορο γυρισμό του γιού της. Τη φωτογραφία σου τη λάβαμε. Δε σου στείλαμε δικές μας, όχι γιατί δεν φροντίσαμε αλλά γιατί ο καιρός ήταν, αυτές τις μέρες συννεφιασμένος. Ο πατέρας σου κι οι αδερφάδες σου, σε χαιρετούν και προσμένουν να γυρίσεις. Απρίλης 1940».
Οι φαντάροι γελούνε χοντρά.(Πηγή : Μπλογκ Λογομνήμων….)
*Ο Άγγελος Τερζάκης ήταν Έλληνας λογοτέχνης της γενιάς του ’30 και δοκιμιογράφος.
Στη φωτογραφία «Ιταλοί αιχμάλωτοι του 1940» (Πηγή Ελλήνων Ιστορικά, Η Μάχη των Οχυρών)
“Σώζονται λείψανα αρχαίων φρουρίων : Ερείπια εις την περιοχήν «Τσιούμα», μεταξύ Γραικικού και Ρωμανού, όπου και ευρέθησαν νομίσματα Πύρρου (ΑΠΕΙΡΩΤΑΝ), και Αχαικής συμμαχίας. Θεμέλια εις θέσιν Παναγιά με τετορνευμένους ογκόλιθους παρά τους Ραφταναίους. Θεμέλια εις θέσιν «Παναγιά» Πραμάντων, με ευρισκόμενα εισέτι Μακεδονικών χρόνων νομίσματα.
Άξια όμως ιδιαιτέρας μνείας είναι και τα εν τη περιοχή των Πραμάντων εις θέσιν Άγιος Βασίλειος, προ εβδομηκονταετίας περίπου(1900), λίθινα ευρήματα, διπλούς πέλεκυς, μάχαιρα και γεωργικά εργαλεία, εξ ων προκύπτει , ότι ο τόπος ούτος, και προ της ευρέσεως του χαλκού, ή το μεταίχμιον του χρόνου αυτού (1600-1400 π. Χ.), ήτο κατωκημένος και σχέσιν προς τον Μινωικόν πολιτισμόν είχεν….(Πηγή : ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ, Ν. Παπακώστας, Αθήναι, 1967)
Στη φωτογραφία του 1939, στον Αι Λιά(?)
“Το δάσος των ελατών, ανά μέσον του οποίου διέρχεται ο μεταβαίνων από Αγνάντων εις Πράμαντα, την πρωτεύουσαν του ομωνύμου δήμου, είναι θαυμασίως γραφικόν. Καίτοι τα Άγναντα, με τας τοποθεσίας αυτών, και το κρυσταλλοειδές ύδωρ της «Κρύας Βρύσις», εφ’ η ευλόγως σεμνύονται οι Αγνάντιοι, κρατούσιν έτι εις το πνεύμα, η θέα των Πραμάντων όμως, των αίφνης ανελισσομένων από της χλοεράς λεκάνης και των εντός αυτής λόφων, ύπερθεν των οποίων εγείρονται υψηλότεροι βουνοί, μικρόν δε απωτέρω ο μέγας των Τσουμέρκων κορμός, εμποιεί εις τον ξένον ισχυράν εντύπωσιν.
Το χωρίον είναι μέγιστον, πλούσιον δε σχετικώς. Γραφικόν, δρυμώδες και πολύκρουνον, θεωρείτε το μεγαλείτερον της περιοχής των Τσουμέρκων, παρουσιάζον και πυκνότερά πως τα μόλις αρχόμενα ίχνη δημοσίας τινος κοινωνικής ευμαρείας………..
Η βλάστησις ακμάζει εντός και εκτός των Πραμάντων. Αντίκρυ εγείρονται τα όρη της Δούλης, όπισθεν υψούνται τα Τσουμέρκα, εκ πλαγίου, προς ανατολάς, αι χαμηλότεραι της Πίνδου οροσειραί, δεξιόθεν και αριστερόθεν σύσκιοι λόφοι, και από της βάσεως αυτών, από του βαθους της ορεινής αυτής κοιλάδος, της αφθονούσης εις ύδατα, εις ρεύματα και εις δασών στολήν, προσαβαίνει η κώμη των Πραμάντων, ενιαία εν απόπτω, κεχωρισμένη εντός, και εις εγγυτάτας συνοικίας, εν μέσω κήπων, φυτειών αραβοσίτων και δένδρων ημέρων και αγρίων, εκτεινομένη… (Πηγή :Από του Σαρωνικού εις τον Αμπρακικόν, Σπυρίδων Παγανέλης , Αθήνα, 1905)
*Ο Σ. Παγανέλης την εποχή εκείνη είχε διορισθεί Νομάρχης Νομού Άρτης.
Στη φωτογραφία του Α. Βερτόδουλου «Τα Πράμαντα κάτω από τα Τζουμέρκα» – Λεύκωμα ΗΠΕΙΡΟΣ, Γιάννινα, 1995
————
Το τραγούδι του Πρωτομάστορα με φωτογραφία του Γεφυριού της ‘Άρτας, στα Νεοελληνικά Αναγνώσματα του Ιωάννη Πολέμη το 1921, Έκδοση Β’.
(Λεπτομέρεια για το βιβλίο στο σχόλιο)
——————————
Ένα χαρακτηριστικό σκίτσο για τον πόλεμο τον 1897, από τον «ΡΩΜΗΟ» του Σουρή.
