1968 – Καλοκαίρι μετά τον σεισμό. Μια παρέα φωτογραφίζεται με φόντο διώροφα σπίτια με κατώι, Τρομπουκέικα, στους Μελισσουργούς. Από αριστερά : Στέλιος Κάτσινος, Μαρία Ραβανού, άγνωστη, Δήμος Ραβανός, Γιάννης Ραβανός, άγνωστος. (Φωτο από αρχείο Ε. Κ.)
“Απ’ τα 500 σπίτια τ’ χουριού τα περσότερα είχαν υπόγειου απού κάτ’ με καμάρα στ’ μπόρτα. Μέσα του σπιτ’ άλλ(οι) τούχαν χουρίσ’ σε τρία δουμάτια κι άλλ(οι) τούχαν ένα.
Μέσα στουν ουντά είχαν τ’ γκασέλα πούχε η κυρά τ’ μπροίκα. Είχαν του ντλαπ’ πούχι για στουλίδ’ στ’ γκουρφή τουν δικέφαλου αετό. Γύρω στον τοίχου είχαν τα μπάσια. Είχαν κριμασμένουν καθρέφτ’ στουν τοίχου κι τ’ αγκελυτέρ με λάμπα. Στ’ μέσ’ απ’ του δουμάτιου είχαν τραπέζ’ μι καλό τραπιζουμάντλου κιντιμένου στου χέρ’. Πάν’ στου τραπέζ’ είχαν φουτουγραφίες. Οι άντρεις τ’ σπτιού έμειναν στουν ουντά.
Ου ουντάς κι ου διάδρομους ήταν νταβανουμέν’. Η καμαρούλα κι η κουζίνα δεν είχαν νταβάν’.
Μέσα στ’ γκαμαρούλα είχαν τουν αργαλειό. Άλλις οικουγένειες είχαν τουν αργαλειό στου κατώι. Γύρα – γύρα στουν τοίχου στ’ γκαμαρούλα είχαν πουλίτσες. Μέσα στ΄γκαμαρούλα κ’μόνταν κιόλας.
Τα ρούχα τα κρέμαγαν στουν τοίχου. Κάρφουναν ένα σιντόν’ κατάσαρκα στουν τοίχου για να μη λιρώνουνται τα ρούχα κι άλλου ένα πάν’ απ’ τα ρούχα για να μη φαίνουντι. Αυτό γίνουνταν κι στουν ουντά κι στ’ γκαμαρούλα. Στ’ γκουζίνα είχαν όλα τα συγύρια τς…..” (Περιγραφή της κατοικίας των Μελισσουργών από την Ελένη Γκολομάζου – Νικολοπούλου, όπως δημοσιεύτηκε στην Λαογραφική Μελέτη της Βασιλική Γκολομάζου του Κων/νου, 1968 – https://pergamos.lib.uoa.gr/)
Στη φωτογραφία σκίτσα από τα σπίτια στους Μελισσουργούς από την ίδια εργασία.
Για τον Νικόλαο Παπακώστα, που μας άφησε πολύτιμη παρακαταθήκη το βιβλίο του με τον τίτλο «ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΑ», ένα εξαιρετικό πόνημα, για το οποίο βραβεύτηκε από την Ακαδημία Αθηνών, έχουμε ξαναγράψει. Στη φωτογραφία ο Νικόλαος Παπακώστας στα Ιαματικά Λουτρά Λουτρακίου το 1930. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Νίκου Φασουλή).
Μπορείτε να διαβάσετε λεπτομέρειες για τον Ν. Παπακώστα στο λινκ https://doxesdespotatou.com/nikolaos-ch-papakostas-o-syggrafeas-to/
Στην οδό Σκουφά το 1950 – Τέσσερις φίλες (οι τρεις με καταγωγή από τους Μελισσουργούς), ποζάρουν στο φακό. Από αριστερά : Αικατερίνη (Κατίνα) Κούτσικου, η Αναστασία Κωλέτση, η Βικτωρία Αντωνάκη (από Ραδοβύζια) και η Μαρία Η. Γάκη. (Φωτο από αρχείο Αικατερίνης (Κατίνας) Κούτσικου – Νικολάου)
Η ληστεία και η αρπαγή της Νίτσας Ρίγγα έγινε η αφορμή να απομακρυνθούν πολλές οικογένειες Ριγγαίων που ήταν ευκατάστατες από τα Πράμαντα. Άλλες εξ αυτών εγκαταστάθηκαν στην Άρτα όπως ο Λάμπρος Ρίγγας, ο Κώστας Ρίγγας, ασχολούμενος με εργολαβικές εργασίες, ο Χρήστος Ρίγγας με εμπορικές, άλλοι στην Κέρκυρα και άλλοι στην Αθήνα.
“Ο Κώστας Ν. Ρίγγας, γεννηθείς στα Πράμαντα το 1859, έκτισε οικία στην Πλατεία Σκουφά για να κατοικήσει. Εχρεώθη δε αρκετά χρήματα δι’ αυτήν ώστε ηναγκάσθη το 1916 να την πωλήση στον Ευάγγελον Γαρουφαλιάν χωρίς να χαρή το αρχοντικόν το οποίον ανήγειρε. Ο υιός του Χρίστος ηργάσθη ως υποδηματοποιός στην Άρτα, αυτού δε τα τέκνα, ευδοκημούν σήμερον εις τας Αθήνας, ο Θεόδωρος ως επιχειρηματίας Κινηματογράφων, ο Νικόλαος ως Δικηγόρος και ο Τηλέμαχος εις Άρταν ως κινηματογραφιστής. Οι τρεις αυτοί υιοί του Χρίστου Ρίγγα, συνεχίζοντες την παράδοσιν της Οικογένειας Ρίγγα προσέφερον εις τα Πράμαντα, εις το Πνευματικό Κέντρο μίαν κινηματογραφικήν μηχανήν την οποίαν ηγόρασαν εξ ιδίων χρημάτων”. (Πηγή : Άρθρα του Δημήτριου Καρατζένη στην εφημερίδα ΗΧΩ ΤΗΣ ΑΡΤΑΣ, Γενάρης 1985)
Για την οικογένεια Κων/νου Ρίγγα μπορείτε να διαβάσετε και στο λινκ https://doxesdespotatou.com/oikogeneia-rigga/
και για την αρπαγή της Νίτσας Ρίγγα στο λινκ https://doxesdespotatou.com/i-aichmalosia-tis-nitsas-rigga-apo-ta-pr/
Στη φωτογραφία ο Χρίστος Ρίγγας με τη συζυγό του, τη θρυλική Ρίγγενα στην πόλη της Άρτας. (Φωτο από το οικογενειακό αρχείο Πηνελόπης Τ. Ρίγγα)
Συνεχίζουμε την ανάρτηση του Μητρώου Δήμου Πραμάντων με τα έτη 1864 – 1866. (Πηγή : ΓΑΚ Άρτης)
Έτος γέννησης 1864
Έτος γέννησης 1865
Έτος γέννησης 1866
Φωτοκάρτα με το Γεφύρι της Άρτας από τη δεκαετία του ’60, έκδοση Ιωάννη Ρέκου, Θεσσαλονίκη. Πίσω φαίνονται τα βάθρα της σιδερένιας γέφυρας που είχε πλέον μεταφερθεί. (Φωτο από προσωπική συλλογή)
Η διάβαση του Αράχθου στο δρόμο από τα Ιωάννινα προς το Μέτσοβο. (Πηγή : Συλλογή Ηubert Pernot, ΕΞΕΡΕΥΝΩΝΤΑΣ ΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, Φωτογραφίες 1898 – 1913, Από το Νεοελληνικό Ινστιτούτο της Σορβόννης, Εκδόσεις ΟΛΚΟΣ, Αθήνα, 2007)
1981 – Από τα εγκαίνια του υδροηλεκτρικού έργου Πουρναρίου, από τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας Κων/νο Καραμανλή. Από αριστερά ξ κ. Αρτ. Νικοπούλου, η σύζυγος του στρατιωτικού Διοικητού και η κ. Αχείμαστου. (Η φωτογραφία είναι από το βιβλίο του Λεωνίδα Νικόπουλου ΔΕΞΙΟΙ ΚΑΙ ΑΡΙΣΤΕΡΟΙ….., Αθήνα, 2002)
Τρεις ‘Ασσοι της μπάλας. Τρεις αχώριστοι φίλοι. Τρία παιδιά από την ίδια γειτονιά της Παρηγορήτριας. Ο μεγάλος Νίκος Τζαχρήστας (Π.Α.Ο.Α.), ο αμυντικός άσσος και αρχηγός του Π.Α.Ο.Α., Γιώργος Μπόλας και ο επιθετικός άσσος και γκολτζής του ΟΛΥΜΠΙΑΚΟΥ, Γεώργιος Τσαμπάς. (Φωτο & Παρουσίαση Κ. Μπανιάς)
