—————
Πολλοί από μας έχουν καταχωρημένη την εικόνα του στο άλμπουμ του μυαλού μας έτσι όπως τον έφτιαχνε η γιαγιά μας, απλωμένο σε ολόκληρη την αυλή στα κατάλευκα σεντόνια, να ξεροψήνεται κάτω από τον καυτό Αυγουστιάτικο ήλιο.
Ο τραχανάς έχει τις καταβολές του από την αρχαιοελληνική γαστρονομία, στην οποία συναντάει κανείς αναφορές του Αθήναιου και του Διοσκουρίδη στον «χόνδρο», δηλαδή το χοντρό αλεσμένο σιτάρι. Σύμφωνα με την ιστορικό διατροφής Maria Johnson σε μια διεθνή συνάντηση που έγινε το 1989 στις ΗΠΑ με αντικείμενο την ιστορική προέλευση διαφόρων τροφών, ο ελληνικός τραχανάς προέρχεται από την τουρκική λέξη «tarhana», που σημαίνει σπιτικά ζυμαρικά με βασικά συστατικά στοιχεία τα δημητριακά και το γάλα.
Η φράση «Τι κάνει αυτός; Απλώνει τραχανά!», δηλώνει τη λεπτοδουλειά, το χρόνο και την υπομονή που απαιτούνται για να φτιαχτεί ο τραχανάς πριν τον μαγειρέψουμε.
Για να τον φτιάξουμε χρειαζόμαστε περίπου πέντε λίτρα γάλα, το οποίο έχουμε αφήσει δυο – τρεις μέρες εκτός ψυγείου για να ωριμάσει (να ξινίσει), δυο κουταλιές της σούπας αλάτι και αλεύρι από σιτάρι, (πέντε κιλά ολικής αλέσεως και δύο άσπρο). Προσέχουμε η ζύμη να μην γίνει πολύ μαλακή, αν συμβεί, προσθέτουμε αλεύρι. Κόβουμε τη ζύμη σε μικρά κομμάτια, τα απλώνουμε σε καθαρό ύφασμα και τα αφήνουμε στον ήλιο να στεγνώσουν αρκετά. Μετά περνάμε το υλικό από κόσκινο, το απλώνουμε πάλι να στεγνώσει καλά και το αποθηκεύουμε σε μέρος χωρίς υγρασία.
Στη φωτογραφία “Τρίβοντας τον τραχανά στο κόσκινο στα Πιστιανά”
(Φωτο από το αρχείο του Α. Ντάλα όπως δημοσιεύτηκε στο Λεύκωμα ΓΥΝΑΙΚΕΣ ΗΠΕΙΡΩΤΙΣΣΕΣ, Σ. Βασιλείου, Αθήνα, 2007)
