Δόξες Αγήραντες του Δεσποτάτου

8 Απριλίου 1966. Βασίλης Καρατσώλης, Κ. Κωτσάκης και Αντώνης Στρατής χτυπάν την καμπάνα της Αγίας Θεοδώρας. (Η φωτογραφία είναι από το αρχείο του Π. Μάνθα)

“…..Το μάζεμα των λουλουδιών για το στόλισμα του Επιτάφιου παλιά, όταν δεν υπήρχαν ακόμη ανθοπωλεία στην πόλη, ξεκινούσε από την Κυριακή των Βαίων μέχρι τη Μεγάλη Τετάρτη, γιατί το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης  έπρεπε η κάθε ενορία να έχει συγκεντρώσει τις ποσότητες λουλουδιών που χρειαζόταν…Μετά έρχονταν το σχέδιο. Η φαντασία των παιδιών οργίαζε. Φέραμε σχέδιο από την Αθήνα, η οποία τότε φάνταζε μακρινή, αφού ήθελες ολόκληρη μέρα για να φτάσεις από την Άρτα. Τα σχέδια λίγο – πολύ ήταν ίδια. Από έναν σταυρό σε κάθε πάντα και μερικές γιρλάντες….

Κάθε ενορία είχε συγκεκριμένα πρόσωπα που ασχολούνταν αποκλειστικά με το στόλισμα του Επιτάφιου το βράδυ της Μεγάλης Πέμπτης :

1. Στον Άγιο Γεώργιο ο Φώτης Ντόρος, ο Μήτσος Σίτας  και ο Θύμιος Γούλας.
2. Στον Άγιο Νικόλαο ο Χαρίλαος Χουλιάρας, που παλιότερα ήταν στον Άγιο Γεώργιο.
3. Στην Αγία Θεοδώρα ο Βαγγέλης Σκουτέρης και ο Μιχάλης Αλίβερτης.
4. Στην Αγία Σοφία η Αρτεμησία Αλίβερτη.
5. Στον Παντοκράτορα ο Νίκος Καλαμάκης και ο Λάκης Σιάφης, και
6. Στην Παρηγορήτισσα ο Χαρίλαος Τσαμπάς.

 Οι ενορίτες αυτοί είχαν την ευθύνη της οργάνωσης των συνεργείων, την μεταφορά τραπεζιών για να τοποθετηθούν τα χαρτόνια από τις 4 πάντες, τη μεταφορά των λουλουδιών από κάποιο σπίτι όπου φυλάσσονταν, τη σχετική κόλλα με τα πινέλα κ.τ.λ.

Οι πόρτες των εκκλησιών έκλειναν όταν άρχιζε το στόλισμα, όχι μην κλέψουν το σχέδιο άλλες ενορίες, όπως έλεγαν, αλλά για να είναι ανεπηρέαστα τα συνεργεία για να δουλέψουν.

Μετά τις 2 το πρωί, που η δουλειά είχε προχωρήσει, οι πόρτες άνοιγαν και πολλοί Αρτηνοί περιφέρονταν στις εκκλησίες να συναντήσουν φίλους, να ανταλλάξουν ευχές και να παρακολουθήσουν, έστω και για λίγο, το σκηνικό. Μοναδική εξαίρεση αποτελούσε την εποχή εκείνη το στόλισμα του Επιτάφιου της Αγίας Σοφίας που ανατίθονταν σε επαγγελματία (Τσάντας) και οι πόρτες της εκκλησίας δεν άνοιγαν σε κανένα. Αυτό είχε δημιουργήσει μια αντιπαλότητα με τους ενορίτες των άλλων εκκλησιών.

Πολλές εκκλησίες, εκτός από τα φαναράκια με κερί. Επεδίωκαν να φωτίσουν ορισμένα σημεία του Επιτάφιου  με μικρά λαμπάκια. Θυμάμαι ότι μια τέτοια προσπάθεια είχε δημιουργήσει ανυπέρβλητο πρόβλημα  στον Επιτάφιο του Αγίου Γεωργίου το 1958.  Κλήθηκε ο αείμνηστος Γιώργος Ευαγγελίου  που είχε επαγγελματικές μπαταρίες  και τοποθέτησε  σε ειδικό πατάρι κάτω από τον επιτάφιο  μια τεράστια μπαταρία «ΠΑΚ» για να τροφοδοτήσει  περί τα 30 – 40 λαμπάκια. Όταν το βράδυ της Μεγάλης Παρασκευής  πήγαν να σηκώσουν τον Επιτάφιο 4 γεροί άντρες, τους κόπηκαν τα χέρια….” (Πηγή : ΑΝΑΜΝΗΣΕΙΣ ΑΠΟ ΤΗ ΜΕΤΑΠΟΛΕΜΙΚΗ ΑΡΤΑ, Γ. Χαλκιάς, Αθήνα, 2023)

Στη φωτογραφία από το ίδιο βιβλίο, μια χαρακτηριστική σκηνή από το στόλισμα του Επιταφίου το 1958. Καθιστοί : Μ. Χριστοδούλου (Καζάκος), Θ. Βασιλάκης, Ν. Κουνινιώτης, Ν. Καραβασίλης, Γ. Χαλκιάς. Όρθιοι : Δ. Μπίζας, Λ. Βέτσιος, Ντ. Κουβαράς, Γ. Τσιγκρέλης, Χ. Κατσίακς, Μ. Ζήσης, Γρ. Πεταλάς, Τάκης Καραβασίλης, Χρ. Βήτας.