EΓΡΑΨΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΤΟΠΟ ΚΑΤΑΓΩΓΗΣ ΤΟΥ ΚΑΡΑΙΣΚΑΚΗ…

—————
Κ. ΠΑΠΑΡΡΗΓΟΠΟΥΛΟΣ : “Ο Γεώργιος Καραϊσκάκης εγγενήθη τω 1782 εις Σκουληκαρυάν ( ή Σκωληκαρυάν) της επαρχίας Άρτης από μοναχής τινος (….) αδελφή μεν του Κώνστα Διμισκή, πρώτη δ’εξαδέλφη του ονομαστού Γώγου Μπακώλα……”
(Από το άρθρο του Κ.Γ. Παπαρρηγόπουλου “Γεώργιος Καραισκάκης” στην εφημερίδα “ Έλλην”, 1867)

Στη φωτογραφία ο πίνακας «Ο Καραϊσκάκης καταδιώκων τον Κιουταχή», Θεόφιλος Χατζημιχαήλ, 1911.
Ο Καραϊσκάκης, έφιππος στο κέντρο της σύνθεσης, μοιάζει με τον Άγιο Γεώργιο των αυτοδίδακτων λαϊκών αγιογράφων. Στον πίνακα ο ήρωας καταδιώκει τον Κιουταχή πασά κατά την πολιορκία της Ακρόπολης το 1826 και στα πόδια του αλόγου του ο ηττημένος εχθρός προαναγγέλλει βέβαιη νίκη. Ο «Καραϊσκάκης» παρέμενε αφανής για δεκαετίες, ενταγμένος σε ιδιωτική συλλογή. «Όπως ανέφερε ο συλλέκτης, το έργο βρίσκεται στην κατοχή της οικογένειάς του για περισσότερο από 50 χρόνια. Το απέκτησε ο πατέρας του απευθείας από τον ποιητή Ανδρέα Εμπειρίκο, ο οποίος ήταν ένας από τους σημαντικότερους συλλέκτες του Θεόφιλου. Την εποχή εκείνη, κατά τη δεκαετία του ’60, οι συλλέκτες βρίσκονταν στις ίδιες συντροφιές με τους ποιητές, τους καλλιτέχνες και τους διανοουμένους και πολλές φορές τα έργα τέχνης αντάλλασσαν χέρια κατά τη διάρκεια φιλολογικών βραδιών, με αναγνώσεις ποιημάτων και αισθητικές αναλύσεις που διαρκούσαν έως τις πρώτες πρωινές ώρες. Ο Τσαρούχης, μάλιστα, ήταν εκείνος που σχεδίασε και χρωμάτισε την κορνίζα του πίνακα, δείχνοντας έμπρακτα πόσο σημαντικό τον θεωρούσε». Το έργο παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στο κοινό κατά την Έκθεση του Βρετανικού Συμβουλίου (Μάιος 1947). Η έκθεση, που πραγματοποιήθηκε χάρη στην πρωτοβουλία του Γιώργου Σεφέρη, του Γιώργου Κατσίμπαλη και του Άγγελου Κατακουζηνού, ήταν αφιερωμένη στο έργο του Θεόφιλου. Το ενδιαφέρον για την τέχνη του, την οποία ο Tériade ανακάλυψε και υποστήριξε ήδη από τον Μεσοπόλεμο, ανανεώθηκε από την αποκαλούμενη «γενιά του ’30», χάρη στην οποία ουσιαστικά καθιερώθηκε ως «εθνικός ζωγράφος».(Πηγή : Εφημερίδα ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ, 17/03/2021)

Δημοσιεύθηκε στη Γεώργιος Καραϊσκάκης | Σχολιάστε

Η ΠΛΗΘΥΣΜΙΑΚΗ ΕΞΕΛΙΞΗ ΣΤΑ ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

—————————-
1828 : Ο πληθυσμός της περιοχής Τζουμέρκων σύμφωνα με κατάστιχο που βρίσκεται στα Γενικά Αρχεία του Κράτους το 1828 (Πηγή : Σχετικό άρθρο του Κ. Διαμάντη στο Περιοδικό ΣΚΟΥΦΑΣ, τχ. 16ον, 1960)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην Τουρκοκρατία | Σχολιάστε

ΑΛΗ ΠΑΣΑΣ – ΕΝΑΣ ΑΠΛΗΣΤΟΣ ΤΥΡΑΝΝΟΣ

——————————–
Ο Αλή προκειμένου να πλουτίσει προχωρούσε με κάθε τρόπο σε κινήσεις που ωφελούσαν το προσωπικό του συμφέρον, αδιαφορώντας αν ήταν νόμιμες ή παράνομες. Δεν υπήρχε κάτι που να δίσταζε να κάνει, δεν υπήρχε μέθοδος που να απέφευγε να ακολουθήσει προκειμένου να πλουτίσει. Τα τσιφλίκια αποτελούσαν την πιο σημαντική πηγή πλούτου του Αλή Πασά. Ο ίδιος μαζί με τους γιους του απέκτησε εκατοντάδες τσιφλίκια. Σχεδόν όλα αποκτήθηκαν με παράνομα μέσα και κάποιες φορές με εκφοβισμό ή αρπαγές. Πολλές φορές δε αποσπούσε χρήματα και περιουσίες από τον λαό με τρόπο κτηνώδη. Για παράδειγμα, μερικές μαρτυρίες διαφύλαξαν την τραγική απόγνωση στην οποία περιήλθε ο λαός της Άρτας, τους βασανισμούς, τις φυλακίσεις και την οικονομική καταστροφή κατά την εκδήλωση της επιδημίας πανώλης, ύστερα απ΄την απόφαση ενός βαθύτατα ψυχανώμαλου τυράννου για την εφαρμογή σκληρών και απάνθρωπων αρπαχτικών μεθόδων προς κόρεσιν της καταστρεπτικής ιδιοτέλειάς του. “…… Ανηγόρευσε δ’ αυτός εαυτόν πάντων των άνευ γόνων αρρένων αποθνησκόντων κληρονόμον (….) εκληρονόμησε πάντα άνευ γόνων θανόντα”. Ο Ν. Πατσέλης, στηριγμένος στις σημειώσεις του Fr. Pouqueville τονίζει ότι “….κατά την ένσκηψιν του λοιμού εις Άρταν, η μόνη απασχόλησις του Αλή ήτο η αποστολή διαφόρων επιτρόπων προς κατάληψιν των περιουσιών των αποθανόντων άνευ κληρονόμων. Επειδή όμως το πλείστον των αδεσπότων κληρονομιών συνίστατο εξ ακινήτων, άτινα έπρεπε να αποδώσουν το ταχύτερον, ο Αλή μετέφερε εις Άρταν 4000 κατοίκους εk των χωρίων της Κασσιοπίας, τους οποίους ηνάγκασε να καταλάβουν τα εγκαταλειφθέντα ακίνητα προς πληρωμήν ενοικίου”. Επίσης μέσα από το βιβλίο του Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως, ο ίδιος ο Fr. Pouqueville δίνει μια εφιαλτική εικόνα των αρπαχτικών μεθόδων : “…..άμα δε επισχεθείσης της επιδημίας ο Αλή πασάς έπεμψεν απεσταλμένους, οίτινες ήσαν επιτετραμμένοι να διευθετήσωσι την κατάστασιν των επίπλων και της ακινήτου περιουσίας, της οποίας εθεωρείτο γενικός κληρονόμος. Ίνα προβώσιν εις την καταγραφήν της περιουσίας των, οι δυστυχείς διασωθέντες του θανάτου, με κίνδυνον να εγείρουσιν την μολυσματικήν νόσον, ηναγκάσθησαν, παρά τις παρακλήσεις του γάλλου πρόξενου κ. Ούγου Πουκεβίλλ, να πλύνωσιν εις τα ύδατα του Ινάχου τα μαλλία των στρωμάτων, τας σινδόνας και τα πεποτισμένα έτι διά του πύου των βουβώνων σπληνία, ενώ εισπράκτορες συνέλεγον και ανέγραφον τον ολίγον χρυσόν και άργυρον, τους οποίους δεν είχον κεκρυμμένους. Τα κοίλα των δένδρων, αι ελάχισται κοιλότητες επιθεωρήθησαν, επειδή δε εύρον πέριξ σκελετού ζώνην πλήρη χρυσών ενετικών νομισμάτων προέβησαν εις λεπτομερή εξέτασιν των οστών(….). Πάντες οι της πόλεως άρχοντες συλληφθέντες εις ποικίλας υπεβλήθησαν βασάνους, ίνα ομολογήσωσιν που ευρίσκοντο οι κεκρυμμένοι θησαυροί. Εις τούτων κατηγορηθείς ως υπεξαιρέσας αντικείμενά τινα εβυθίσθη εις λέβητα πλήρη ζέοντος ελαίου. Γέροντες, γυναίκες, τέκνα, πλούσιοι και πένητες άπαντες ερωτήθησαν τεθέντες υπό μάστιγα. Και προσθέτει αλλού Κι εννοούσε να παρακολουθή όλες αυτές τις θηριωδίες”. (Πηγή : Η ΕΠΙΔΗΜΙΑ ΠΑΝΩΛΗΣ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ, Περιοδικό ΣΚΟΥΦΑΣ, τχ. 54-55, 1980)

Στη φωτογραφία : Χαρακτικό με τα φρικτά βασανιστήρια στην περίοδο της Τουρκοκρατίας. (Πηγή : Ιντερνετ)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην Τουρκοκρατία | Σχολιάστε

ΤΑ ΤΣΙΦΛΙΚΙΑ ΤΟΥ ΑΛΗ ΠΑΣΑ ΣΤΟΝ ΚΑΖΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ – ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ

————————
“Η παρουσία του Αλή Πασά στην Ήπειρο είχε σαν αποτέλεσμα την ανατροπή του πολυϊδιοκτησιακού γαιοκτητικού συστήματος και τη δημιουργία των τσιφλικιών. Χρησιμοποιώντας διάφορα μέσα, ο Αλή πασάς ιδιοποιήθηκε κρατικές γαίες, κτήματα τα οποία ανήκαν σε Μονές, κοινότητες, ιδιώτες και άλλους γαιοκτήμονες. Η δραστική παρέμβασή του στο γαιοκτητικό σύστημα της Ηπείρου είχε σοβαρές επιπτώσεις και για τον καζά της Άρτας. Όπως διαπιστώνεται από τις πηγές, πολλά χωριά έγιναν τσιφλίκια του ίδιου και των παιδιών του. Στην πεδιάδα της Άρτας και την περιοχή της Λάμαρης μόνο δύο τσιφλίκια δεν πέρασαν στην ιδιοκτησία τους. Την ίδια όμως τύχη είχαν και ορισμένα χωριά ορεινών και ημιορεινών περιοχών. Ο αριθμός των τσιφλικιών αυξήθηκε μετά το 1817, όταν ο αγροτικός πληθυσμός, εξαθλιωμένος ηθικά και οικονομικά από την πανώλη, βρέθηκε σε πλήρη αδυναμία να ανταποκριθεί στις φορολογικές του υποχρεώσεις και αναγκάστηκε να πουλήσει ή να παραχωρήσει στον Αλή πασά τα κτήματά του ή και ολόκληρα χωριά. Ωστόσο, πρέπει να σημειώσουμε ότι η ιδιοκτησία των χωρικών δεν εκλείπει εντελώς. Συνήθως περιορίζεται σε μερικά αμπέλια ή κήπους και ορισμένα ζώα ή ακόμη και χωράφια. Ο κατάλογος των τσιφλικιών του Αλή πασά και των παιδιών του στα Τζουμέρκα, ο οποίος συντάχθηκε από τον Φιλητά και δημοσιεύτηκε από τον Σπ. Αραβαντινό στη μελέτη του για τον πασά των Ιωαννίνων έχει ως εξής:
ΤΖΟΥΜΕΡΚΑ : Λιόζιστα, Ζυγοχώρια (Τα Ζυγοχώρια ήταν εννέα χωριά, τα οποία ανήκαν στο Κάτω Ραδοβίζι: Μαρκινιάδα. Λιβίτσικο (Ζυγός), Τσερκίστα (Κλειστό), Επάνω Πέτρα, αλλιώς Επάνω Πέτα ή Σπανοπέτρα (Ανω Πέτρα και τελευταία Πέτρα), Χώσιανα (Φωτεινό), Δημαριό, Ματισσιό, Σέληνα, Τόσκες. Τα τρία τελευταία στη διάρκεια του 19ου αιώνα ερημώθηκαν και έμειναν σχεδόν ακατοίκητα (Ξενόπουλου, ό.π.. σ. 32-35), Βρεστενίστα (Πηγές), Καταβόθρα (Αστροχώρι), Μουσούντα (Μεσούντα), Θοδώριανα (Θεωδόριανα), Μελισσουργοί, Μουμλιανά (Γοργόμυλος), Πράμαντα, Βελεντζικό, Σκουλικαριά. Το γεγονός ότι τα τσιφλίκια του Ραδοβιζιού συναριθμούνται με τα τσιφλίκια των Τζουμέρκων οφείλεται στις διοικητικές ανακατατάξεις, οι οποίες έγιναν στο ανατολικό τμήμα του καζά της Αρτας μετά την κατάπνιξη της επανάστασης του 1854.(Πηγή ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΙΣΤΟΡΙΑ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Κ. Πανάγου, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων. Σχολή Φιλοσοφική. Τμήμα Ιστορίας και Αρχαιολογίας, Τόμος 26, 1997)

Στη φωτογραφία : Προσωπογραφία του Αλή Πασά των Ιωαννίνων, CARTWRIGHT, Joseph, Λονδίνο, R. Havell, 1822. (Πηγή : https://el.travelogues.gr/item.php?view=53941)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην Τουρκοκρατία | Σχολιάστε

1970ς : Άποψη της Άρτας από την περιοχή του Τριγώνου

1970ς : Άποψη της Άρτας από την περιοχή του Τριγώνου, όταν η περιοχή ήταν ακόμη γεμάτη κτήματα με πορτοκαλιές, χωρίς δόμηση. Καρτ – ποσταλ των εκδόσεων Δέλτα. (Φωτο από οίκο δημοπρασιών)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στο πέρασμα του χρόνου | Σχολιάστε

ΔΙΑΔΡΟΜΗ ΑΡΤΑ – ΝΗΣΙΣΤΑ, 1964

————————————-
“Ο καρνάβαλος ανηφορίζει ένα δρόμο γεμάτο σκόνη, χώμα, πέτρες, γούρνες και σβουνιές μουλαριών και γελαδιών. Αγκομαχούσε το παλιό αμάξι φορτωμένο χίλια δυο πράγματα, από καινούργια τσαπιά, αγοραστά, ζάχαρη, αλεύρι, πετρέλαιο, γίδες κι ανθρώπους. Όλα σε μια καρότσα των 10 θέσεων με σύντροφο μόνιμο πια τη σκόνη σύννεφο και τ’αγκομαχητό της παληάς μηχανής. Σ’ένα απότομο φρενάρισμα που τρίξαν τα σιδηρικά του “Λεωφορείου” βρέθηκαν μπροστά στο καπώ μερικά πράγματα κι οι γίδες πάνω στους ανθρώπους. Τούτο δεν ήταν αυτοκίνητο μα ένας κινούμενος μπρος-πίσω, δεξιά-αριστερά μπόγος από τσάτζαλα – μάτζαλα, κρεμασμένα κακοίν κακώς σαν σταφύλια. Ένα μικρό μυρλίζει στις πίσω θέσεις κι η μάννα για να το μερώση του κόβη ένα κομμάτι καστραβέτσι*, μια γίδα δεν χάνει την ευκαιρία και του το αρπάζει σχεδόν απ’ το στόμα.
Κι ανηφορίζει και ξεφυσάει το παληό τζιπ φέρνοντας στο χωριό ταξιδιώτες, ψώνια και πολιτισμό. Έφτασε, στάθηκε και σαν κατακάθησε ο κουρνιαχτός άρχισαν να κατεβαίνουν και να κατεβαίνουν κι όλο να κατεβαίνουν, θα ήταν άνθρωποι και ζώα πάνω από τριάντα.
Σαν τον ταχυδρόμο κορνάρισε τρεις φορές ο σωφέρ και ξεχύθηκαν από τις ρόκες και τα τριφύλλια, άνθρωποι που περίμεναν κάποιον ή κάτι. Άλλος αδελφό απ’ τη Γερμανία, άλλος γράμμα, άλλος μια δραχμή μπριόλ κι άλλη 50 δράμια καφέ. Ο καρνάβαλος ξεφόρτωνε συνέχεια τροβάδες, τσατσούλια, κούτες κι έκανε διανομή. Στον καθένα το πράμα του. Όταν τελείωσε, κορνάρισε μια και συνέχισε για παραπάνω. Αύριο το ίδιο βιολί, το ίδιο στριμωξίδι.” (Πηγή : Άρθρο της εφημερίδας Ο ΑΡΑΧΘΟΣ, α.φ. 3, 1964)

* Για τη λέξη “καστραβέτσι” μπορείτε να βρείτε πληροφορίες στο λινκ https://www.periergos.gr/erotiseis/ti-einai-kastrabetsi

Στη φωτογραφία ο Καρνάβαλος μέσα στα νερά από την ίδια εφημερίδα. 

Δημοσιεύθηκε στη Τα Μέσα Μεταφοράς | Σχολιάστε

Φιλαρμονική Άρτης – Β’ περίοδος (1924-1941)

—————————-
Για ένα μεγάλο χρονικό διάστημα η φιλαρμονική του Σκουφά σταμάτησε την λειτουργία της εξ αιτίας των πολεμικών γεγονότων που έλαβαν χώρα. Οι βαλκανικοί πόλεμοι του 1912 καθώς και η μικρασιατική εκστρατεία εμπόδισε τον Σύλλογο να αναπτύξει περαιτέρω την δραστηριότητά του. Στις αρχές του 1924 η φιλαρμονική ήταν ανύπαρκτη και η μόνη περιουσία της ήταν λίγα έπιπλα και τα μουσικά όργανα που αγοράστηκαν το 1898. Ο Σύλλογος, ωστόσο προσπάθησε να διατηρήσει τη φιλαρμονική και έτσι τα μαθήματα ξαναρχίζουν. Αρχιμουσικός προσλαμβάνεται ο εκ Καρδίτσης Δημήτριος Παπαϊωάννου, ο οποίος πριν έρθει στην φιλαρμονική του Σκουφά διατέλεσε αρχιμουσικός στην φιλαρμονική του Αιγίου και η φιλαρμονική αρχίζει να ξαναζωντανεύει. Οι πρώτοι μήνες ήταν δύσκολοι, η αγάπη όμως των αρτινών έκανε την φιλαρμονική να ανθίσει και έτσι σε σχετικά μικρό χρονικό διάστημα υπήρξε πάλι ένα ενεργό μουσικό σύνολο, το οποίο λάμβανε μέρος σε πολλές κοινωνικές και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η δράση της φιλαρμονικής τα χρόνια του μεσοπολέμου, ίσως είναι η πιο αξιόλογη και θαυμαστή από όλες. Φοξ-τροτ, ταγκό, βαλς, οπερέτες του Νικου Χατζηαποστόλου και του Θεόφραστου Σακελλαρίδη, σερενάτες του Νικ. Κόκκινου, μαζούρκες και πόλκες είναι ένα μικρό μέρος του ρεπερτορίου που έπαιζε τότε η φιλαρμονική. Αυτό ο ζωντανός μουσικός οργανισμός, πρωτοστατούσε σχεδόν σε κάθε πολιτιστική και κοινωνική δραστηριότητα της Άρτας. Χοροεσπερίδες, γλέντια, γάμοι, συνεστιάσεις καθώς και θεατρικές παραστάσεις πάντα με την συμβολή της φιλαρμονικής. Επίσης, αυτή την περίοδο η οικονομική και λειτουργική ανάπτυξη της φιλαρμονικής είναι ραγδαία. Γίνονται έρανοι και πολλές δωρεές. Ο Δήμος δίνει επιχορηγία 14.000 δρχ και αργότερα 25.000 δρχ. Επίσης, ο Γ. Καζατζής προσφέρει στο Σύλλογο άτοκο δάνειο 4.000 δρχ. Με αυτή τη οικονομική δυνατότητα καταφέρνει η φιλαρμονική να αγοράσει καινούργια όργανα και στολές. Τα όργανα προμηθεύτηκαν από το εργοστάσιο Rotrh-Peliti του Μιλάνου και οι στολές από τον Βόλο. (Πηγή : Ι. Τσακιρίδη, Φιλαρμονική Μ/Φ Συλλόγου «Σκουφά» Άρτας 1896. Εφημ. «ΑΜΒΡΑΚΙΑ», Άρτα 18/06/2007)

Στη φωτογραφία η Φιλαρμονική «ΣΚΟΥΦΑ» Άρτης το έτος 1924 (Πηγή : Αρχείο Μ/Φ Συλλόγου ΣΚΟΥΦΑΣ Άρτης, 1896)

ΑΡΤΙΝΟ ΕΜΒΑΤΗΡΙΟ «Ο Άραχθος»
(Πηγή : Αρχείο Μ/Φ Συλλόγου «ΣΚΟΥΦΑΣ» Άρτης 1896)

Δημοσιεύθηκε στη Η Φιλαρμονική της Πόλης | Σχολιάστε

1938-39 : Πρόσκοποι της Άρτης.

————-

1938-39 : Πρόσκοποι της Άρτης. Μπορείτε να διαβάσετε μερικά ονόματα στο πρώτο σχόλιο.(Φωτο κ έρευνα Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η Εκπαίδευση στην Άρτα | Σχολιάστε

ΓΑΙΟΚΤΗΤΙΚΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΑΡΤΑ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΑΠΕΛΕΥΘΕΡΩΣΗ – ΤΑ ΚΤΗΜΑΤΑ ΠΟΥ ΑΝΗΚΑΝ ΣΕ ΜΗ ΑΝΤΑΛΛΑΞΙΜΟΥΣ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΟΥΣ

“Η τρίτη κατηγορία μουσουλμανικής γαιοκτησία είναι αυτή που ανήκει σε μουσουλμάνους μη ανταλλάξιμους, σε όσους, δηλαδή, ήταν Οθωμανοί ή Αλβανοί υπήκοοι ή Αλβανοί την καταγωγή.( Αν και στο κείμενο της Σύμβασης της Λωζάννης δεν γινόταν καμία μνεία για την εξαίρεση από την ανταλλαγή των Αλβανών μουσουλμάνων της Ηπείρου, η ελληνική αντιπροσωπεία στη συνδιάσκεψη ειρήνης στη Λωζάννη τον Ιανουάριο του 1923 είχε δηλώσει, ύστερα και από πιέσεις των Μεγάλων Δυνάμεων και ιδίως της Ιταλίας, ότι δεν είχε καμία πρόθεση να προχωρήσει στην ανταλλαγή των μουσουλμάνων αλβανικής καταγωγής. Σύμφωνα με την προσαρτημένη στην ελληνοτουρκική σύμβαση Ανταλλαγής Πληθυσμών 9η Δήλωση, οι μουσουλμάνοι που είχαν εγκαταλείψει την Ελλάδα πριν από την 18η Οκτωβρίου 1912 ή διέμεναν πάντοτε εκτός Ελλάδας ήταν Τούρκοι υπήκοοι, δεν συμπεριλαμβάνονταν στην ανταλλαγή, η περιουσία τους δεν ήταν ανταλλάξιμη και είχαν το δικαίωμα ελεύθερης διάθεσής της.)
Στην περιοχή της Άρτας σε αυτή την κατηγορία κτημάτων ανήκουν οι Κιρκιζάτες, οι Χαλκιάδες, οι Πλησσοί και τμήματα του αγροκτήματος Γεωργουσιοί που ανήκαν στον Αλβανό υπήκοο κάτοικο Ιωαννίνων Ριζά Μουρτεζά, η Γραμμενίτσα που ανήκε στους Αλβανούς κατοίκους Πρέβεζας κληρονόμους του Τζελάλ Πασά, τμήμα του αγροκτήματος Πέτρα που ανήκε στον Αλβανό κάτοικο Ιωαννίνων Χουσεΐν Κόνιτσα, τμήμα του αγροκτήματος Ρουμπάς ιδιοκτησία του Οθωμανού υπηκόου κατοίκου Ιωαννίνων Γιαγιά Αλή Κοκαλιάρη, κτηματομερίδια των αγροκτημάτων Πλησσοί και Παναγιά Ιμαρέτ ιδιοκτησίας του Οθωμανού υπηκόου Φεϊμή Καϊμακάμη. Ιδιαίτερη αναφορά πρέπει να γίνει στις ιδιοκτησίες των κληρονόμων του Χασάν Ταχσίν Πασά, του αρχιστράτηγου δηλαδή που παρέδωσε τη Θεσσαλονίκη στον ελληνικό στρατό το 1912, στο αγρόκτημα Αμμότοπος (Κουμτζάδες). Η κόρη του Ταχσίν Πασά, Ζεκιέ και ο γιος του Κενάν Μεσαρέ είχαν διπλή υπηκοότητα οθωμανική και αλβανική, ενώ ο Κενάν, γνωστός για τους ζωγραφικούς του πίνακες με θέμα τους Βαλκανικούς Πολέμους, θα αποκτήσει αργότερα και την ελληνική υπηκοότητα. Και ενώ η ιδιοκτησία των μη ανταλλάξιμων μουσουλμάνων Οθωμανών υπηκόων θα περιέλθει στο ελληνικό Δημόσιο με τη συμφωνία της Άγκυρας, τα αλβανικά κτήματα θα ακολουθήσουν την ίδια τύχη μετά το 1940 ως μεσεγγυημένη εχθρική περιουσία. Πάντως το αγρόκτημα Αμμότοπος του Κενάν Μεσαρέ θα επιχειρηθεί να απαλλοτριωθεί το 1954, αλλά ύστερα από διαμαρτυρίες του ιδιοκτήτη θα εξαιρεθεί της απαλλοτρίωσης.” (Πηγή : «Narda – Οθωμανική Άρτα: Η μετάβαση από την ύστερη οθωμανική περίοδο στην ελληνική πόλη», επιμ. Ηλίας Σκουλίδας, Σκουφάς τ. ΙΖ΄, τχ 106 (Άρτα 2016) βασισμένο στο βιβλίο του Γ. Γκλαβίνα ΑΝΑΖΗΤΩΝΤΑΣ ΤΑ ΙΧΝΗ ΤΩΝ ΜΟΥΣΟΥΛΜΑΝΩΝ Της ΑΡΤΑΣ ΜΕΤΑ ΤΟ 1881)

Στη φωτογραφία “Ο Χασάν Ταχσίν με στολή στρατηγού” (Φωτο από την σελίδα ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ ΤΟΠΙΟΓΡΑΦΙΑ https://thessmemory.wordpress.com/…/%ce%bf-%ce%b3%ce…/)

Δημοσιεύθηκε στη Η Απελευθέρωση το 1881 | Σχολιάστε

ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΑ ΠΟΥ ΧΑΘΗΚΑΝ – ΜΕΤΑΠΡΑΤΕΣ Ή ΓΥΡΟΛΟΓΟΙ Ή ΠΡΑΜΑΤΕΥΤΑΔΕΣ

———————–
Οι Γυρολόγοι ή Πραματευτάδες έφερναν παλιά στα χωριά, ότι μπορούσε να φανταστεί κανείς : υφάσματα με τον πήχη, πουκάμισα, κάλτσες, κλωστές, εσώρουχα, κουμπιά, λάστιχο, κουβαρίστρες, τσατσάρες, χτένια, βαφές, λευκά είδη για την προίκα των ανύπαντρων κοριτσιών. Η πληρωμή γίνονταν συνήθως σε είδος.
Πολλές φορές οι πλανόδιοι έμποροι, που γυρνούσαν στα χωριά και στις γειτονιές, ήταν επαγγελματίες διαφόρων ειδικοτήτων ή, αρκετά συχνά, και παραγωγοί του προϊόντος. Οι έμποροι αυτοί μετέφεραν το εμπόρευμά τους στους ώμους ή πάνω στο υποζύγιο που τους συνόδευε. Οι γυρολόγοι προκαλούσαν σχετική αναστάτωση όταν έφθαναν σε κάποιο χωριό, καθώς οι γυναίκες έτρεχαν να ιδούν τα καλά που μετέφεραν και ν΄ αγοράσουν. Οι νοικοκυρές τους ήξεραν και πολλές φορές τους περίμεναν να φέρουν ότι τους είχαν παραγγείλει από την πόλη, πολλές δε φορές αργότερα, έδιναν με πίστωση και δόσεις αφού πλέον είχαν γνωριστεί με την κάθε νοικοκυρά και ήξεραν το σπίτι του καθενός. Φυσικά, δεν απουσίαζαν ούτε και από τα διάφορα πανηγύρια, στα οποία συγκεντρώνονταν και αρκετοί άλλοι πωλητές πολλών ειδών καθώς στα πανηγύρια εύρισκαν συγκεντρωμένο πλήθος για διάθεση των ειδών που πουλούσαν.
Το επάγγελμα του γυρολόγου πραματευτή εξελίχθηκε περαιτέρω με την εισαγωγή και χρήση του αυτοκινήτου, οπότε και έγινε εποχούμενος. Ωστόσο η ευρύτατη στη συνέχεια χρήση του αυτοκινήτου έπληξε το επάγγελμά του, για δύο λόγους: Αφενός μπορούσαν να εφοδιάζονται με όλα τα αγαθά τα μαγαζιά των χωριών, και αφετέρου κατέστη εύκολη η μετάβαση στην πόλη για ψώνια.
Ο πραματευτής υμνήθηκε από τον Ιωάννη Γρυπάρη στο ποίημά του Ο Πραματευτής (http://www.poiimata.gr/…/gryparis…/170-o-pramateutis) και τραγουδήθηκε από το Νίκο Ξυλούρη με στίχους και μουσική του Κώστα Μουντάκη(https://www.youtube.com/watch?v=0BIKE8scVDc…)

Στη φωτογραφία “Ο Νίκος Δοσούλας και ο Γρηγόρης Τσουβάλας από το Δίστρατο των Τζουμέρκων, μεταπράτες, κουβαλώντας την πραμάτεια τους τη δεκαετία του ‘50”. (Η φωτο είναι από το βιβλίο ΤΟ ΔΙΣΤΡΑΤΟ ΠΟΥ ΑΓΑΠΗΣΑΜΕ του Χ. Ντάλα, Αθήνα, 2008)

Δημοσιεύθηκε στη Λαογραφικά και άλλα | Σχολιάστε