ΠΟΛΥΣΠΟΡΙΑ Ή ΜΠΟΛΙΑ

——————-
«Την εποχή της συγκομιδής του καλαμποκιού, η μάνα ξεχώριζε μερικά καλά καλαμπόκια, αφαιρούσε τα περισσότερα φύλλα τους και τ’ άλλα, δένοντάς τα κατάλληλα, τα ‘ φτιαχνε “κρεμάδες”. Την παραμονή των Εισοδίων της Θεοτόκου, αλλά και του Αγίου Ανδρέα, ξεκρεμούσε κάποια, τα έψηνε γύρω – γύρω και μετά μ’ ένα μαχαίρι έτριβε τον ξεραμένο φλοιό….Έβαζε το καλαμπόκι για μερικές ώρες σε χλιαρό νερό “στο μούσκιο”, μετά το έβραζε και σταδιακά πρόσθετε διάφορα όσπρια και δημητριακά που κι εκείνα τα είχε μουλιάσει στο νερό. Όταν η παγκαρπία ήταν έτοιμη, χτυπούσε τους βρασμένους καρπούς στο γουδί και κατόπιν πρόσθετε καρύδια και, κατά προτίμηση, όποιος την έτρωγε, την πασπάλιζε με ζάχαρη και κανέλλα. Ο Κ. Α. Διαμάντης θυμάται με νοσταλγία :”Γεγονός που περίμεναν με αγωνία τα παιδάκια ήταν και οι μέρες που βράζουμε “προσπόρια” την 21ην Νοεμβρίου “της Προσπορίτσας” και του Αγίου Ανδρέα. Από το βράδυ η μητέρα έβαζε στη μεγάλη τέντζερη κυρίως καλαμπόκι κίτρινο ή άσπρο παρεμβάλλοντας και μερικές ρόκες ολόκληρες, αλλά και σιτάρι, ρεβύθια, φακές, φασόλια κ.λ.π. Το πρωί, όταν έβραζαν καλά, τα έφτιαχνε με το στούμπο, ανακατεύοντας και αρκετό τριμμένο καρύδι, ζάχαρη και σταφίδες. Γίνονταν ένα πραγματικό γλύκισμα, όχι μόνο από τα σπόρια αλλά και από το χυλωμένο ζουμί.» (Πηγή : Η ΜΝΗΜΗ ΤΗΣ ΓΕΥΣΗΣ, Παναγιώτα Π. Λάμπρη, Πάτρα, 2015)

Στη φωτογραφία “Ξεκκόκισμα καλαμποκιού στη Φιλιππιάδα το 1930”. Η σπάνια αυτή φωτογραφία είναι της Έλλης Παπαδημητρίου από το Λεύκωμα ΠΑΛΙΕΣ ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΕΣ, ΗΠΕΙΡΟΣ – ΜΑΚΕΔΟΝΙΑ. Οι φωτογραφίες του Λευκώματος “τραβήχτηκαν προπολεμικά (1928-1931), σε περιοδείες της φωτογράφου για την προσφυγική αγροτική αποκατάσταση, χωρίς συγκεκριμένο σκοπό, θέματα έτοιμα, πλήθος σκηνοθεσία καμιά. Μηχανή ένα κουτί ΚΟDAK 6 ½ X 11, πότε – πότε και μια της υπηρεσίας 8 χ 10, πιο περίπλοκη, δανεικιά……

Δημοσιεύθηκε στη Λαογραφικά και άλλα | Σχολιάστε

Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣΙΑΣ

———————
“Εν την εν τω Αμβρακικώ κόλπω κειμένην χερσονίζουσαν νήσον Κορωνησίαν, τιμωμένη επί τω ονόματι της Γεννήσεως της Θεοτόκου, υπάρχει ιερά Μονή πανάρχαιος, εν σχημάτι Βυζαντινώ, κατά την μαρτυρίαν γηραιού και ευλαβούς τινός ηγουμένου αυτής, αποβιώσαντος τω 1855, Δωροθέου ιερομονάχου, αποφαινομένου ότι η Μονή αύτη ωκοδομήθη περί τα μέσα της Ζ’ εκατοντ. και εν αυτή ενησκούντο διάφοροι πατέρες, ως δείκνυται εκ των προ ετών κατεδαφισμένων και σωζομένων εισέτι κελλίων, άτινα, δαπάνη της Μονής, ανεκαίνισε φιλοτίμως ο επ’ ολίγον ηγουμενεύσας Αρχιμανδρίτης Αμβρόσιος Ραφαηλίδης εκ Κορυτσάς ορμώμενος, εν έτει 1870, κυριαρχική αδεία…….. (Πηγή : ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΑΡΤΗΣ-ΠΡΕΒΕΖΗΣ, Σ. Βυζάντιος, Εν Αθήναις, 1884)

Στη φωτογραφία “Ο Ναός της Παναγίας στην Κορωνησία την δεκαετία του ’60. Άποψη από τα νοτιοανατολικά”. (Πηγή : Φωτογραφικό αρχείο Ε.Φ.Α. Άρτας)

———————
“…….Το δάπεδο του ναού είναι κατασκευασμένο από μεγάλου μεγέθους ορθογονισμένες πλάκες. Στο κέντρο του δαπέδου του κυρίως ναού σώζεται μαρμάρινη ανάγλυφη πλάκα με το διακοσμητικό θέμα των πέντε άρτων. Η διακόσμηση της πλάκας συμπληρωνόταν με μαρμαροθέτημα από μικρά πολύχρωμα κομμάτια μαρμάρου που γέμιζαν τις αυλακώσεις του αναγλύφου, το οποίο έχει σήμερα καταστραφεί.” (Πηγή : Η ΠΑΝΑΓΙΑ ΤΗΣ ΚΟΡΩΝΗΣΙΑΣ, Σ. Μαμαλούκος – Β. Παπαδοπούλου, Άρτα, 2016)

Στη φωτογραφία “Το ομφάλιο του δαπέδου του ναού” από την ίδια μελέτη.

Δημοσιεύθηκε στη Ο Αμβρακικός και τα λιμάνια του | Σχολιάστε

ΝΗΣΟΣ “ΚΟΝΩΝΗΣΙΑ”

——————-
«Η εν τω Αμβρακικώ Κόλπω κειμένη χερσονίζουσα νήσος Κονωνησία, οικείται υπό 10 οικογενειών, ων αι πλείσται υπηρετούσιν εν τω παρακειμένω Ιχθυοτροφείω, εκκλησιαζόμεναι εν τω ναώ του ιερού αυτόθι Μοναστηρίου της Θεοτόκου.» (Πηγή : ΔΟΚΙΜΙΟΝ ΑΡΤΗΣ-ΠΡΕΒΕΖΗΣ, Σ. Βυζάντιος, Εν Αθήναις, 1884)

Στη φωτογραφία του Π. Βοκοτόπουλου “Άποψη της Κορωνησίας από τα δυτικά τον Ιούνιο του 1970”

Ο ΑΡΓΥΡΟΠΕΛΕΚΑΝΟΣ ΤΟΥ ΑΜΒΡΑΚΙΚΟΥ

——————–
“Στην υπέροχη, εκφραστική φωτογραφία του Βασίλη Γκανιάτσα, ο αργυροπελεκάνος του Αμβρακικού ανοίγει με θλίψη τα φτερά του, με τη βοήθεια του υπαλλήλου του Γ.Ο.Ε.Β. Παναγιώτη Καζατζή. Ο Γ.Ο.Ε.Β. τον στέλνει στο Ελληνικό Κέντρο Περίθαλψης Άγριων Ζώων στην Αίγινα για περίθαλψη”.
(Πηγή ¨: ΑΡΤΗΝΗ ΕΥΘΥΝΗ. τχ. 96. 1995)

Δημοσιεύθηκε στη Ο Αμβρακικός και τα λιμάνια του | Σχολιάστε

Η ΨΗΦΙΔΩΤΗ ΔΙΑΚΟΣΜΗΣΙΣ ΤHΣ ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑΣ

———————-
“Πλην της ρωμανιζούσης πλαστικής έφερεν ο κυρίως ναός και αγνώς βυζαντινήν ψηφιδωτήν διακόσμησιν, της οποίας σημαντικά μεν λείψανα διετηρήθησαν εις τον κεντρικόν τρούλλον, ολίγα δε και εις τα κάτωθι αυτού λοφία………….Ως συνήθως ο τρούλλος διεκοσμήθη κατά μεν το ημισφαίριον αυτού διά κολοσσσαίας προτομής του Παντοκράτορος, κατά δε την σφενδόνην του δι’ ολοσώμων προφητών, εις μέγεθος μεγαλύτερον του φυσικού, μεταξύ των κεφαλών των οποίων παρεμβάλλονται, εναλλασσόμενα, Χερουβείμ και Σεραφείμ, ως και Τροχοί. Τέλος επί των κάτωθεν του τρούλλου λοφίων εικονίσθησαν, ως συνήθως, οι τέσσαρες Ευαγγελισταί.
Η όλη ψηφιδωτή διακόσμησις διέφυγε μεν ευτυχώς την ολοσχερή ασβεστόχρισιν αυτής επί τουρκοκρατίας, πλην όμως έχει υποστή κατά καιρούς σοβαράς βλάβας, ιδία κατά το δυτικόν ήμισυ του κυλίνδρου της σφενδόνης και κατ’ αυτόν τον Παντοκράτορα. Τας βλάβας αυτάς προσεπάθησαν να θεραπεύσουν προ ενός περίπου αιώνος (1864-65), αφ’ ενός μεν διά συμπληρώσεως των μεταξύ των μορφών δημιουργηθέντων κενών δι’ ασβεστοκονιάματος, αφ’ ετέρου δε – όπερ και χειρότερον – δι’ αποκαταστάσεως του σχεδίου των ημικατεστραμμένων ή τελείως ελλειπουσών μορφών και αυθαιρέτου ζωγραφήσεως δι’ ελαιοχρώματος ή ακόμη και δι’ επιζωγραφήσεως σωζομένων τμημάτων των ψηφιδωτών παραστάσεων, και μάλιστα κατά τεχνοτροπίαν « Αναγεννήσεως», πράγμα το οποίον επέφερεν μεγάλην αλλοίωσιν του αρχικού ύφους των παραστάσεων.
Τας προσθήκας ταύτας κατέστη δυνατόν να απομακρύνωμεν μόλις προ τετραετίας διά του ειδικού συντηρητού αρχαίων μνημείων, ζωγράφου κ. Φ. Ζαχαρίου και τη βοηθεία σιδηρού ικριώματος…….Μετά την αφαίρεσιν των νέων, ακαλαισθήτων
προσθηκών, αι μεν ψηφιδωταί μορφαί ανέκτησαν την παλαιάν αυτών ζωήν και λάμψιν, τα δε μεταξύ των κενά του κάμπου συνεπληρώθησαν δι’ υδραυλικού ασβεστοκονιάματος εις το οποίον εδόθη χροιά πλησιάζουσα προς την του παλαιού χρυσού κάμπου…. (Πηγή : Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ, Α. Ορλάνδου, Εν Αθήναις, 1963)

Στην Παρηγορήτισσα εικονίζονται πέντε συνολικά Σεραφείμ. Αυτά εικονίζονται με 4 πτερύγια και όχι όπως τα περιγράφει ο Ησαΐας δηλαδή με 6 πτερύγια. Η κεφαλή στο μέσο των πτερυγίων έχει πάντα την όψη νεαρού άνδρα, τα δε πτερύγια είναι ποικιλόχρωμα και αναπτύσσονται χιαστί πάνω και κάτω. Στη φωτογραφία «Τα Σεραφείμ» σε έγχρωμη εικόνα από το ίδιο βιβλίο η οποία εκτυπώθηκε από την Εταιρεία ΕΛΚΑ- ΑΣΠΙΩΤΗ. Μόνο 20 από τις εικόνες του βιβλίου είναι σε έγχρωμη μορφή και θα τις δημοσιεύσουμε κατά καιρούς με το σχετικό σχόλιο.


Μια ακόμη πανέμορφη απεικόνιση από τα ψηφιδωτά του Ναού της Παρηγορήτισσας, “Η Προτομή του Προφήτου Σοφονίου”.
(Πηγή : Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ, Α. Ορλάνδου, Εν Αθήναις, 1963)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Εκκλησίες | Σχολιάστε

Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ

——————–

“To δυτικόν αψίδωμα του ναού της Παρηγορήτισσας, μετά των στηριζόντων αυτό κιονίσκων και των ξυλίνων ελκυστήρων του”. (Πηγή : Η ΠΑΡΗΓΟΡΗΤΙΣΣΑ ΤΗΣ ΑΡΤΗΣ, Α. Ορλάνδου, Εν Αθήναις, 1963)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Εκκλησίες | Σχολιάστε

Παρηγορήτισσα, 1913

—————

1913 : Η Παρηγορήτισσα σε φωτογραφία του Fred Boissonas.
(L’épire berceau des grecs. Arta. Year: 1913 (1920s) Authors: Boissonnas, Frédéric, Publisher: Genève, Editions d’Art Boissonnas Contributing Library: Robarts – University of Toronto Digitizing Sponsor: University of Ottawa)

Δημοσιεύθηκε στη Οι Εκκλησίες | Σχολιάστε

ΑΡΤΑ, 5 Ιουνίου 1943 – 2ο Δημοτικό Σχολείο

——————–
Καθηγητές : Ηρακλής Συρηπίσιος (φυσιογνώστης), Κώστας Σιδηρόπουλος (καθ. Φ.Α.), Χρήστος Γερογιάννης (μαθηματικός), Σπύρος Βουτσινάς (Γυμνασιάρχης) και ο Κώστας Παπακώστας(φιλόλογος) κ
Οικονόμου Μαρίκα (φιλόλογος)
Μαθήτριες : Καζαντζή Κάτια (κόρη του Δημάρχου), Κατσάρη Μερόπη, Μαραγκού Ευρύκλεια, Παπαγεωργίου Ρένα, Παπακώστα Νίτσα, Τζιμοπούλου Ροδόκλεια, Βασιλακοπούλου Ελένη, Αλίβερτη Γιούλια, Βέτση Μαρίκα, Σχορτσανίτη Βασιλική, Ευρυδίκη Σιαμαντά.
(Φωτο & Έρευνα Κ. Μπανιάς)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

ΟΙ ΠΡΩΤΕΣ ΜΕΡΕΣ ΤΩΝ ΑΝΤΑΡΤΩΝ ΤΟΥ ΖΕΡΒΑ ΣΤΟ ΒΑΛΤΟ – ΑΠΟ ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΤΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΩΤΣΑΚΗ* (1)

——————————
23 ΙΟΥΛΙΟΥ 1942
ΤΗΝ 5.30 ΑΝΑΧΩΡΩ ΑΠΟ ΤΟ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΟΝ ΟΠΟΥ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΣΑ ΚΑΙ ΦΘΑΝΩ ΕΙΣ ΤΟ ΚΑΘΟΡΙΣΘΕΝ ΣΗΜΕΙΟΝ ΣΥΝΑΝΤΗΣΕΩΣ ΑΡΙΣΤΟΤΕΛΟΥΣ 24 ΕΙΣ ΤΟ ΓΡΑΦΕΙΟΝ ΤΟΥ ΜΠΕΗ ΑΝΤΩΝΟΠΟΥΛΟΥ ΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΩ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ ΜΑΣ ΣΤΡΑΤΗΓΟΝ ΝΑΠΟΛΕΟΝΤΑ ΖΕΡΒΑΝ ΤΟΥΣ 1)ΚΟΜΝΗΝΟΝ ΠΥΡΟΜΑΓΛΟΥ ΚΑΘΗΓΗΤΗΝ 2)ΕΦ. ΥΠΟ/ΓΟΝ ΜΥΡΙΔΑΚΗΝ ΜΙΧΑΗΛ ΚΑΙ 3)ΙΩΑΝΝΗΝ ΠΑΠΑΔΑΚΗΝ. ΕΙΣ ΤΑΣ 6.06 ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΓΕΜΑΤΟΙ ΧΑΡΑ ΚΑΙ ΕΥΤΥΧΙΑΝ ΓΙΑ ΤΟΝ ΜΕΓΑΛΟ ΣΚΟΠΟ ΜΑΣ. ΣΩΦΕΡ ΕΧΟΜΕΝ ΤΟΝ ΙΩΑΝΝΗΝ ΓΕΩΡΓΙΟΥ. ΜΕΤΑ ΘΑΥΜΑΣΙΑΝ ΔΙΑΔΡΟΜΗΝ ΦΘΑΝΩΜΕΝ ΕΙΣ ΤΗΝ ΑΡΑΧΩΒΑΝ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΓΕΥΜΑΤΙΣΑΜΕΝ. ΧΑΡΙΝ ΣΤΗΝ ΙΚΑΝΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΣΩΦΕΡ ΚΑΙ ΕΠΙΤΗΔΕΙΟΤΗΤΑ ΤΟΥ ΑΠΟΦΥΓΑΜΕΝ ΤΑ ΠΟΛΥΑΡΙΘΜΑ ΜΠΛΟΚ ΤΩΝ ΙΤΑΛΩΝ ΚΑΙ ΤΗΝ 21ην ΩΡΑΝ ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΚΑΤΩ ΜΠΟΧΩΡΙ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΔΙΑΝΥΚΤΕΡΕΥΟΜΕΝ ΕΙΣ ΤΟ ΥΠΑΙΘΡΟΝ ΧΩΡΙΣ ΝΑ ΚΟΙΜΗΘΟΥΜΕ ΕΞ ΑΙΤΙΑΣ ΤΩΝ ΠΟΛΛΩΝ ΚΟΥΝΟΥΠΙΩΝ._
24-7-42
ΤΗΝ 6.05 ΩΡΑΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΚΑΙ ΕΙΣ ΤΑΣ 11.30 ΦΘΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ. ΣΥΝΑΝΤΟΥΜΕΝ ΤΟΝ ΠΑΝΟ ΣΚΥΛΟΔΗΜΟ ΜΕΜΥΗΜΕΝΟ ΕΙΣ ΤΟΝ ΕΔΕΣ, ΦΙΛΟΝ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΚΑΙ ΚΑΛΟΝ ΠΑΤΡΙΩΤΗΝ. ΜΑΣ ΠΕΡΙΠΟΙΗΘΗΚΕ ΚΑΙ ΦΡΟΝΤΙΣΕ ΝΑ ΜΑΣ ΒΡΗ 3 ΜΕΤΑΓΩΓΙΚΑ. Η ΑΦΙΞΙΣ ΜΑΣ ΕΙΣ ΑΝΟΙΞΙΑΤΙΚΟ ΠΡΟΚΑΛΕΣΕ ΤΗΝ ΠΕΡΙΕΡΓΕΙΑ ΤΩΝ ΚΑΤΟΙΚΩΝ ΑΛΛΑ ΕΜΕΙΣ ΠΡΟΣΠΟΙΗΘΗΚΑΜΕ ΤΟΥΣ ΜΑΥΡΑΓΟΡΙΤΕΣ. ΤΟ ΑΥΤΟΚΙΝΗΤΟ ΤΟ ΣΤΕΙΛΑΜΕ ΠΙΣΩ. ΤΗΝ 15ην ΩΡΑΝ ΜΕ ΣΥΝΟΔΟΝ ΤΟΝ ΔΗΜΟΝ ΣΚΥΛΟΔΗΜΟΝ ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΕΡΙΠΕΤΕΙΩΔΗΝ ΠΟΡΕΙΑΝ ΦΤΑΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΔΟΥΝΙΣΤΑΝ ΕΙΣ ΤΑΣ 21.00 ΟΠΟΥ ΣΥΝΑΝΤΟΥΜΕΝ ΤΟΝ ΔΗΜΗΤΡΙΟΝ ΙΣΚΟ ΕΙΣ ΤΟ ΣΠΙΤΙ ΤΟΥ ΟΠΟΙΟΥ ΚΑΙ ΠΑΡΑΜΕΙΝΑΜΕΝ.
26-7-42
ΤΗΝ 4ην ΩΡΑΝ ΟΙ ΚΟΚΚΙΝΑΚΗΣ Κ., ΜΥΡΙΔΑΚΗΣ ΜΙΧΑΗΛ, ΚΑΙ ΠΑΠΑΔΑΚΗΣ ΙΩΑΝΝΗΣ ΑΝΕΧΩΡΗΣΑΝ ΔΙ ΑΛΛΗΝ ΤΟΠΟΘΕΣΙΑΝ ΠΡΟΣΩΡΙΝΩΣ. ΑΦΙΞΙΣ ΤΟΥ ΠΕΡΙΚΛΗ ΖΕΡΒΑ ΚΑΙ ΤΟΥ ΓΕΩΡΓΙΟΥ ΤΟΛΙΑ. Ο ΠΕΡΙΚΛΗΣ ΕΔΩΣΕ ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΑΚΙ ΤΟΥ ΣΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟ. ΕΙΝΑΙ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΟΠΛΟ ΤΟΥ ΑΓΩΝΟΣ._
27-7-42
ΚΑΙ ΣΗΜΕΡΟΝ ΠΑΡΑΜΕΝΟΜΕΝ ΕΙΣ ΙΣΚΟΝ. Ο ΑΡΧΗΓΟΣ ΣΥΖΗΤΗΣΕ ΜΕ ΠΕΡΙΚΛΗΝ ΚΑΙ ΤΟΛΙΑΝ ΚΑΙ ΤΗΝ 16ην ΩΡΑΝ ΑΝΕΧΩΡΗΣΑΝ. ΤΟ ΠΡΩΙ ΚΑΝΑΜΕΝ ΕΝΑΝ ΜΙΚΡΟΝ ΠΕΡΙΠΑΤΟΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΠΛΑΤΑΝΙΑ ΚΑΙ ΜΙΑ ΩΡΑΙΑ ΒΡΥΣΗ ΟΠΟΥ ΚΑΙ ΕΚΑΘΗΣΑΜΕ ΑΡΚΕΤΑ. ΑΠΟ ΤΟ ΔΑΣΟΣ ΕΚΟΨΑ ΤΟ ΠΡΩΤΟ ΡΑΒΔΙ (ΜΑΤΣΟΥΚΙ ΚΑΤΑ ΤΗΝ ΦΡΑΣΙΝ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ) ΑΠΟ ΞΥΛΟ ΑΝΤΡΙΚΟΥΚΙΑΣ. ΤΗΝ 21.50 ΑΝΑΧΩΡΟΥΜΕΝ,Ο ΑΡΧΗΓΟΣ, ΚΟΜΝΗΝΟΣ, ΜΠΑΡΔΟΠΟΥΛΟΣ ΚΑΙ ΕΓΩ ΔΙΑ ΑΛΛΟ ΚΡΥΣΦΥΓΕΤΟ, ΤΗΝ ΜΗΛΙΑ. Ο ΙΣΚΟΣ ΜΑΣ ΣΥΝΟΔΕΥΣΕ ΜΕΧΡΙ ΤΟΥ ΚΑΜΠΟΥ ΤΟΥ ΕΜΠΕΣΟΥ. ΕΙΣ ΠΟΤΑΜΟΝ ΙΝΑΧΟΝ ΣΥΝΗΝΤΗΘΗΜΕΝ ΜΕ ΤΟΥΣ ΟΔΗΓΟΥΣ ΙΩΑΝΝΗΝ ΚΑΤΣΟΥΛΗΝ ΚΑΙ ΔΗΜΟΝ ΡΑΒΔΟΝ. ΤΗΝ 24ην ΩΡΑΝ ΦΘΑΣΑΜΕΝ ΕΙΣ ΥΨΟΣ ΚΑΚΟΛΑΓΚΑΔΑΣ. ΠΟΡΕΙΑ ΣΥΝΤΟΝΟΣ, ΔΡΟΜΟΣ ΑΝΗΦΟΡΙΚΟΣ ΚΑΙ ΠΕΤΡΩΔΗΣ ΜΕ ΠΟΛΛΑΣ ΑΠΟΤΟΜΟΤΗΤΑΣ. ΟΛΟΙ ΠΕΖΟΙ, ΜΑΖΙ ΜΑΣ ΕΙΧΑΜΕ ΚΑΙ ΕΝΑ ΟΠΛΟΝ ΜΑΟΥΖΕΡ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΜΑΣ ΕΔΩΣΕ Ο ΙΣΚΟΣ ΚΑΙ ΤΟ ΠΙΣΤΟΛΑΚΙ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ. ΘΑΥΜΑΖΟΜΕΝ ΤΟΝ ΑΡΧΗΓΟΝ ΔΙΑ ΤΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΚΑΙ ΤΗΝ ΑΝΤΟΧΗΝ ΜΕ ΤΗΝ ΟΠΟΙΑΝ ΒΑΔΙΖΕ ΕΚΕΙΝΟΥΣ ΤΟΥΣ ΔΡΟΜΟΥΣ._
28-7-42
ΕΞΑΚΟΛΟΥΘΗ Η ΚΟΠΕΙΩΔΗΣ ΠΟΡΕΙΑ, ΑΝΑΒΑΣΙΣ ΑΠΟΤΟΜΟΣ, ΒΡΑΧΟΙ ΚΑΙ ΣΚΟΤΑΔΙ ΟΜΩΣ ΞΕΧΝΟΥΣΑΜΕ ΤΗΝ ΚΟΥΡΑΣΗ ΜΕ Τ ΑΣΤΕΙΑ ΤΟΥ ΑΡΧΗΓΟΥ ΚΑΙ ΤΟ ΚΟΥΡΑΓΙΟ ΠΟΥ ΚΑΘΕ ΤΟΣΟ ΜΑΣ ΕΔΙΝΕ. ΤΕΛΟΣ ΤΗΝ 4ην ΠΡΩΙΝΗΝ ΦΘΑΣΑΜΕ ΚΑΤΑΚΟΠΟΙ ΕΙΣ ΜΗΛΙΑ ΕΙΣ ΤΟ ΓΡΑΙΚΙ ΤΩΝ ΑΔΕΛΦΩΝ ΝΙΚΟΥ ΚΑΙ ΔΗΜΟΥ ΡΑΒΔΟΥ. ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΟΙ ΑΝΘΡΩΠΟΙ ΚΑΙ ΚΑΛΟΙ ΠΑΤΡΙΩΤΑΙ. ΜΕ ΕΞΑΙΡΕΤΙΚΗΝ ΚΑΛΟΣΥΝΗΝ ΚΑΙ ΠΡΟΘΥΜΙΑΝ ΜΑΣ ΥΠΕΔΕΧΘΗΣΑΝ ΚΑΙ ΜΑΣ ΠΕΡΙΠΟΙΗΘΗΚΑΝ. ΚΑΤΑΚΟΠΟΙ ΟΠΩΣ ΕΙΜΕΘΑ ΚΟΙΜΗΘΗΚΑΜΕ ΠΡΟΧΕΙΡΑ ΔΙΠΛΑ ΣΤΗ ΣΤΑΝΗ ΚΑΙ ΜΕΤΑ ΠΗΓΑΜΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΜΙΑ ΚΑΡΥΔΙΑ. ΕΙΜΕΘΑ ΟΛΙΓΟΝ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟ ΟΡΟΣ ΚΑΝΑΛΛΑ ΕΙΣ ΥΨΟΣ 1100 ΜΕΤΡΑ. ΕΙΣ ΤΑΣ 9.00 ΩΡΑΝ ΗΛΘΕΝ ΚΑΙ Ο ΑΛΛΟΣ ΑΔΕΛΦΟΣ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ Ο ΝΙΚΟΣ ΚΑΙ ΑΝΕΧΩΡΗΣΕΝ Ο ΟΔΗΓΟΣ ΚΑΤΣΟΥΛΗΣ._
29-7-42
ΤΟ ΠΡΩΙ ΚΑΝΑΜΕ ΜΠΑΝΙΟ Σ ΕΝΑ ΡΥΑΚΙ ΚΑΙ ΠΛΥΝΑΜΕ ΤΑ ΡΟΥΧΑ ΜΑΣ ΜΟΝΟΙ. ΓΙΑ ΝΕΡΟ ΠΗΓΑΙΝΑΜΕ ΣΕ ΜΙΑ ΜΙΚΡΗ ΒΡΥΣΗ ΜΕ ΔΡΟΣΕΡΟ ΝΕΡΟ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΜΙΚΡΟ ΠΛΑΤΑΝΟ ΟΠΟΥ ΚΑΘΟΜΑΣΤΕ ΑΡΚΕΤΕΣ ΩΡΕΣ ΣΥΖΗΤΩΝΤΑΣ ΚΑΙ ΑΚΟΥΓΟΝΤΑΣ ΔΙΑΦΟΡΕΣ ΙΣΤΟΡΙΕΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΣΤΡΑΤΗΓΟ. ΤΗΝ 18ην ΩΡΑΝ ΜΕΤΑΚΙΝΗΘΗΚΑΜΕ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΕΝΑ ΜΕΓΑΛΟ ΠΛΑΤΑΝΟ ΟΠΟΥ ΜΑΣ ΕΙΧΑΝ ΦΤΙΑΣΗ ΕΝΑ ΘΑΥΜΑΣΙΟ ΓΙΑΤΑΚΙ ΑΠΟ ΕΛΑΤΑ._
30-7-42
ΓΙΑΤΑΚΙ ΓΙΑ ΥΠΝΟ ΕΙΧΑΜΕ ΣΧΕΤΙΚΑ ΚΑΛΟ ΑΛΛΑ ΜΕΡΟΣ ΓΙΑ ΝΑ ΤΡΩΜΕ ΕΚΤΟΣ ΑΠΟ ΤΑ ΠΕΤΡΩΔΗ ΚΑΙ ΑΝΩΜΑΛΑ ΧΩΡΑΦΙΑ ΔΕΝ ΕΧΟΜΕΝ, ΕΠΡΕΠΕ ΝΑ ΦΤΙΑΞΩΜΕ ΚΑΙ ΕΦΤΙΑΞΑ.ΕΤΟΙΜΑΣΑ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ ΜΙΑΝ ΘΑΥΜΑΣΙΑ ΤΡΑΠΕΖΑΡΙΑ ΚΛΕΦΤΙΚΗ ΣΤΟ ΧΩΜΑ, ΣΤΡΩΜΕΝΗ ΜΕ ΕΛΑΤΑ. ΔΙΠΛΑ ΜΑΣ ΣΤΑΛΙΖΟΥΝ ΤΑ ΠΡΟΒΑΤΑ ΚΑΙ Η ΜΥΡΩΔΙΑ ΤΟΥΣ ΕΡΧΕΤΑΙ ΣΤΗ ΜΥΤΗ ΜΑΣ. Η ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΑΣΕ ΗΣΥΧΑ. ΥΠΝΟΣ ΘΑΥΜΑΣΙΟΣ ΚΑΤΩ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΛΑΤΑΝΟ. ΠΑΡ ΟΛΗΝ ΤΗΝ ΖΕΣΤΗ ΠΟΥ ΚΑΝΕΙ ΕΜΕΙΣ ΕΧΟΜΕ ΔΡΟΣΙΑ._
31-7-42
Η ΗΜΕΡΑ ΠΕΡΑΣΕ ΧΩΡΙΣ ΕΠΕΙΣΟΔΙΑ. Ο ΙΣΚΟΣ ΔΕΝ ΦΑΙΝΕΤΑΙ ΚΑΙΤΟΙ ΤΟΝ ΑΝΑΜΕΝΟΜΕΝ ΟΥΤΕ ΚΑΙ ΕΣΤΕΙΛΕ ΕΙΔΗΣΙΝ ΤΟΥ ΜΕ ΤΟΝ ΔΗΜΟ ΡΑΒΔΟ Ο ΟΠΟΙΟΣ ΠΗΓΕ ΣΤΟΝ ΕΜΠΕΣΟ.ΕΓΩ ΜΕ ΤΟΝ ΜΠΑΡΔΟΠΟΥΛΟΝ ΚΑΙ ΑΝΔΡΕΑ ΠΑΠΑ ΚΑΘΑΡΙΣΑΜΕ ΤΟ ΜΟΝΑΔΙΚΟ ΟΠΛΟ ΜΑΣ…….. (Πηγή : ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΒΟΥΝΟΥ ΤΟΥ ΑΝΤΙΣΤΑΣΙΑΚΟΥ ΚΩΤΣΑΚΗ ΠΑΝΤΕΛΗ…)

*Σχετικά με το ημερολόγιο αυτό αναφέρουμε τα εξής από το γιό του Σταύρο:
ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΑΥΤΟ ΑΠΟΤΕΛΕΙ ΠΙΣΤΟΝ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ ΚΑΙ ΜΕΡΟΣ ΤΟΥ ΠΡΩΤΟΤΥΠΟΥ ΤΟ ΟΠΟΙΟΝ ΕΙΝΑΙ ΚΑΤΑΤΕΘΕΙΜΕΝΟΝ ΕΙΣ ΤΟ ΠΟΛΕΜΙΚΟΝ ΜΟΥΣΕΙΟΝ ΕΙΣ ΤΑ ΑΡΧΕΙΑ ΤΟΥ ΚΡΑΤΟΥΣ ΑΠΟ ΤΟΝ ΠΑΤΕΡΑ ΜΟΥ ΠΑΝΤΕΛΗ ΚΩΤΣΑΚΗ._
ΤΟ ΑΝΤΙΓΡΑΦΟΝ ΑΥΤΟ ΕΥΡΕΘΗ ΜΕΤΑ ΤΟΝ ΘΑΝΑΤΟ ΤΗΣ ΜΗΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΕΛΕΓΧΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΒΙΒΛΙΟΘΗΚΗ ΤΟΥ ΣΠΙΤΙΟΥ ΤΗΣ._
ΗΞΕΡΑ ΟΤΙ Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΕΙΧΕ ΤΕΛΕΙΩΣΕΙ ΤΗΝ 2α ΤΑΞΗ ΤΟΥ ΤΟΤΕ ΣΚΟΛΑΡΧΕΙΟΥ ΚΑΙ Η ΓΡΑΦΗ ΤΟΥ ΔΕΝ ΗΤΑΝ ΕΥΛΗΠΤΟΣ (ΚΑΛΛΙΓΡΑΦΙΚΗ ΓΡΑΦΗ) ΣΤΟΥΣ ΑΠΟΓΟΝΟΥΣ ΤΟΥ, ΩΣ ΕΚ ΤΟΥΤΟΥ ΘΕΩΡΗΣΑ ΣΚΟΠΙΜΟΝ
1ον ΝΑ ΤΟ ΜΕΤΑΦΕΡΩ ΣΕ ΑΡΧΕΙΟ ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗΣ ΜΟΡΦΗΣ ΩΣΤΕ ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΑΠΟΔΕΚΤΟ ΣΕ ΑΝΑΓΝΩΣΗ ΑΠΟ ΤΑ ΕΓΓΟΝΙΑ ΤΟΥ
2ον ΝΑ ΓΙΝΕΙ ΓΝΩΣΤΗ ΚΑΙ ΠΙΟ ΟΛΟΚΛΗΡΩΜΕΝΗ Η ΕΙΚΟΝΑ ΤΟΥ ΣΕ ΜΑΣ
ΚΑΙ
ΤΕΛΟΣ ΣΑΝ ΕΛΑΧΙΣΤΗ ΣΥΝΕΙΣΦΟΡΑ ΔΙΚΗ ΜΟΥ ΣΤΗΝ ΑΝΙΔΙΟΤΕΛΕΙΑ ΤΗΣ ΠΡΟΣΦΟΡΑΣ ΤΟΥ ΚΑΙ ΣΤΟ ΜΕΓΑΛΕΙΟ ΤΗΣ ΑΓΑΠΗΣ ΤΟΥ ΓΙΑ ΤΗΝ ΠΑΤΡΙΔΑ._
ΕΓΡΑΦΗ ΣΕ ΗΛΙΚΙΑ 29 ΕΤΩΝ (Ο ΠΑΤΕΡΑΣ ΜΟΥ ΓΕΝΝΗΘΗΚΕ ΤΟ 1913) ΟΠΟΤΕ ΜΕΤΑ ΤΗΝ ΘΗΤΕΙΑ ΤΟΥ ΣΤΟ ΣΤΡΑΤΟ, ΤΗΝ ΕΠΙΣΤΡΑΤΕΥΣΗ ΓΙΑ ΤΟ ΠΟΛΕΜΟ ΤΟΥ 40 {ΕΦΘΑΣΕ ΜΕΧΡΙ ΤΟ ΠΟΓΡΑΔΕΤΣ ΤΗΣ ΑΛΒΑΝΙΑΣ) ΘΕΩΡΗΣΕ ΣΩΣΤΟ ΓΙΑ ΤΡΙΤΗ ΦΟΡΑ ΝΑ ΦΥΓΕΙ ΓΙΑ ΤΟ ΒΟΥΝΟ ΝΑ ΓΙΝΗ ΑΝΤΑΡΤΗΣ ΚΑΙ ΝΑ ΚΑΝΕΙ ΑΝΤΙΣΤΑΣΗ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΛΕΥΘΕΡΙΑ ΤΗΣ ΠΑΤΡΙΔΑΣ ΤΟΥ ΟΠΩΣ ΕΚΑΝΑΝ ΤΟΣΟΙ ΚΑΙ ΤΟΣΟΙ ΑΛΛΟΙ ΕΛΛΗΝΕΣ ΠΑΤΡΙΩΤΕΣ. ΡΕΥΣΤΟΠΟΙΗΣΕ ΤΑ ΕΡΓΑΛΕΙΑ ΤΗΣ ΔΟΥΛΕΙΑΣ ΤΟΥ (ΗΤΑΝ ΡΑΦΤΗΣ-ΤΟ ΨΑΛΙΔΙ,ΤΟ ΣΙΔΕΡΟ ,ΤΙΣ ΜΕΖΟΥΡΕΣ, ΚΛΠ) ΚΑΙ ΕΝΑ ΠΡΩΙ ΞΕΚΙΝΗΣΕ ΑΠΟ ΤΗΝ ΚΑΤΟΧΙΚΗ ΑΘΗΝΑ ΤΟ ΟΜΟΡΦΟ ΤΑΞΙΔΙ ΤΟΥ._
Σ’ ΕΥΧΑΡΙΣΤΩ ΠΑΤΕΡΑ
Ο ΓΙΟΣ ΣΟΥ ΣΤΑΥΡΟΣ

Στη φωτογραφία «Ο Ν. Ζέρβας στο δρόμο για τα βουνά του Βάλτου» (Πηγή φωτογραφίας @ΟΡΕΙΝΟΣ ΒΑΛΤΟΣ ΙΣΤΟΡΙΑ) 

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

Η ΠΡΩΤΗ ΕΠΑΦΗ ΜΕ ΤΟ ΑΝΤΑΡΤΙΚΟ ΤΟΥ ΕΛΑΣ

————————
“Μια Τρίτη απόγευμα, στα μέσα Ιουνίου, έκανα βόλτες με ένα φίλο μου και παλιό συμμαθητή μου στο Γυμνάσιο, στο μοναδικό εμπορικό δρόμο της πόλης μας. Ο κόσμος περιδιάβαζε, φαινομενικά αδιάφορος….όμως ένα καζάνι κουφόβραζε….Το φιλότιμο, η περηφάνια και ο πατριωτισμός των Ελλήνων είχαν θιγεί.
– Πολύ θερμός φαίνεται ο Ιούνιος φέτος, σκέψου τί θα είναι ο Αύγουστος, μου ’πε ο φίλος μου ο Γιώργος έτσι απρόσμενα, καθώς περπατούσαμε. Γύρισα και τον κοίταξα στα μάτια. Στην αρχή δεν κατάλαβα.
– Τί είπες Γιώργο; τον ρώτησα έκπληκτος. Μ’ ένα ελαφρύ χαμόγελο αυτός επανέλαβε τα λόγια του. Αναρίγησα. Αυτή η φράση ήταν το σύνθημα αναγνώρισης. Αυτός ο άνθρωπος, ο φίλος μου, ήταν σταλμένος απ’ την οργάνωση. Με είχαν ειδοποιήσει….και….περίμενα. Η έκπληξη διαδέχτηκε τη χαρά μου. Δεν πίστευα στα μάτια μου…γιατί ο Γιώργος, απ’ τα θρανία τον ήξερα, ήταν «συντηρητικός» στις ιδέες του. Στα μάτια μου ξαφνικά ανέβηκε. Τον κοίταξα με θαυμασμό.
– Και σύ Γιώργο; του είπα.
– Μη μιλάς μου λέει…..σιγά, και οι τοίχοι έχουν αυτιά. Ετοιμάσου να φύγεις αύριο βράδυ. Όλοι είναι ειδοποιημένοι. Σε σένα όμως η οργάνωση, είπε, θα σου δώσει ένα φάκελο, σφραγισμένο, τον οποίο θα παραδώσεις στο Γενικό Αρχηγείο στα Πράμαντα….Προσοχή, συνέχισε, δεν πρέπει να τον δει κανένας….. Ούτε να τον ανοίξεις. Είναι μυστικά της οργάνωσης, και με τρόπο, σε μια σκοτεινή γωνιά, μου πάσαρε το φάκελο.
Απ’ τη χαρά μου έμεινα άφωνος. Ένοιωσα τόση περηφάνεια, που η μεγάλη και μυστηριακή αυτή οργάνωση, διάλεξε εμένα, σαν τον πιο έμπιστο…..
Μέχρι το άλλο απόγευμα που θα φεύγαμε, ασχολήθηκα με ετοιμασίες…..Εσώρουχα, παπούτσια κτλ. ενώ η μάνα μου συνέχεια έκλαιγε…Τότε δεν μπορούσα να φανταστώ την οδύνη της κι ούτε μπορούσα να διανοηθώ σε τί φασαρίες, μπλεξίματα και ταλαιπωρίες τους έβαζα…όλα για μένα τότε φαινόταν ρόδινα…πουθενά δεν έβλεπα δυσκολίες…απορούσα με την απαισιοδοξία και τον φόβο που πρόβαλλε η μάνα μου.
Την άλλη μέρα ήμουν σε πυρετώδη κίνηση. Ετοιμασίες, κλάματα, νεύρα και…..όνειρα. Η φαντασία μου κάλπαζε…Επιτέλους νύχτωσε…Ντυμένος με μια μαύρη κυλόττα – περισκελίδα και μαύρο πουκάμισο, ήμουν ο μαύρος εκδικητής βλέπετε – και λίγα εσώρουχα σ’ ένα σακίδιο…ξεκινώ. Η μάνα μου και η αδελφή μου δακρυσμένες με αποχαιρετούν…να συνειδητοποιούν άραγε τους κινδύνους και τις ταλαιπωρίες που τις περιμένουν; Γιατί και τη μάνα μου την ξυλοκόπησαν άγρια αργότερα οι υπερεθνικόφρονες, βγάζοντάς της το αριστερό μάτι και η αδελφή μου ακολούθησε το 1946 το δρόμο της εξορίας γιατί ήθελε κι αυτή να χορτάσει ο κόσμος ψωμί….!……………
Τρέχω τώρα μέσα στη νύχτα…ελαφροπατώντας. Κάπου σ’ ένα ξέφωτο με περιμένουν οι υπόλοιποι σύντροφοί μου…Κάποτε λαχανιασμένος φτάνω. Όλοι είναι εκεί. Μονάχα εμένα περίμεναν, τον μικρότερο..
– Άργησες δέκα λεπτά φίλε, μου ‘πε αυτός που ορίστηκε απ’ την οργάνωση σαν αρχηγός. Η συνέπεια στο ραντεβού, θα ‘ναι αποφασιστική στη ζωή που διαλέξαμε κατέληξε….Κοντανασαίνοντας κουνώ το κεφάλι μου. Η συγκίνηση με πνίγει. Κοιτάζω τους συντρόφους μου. Είναι όλοι έτοιμοι. Τους μετράω. Δεκατρείς. Είναι δυο παραπάνω απ’ όσους ήξερα.
– Ακούστε φίλοι μου, είπε σιγά ο αρχηγός….οι δυο παραπάνω συναγωνιστές είναι από την πόλη. Μας τους έστειλε η οργάνωση……Έρχονται κι αυτοί για πάνω. Και τώρα ακούστε. Θα προχωρούμε σιγά, χωρίς θόρυβο. Οι κουβέντες απαγορεύονται. Τα τσιγάρα επίσης. Οι Ιταλοί είναι κοντά μας……Στο Κορφοβούνι θα σταματήσουμε. Εκεί είναι το πρώτο συγκρότημα των ανταρτών μας. Μας περιμένουν……(Πηγή: ΜΝΗΜΕΣ ΑΙΩΝΩΝ, Βασίλης Θ. Σφαλτός, Άρτα, 1997)

Στη φωτογραφία από το ίδιο βιβλίο «Ο Βασίλης Σφαλτός στη Νησίστα τον Σεπτέμβριο του 1943»

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε

Ο Επίλαρχος Γεώργιος Αγόρος

Ο Επίλαρχος Γεώργιος Αγόρος, Διοικητής του 3/40 Συντάγματος Ευζώνων ΕΟΕΑ – ΕΔΕΣ, εύελπις στη σχολή μαζί με συναδέλφους. Διακρίνεται στα δεξιά. (Φωτο από Αρχείο Οικογένειας Ι. Αγόρου)

Δημοσιεύθηκε στη Η Άρτα στην κατοχή και την Αντίσταση | Σχολιάστε